ΕΔΣ: Οι προβλέψεις και τα ρίσκα για τον προϋπολογισμό του 2026 – Τι αναφέρει το Προσχέδιο

Γνωμοδοτεί για το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2026 το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ΕΔΣ) εκτιμώντας ότι η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα διαμορφωθεί την ερχόμενη χρονιά στο 2,3%.

Συγκεκριμένα με βάση τα όσα ανακοίνωσε το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο (ΕΔΣ), ο ρυθμός ανάπτυξης εκτιμάται στο 2,3% λίγο χαμηλότερα σε σχέση τις προβλέψεις του προσχεδίου.

Να σημειωθεί ότι το ΕΔΣ αποδίδει μεγαλύτερο βάρος στους παράγοντες αβεβαιότητας, γεγονός που αντανακλάται στις πιο συγκρατημένες προβλέψεις του για ανάπτυξη 2,3% την ερχόμενη χρονιά.

Σημειώνεται ότι το Προσχέδιο του Προυπολογισμού για το 2026 έχει αναθεωρήσει προς τα πάνω την πρόβλεψη για τον ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ το 2026 σε σχέση με πρότερες προβλέψεις, με το Δημοσιονομικό Συμβούλιο να αναφέρει πως η “παραπάνω αναθεώρηση είναι κυρίως αποτέλεσμα της σχεδιαζόμενης αναπτυξιακού χαρακτήρα φορολογικής μεταρρύθμισης, που αποσκοπεί στην ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας, καθώς και της συνεχιζόμενης ανθεκτικότητας των επενδύσεων, με την σταθερή χρηματοδοτική στήριξη των πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Συνολικά, η σύγκλιση των προβλέψεων υποδηλώνει ότι η οικονομική μεγέθυνση της Ελλάδας παραμένει ισχυρή, αν και ελαφρώς συγκρατημένη για το 2025 σε σύγκριση με προηγούμενες, πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις. Για το 2026 διαφαίνεται θετική αναπτυξιακή προοπτική, η οποία όμως διαμορφώνεται σε ένα περιβάλλον αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων, μεταβλητότητας στις διεθνείς αγορές και ευρύτερων δημοσιονομικών προκλήσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο”, σημειώνεται χαρακτηριστικά.

“Αν οι προβλέψεις αυτές επαληθευτούν, το δημόσιο χρέος της χώρας, για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια, αναμένεται να υποχωρήσει κάτω από το όριο του 140% του ΑΕΠ, ένα ορόσημο με ιδιαίτερο συμβολισμό για τη μακροχρόνια προσπάθεια δημοσιονομικής σταθεροποίησης”, σημειώνει το ΕΔΣ.

Κίνδυνοι και αβεβαιότητες

Για τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία το Δημοσιονομικό Συμβούλιο υπογραμμίζει:

“Το 2026, η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει αρκετές αβεβαιότητες που θα μπορούσαν να συγκρατήσουν την αναπτυξιακή της δυναμική. Οι εξωτερικοί κίνδυνοι, όπως οι γεωπολιτικές εντάσεις, οι συγκρούσεις και οι ασταθείς οικονομικές εξελίξεις στην Ευρώπη, ιδίως σε χώρες με δημοσιονομικά προβλήματα και πολιτική αστάθεια, ενδέχεται να διαταράξουν τις αγορές και να επιβαρύνουν την ανάπτυξη. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ασθενέστερη εξωτερική ζήτηση, ιδίως αν ο τουρισμός υποαποδώσει, λόγω της αβεβαιότητας που δημιουργούν οι διεθνείς συνθήκες, θα επηρέαζε τα έσοδα, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και την ανάπτυξη.

Σε εγχώριο επίπεδο, ένα υψηλότερο διαθέσιμο εισόδημα – λόγω των ευνοϊκών φορολογικών μεταρρυθμίσεων που πρόσφατα ανακοινώθηκαν – αναμένεται να ενισχύσει περαιτέρω την κατανάλωση και να αυξήσει τη συνολική ζήτηση, αλλά η καθαρή του μακροοικονομική επίδραση θα εξαρτηθεί επίσης από τον πληθωρισμό, καθώς και από το ευρύτερο μακροοικονομικό περιβάλλον. Καθυστερήσεις ή εμπόδια στην εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση του ανταγωνισμού μπορεί να επιβραδύνουν τα οφέλη στην παραγωγικότητα, και να μειώσουν την ικανότητα της ελληνικής οικονομίας να απορροφά κραδασμούς.

Επίμονες πληθωριστικές τάσεις σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες μπορεί να μειώσουν περαιτέρω την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, υπογραμμίζοντας την ανάγκη στενής παρακολούθησης της απόκλισης από τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Δυσχέρειες στην αναμενόμενη απορρόφηση των κονδυλίων του ΤΑΑ της ΕΕ θα μπορούσαν να περιορίσουν την επενδυτική δυναμική, και να καθυστερήσουν σημαντικά έργα υποδομών και πράσινης μετάβασης.

Αντίθετα, η ανάπτυξη της εθνικής αμυντικής βιομηχανίας, με αυξημένες επενδύσεις σε προμήθειες, υποδομές και τεχνολογία, μπορεί να ενισχύσει τις εγχώριες βιομηχανίες εντονότερα από το αναμενόμενο, να δημιουργήσει πολλαπλασιαστικά οφέλη στην μεταποίηση και την καινοτομία, και να προσελκύσει στρατηγικές διεθνείς συνεργασίες.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η συνεχής μείωση του πληθωρισμού περιορίζει αυξητικές προοπτικές στα επιτόκια, δημιουργώντας περαιτέρω μακροοικονομικά οφέλη. Ο συνδυασμός ισχυρής απορρόφησης των κονδυλίων της ΕΕ, ο ανθεκτικός τουρισμός η βελτιωμένη επενδυτική εμπιστοσύνη, ενισχυμένη από το αναβαθμισμένο πιστωτικό προφίλ της Ελλάδας και τη δημοσιονομική ισορροπία, εγγυώνται την πορεία ανάπτυξης της χώρας”.

“Με βάση τα παραπάνω, το Ελληνικό Δημοσιονομικό Συμβούλιο υιοθετεί τις μακροοικονομικές προβλέψεις που βασίζεται το Προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού 2026. Το ΕΔΣ αξιολόγησε τις δημοσιονομικές προβλέψεις και διαπίστωσε τη συμμόρφωση με τους αριθμητικούς δημοσιονομικούς κανόνες”, αναφέρεται στην έκθεση.

Σταδιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού

Η βασική υπόθεση στην οποία στηρίζονται οι προβλέψεις του προσχεδίου (ΠΚΠ) 2026 αφορά στην σταδιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Στο ΠΚΠ 2026, ο πληθωρισμός (Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή, ΕνΔΤΚ) για το 2025 προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 3,0%. Για το 2026, ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί, φτάνοντας στο 2,2%, χαμηλότερα από την εκτίμηση του περασμένου Απριλίου 2025 (2,4%).

Πρωτογενές πλεόνασμα 3,6% το 2025 και 2,8% το 2026

Σύμφωνα με το ΠΚΠ 2026, προβλέπεται η συνέχιση της επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων, τα οποία εκτιμώνται στο 3,6% του ΑΕΠ για το έτος 2025 και στο 2,8% του ΑΕΠ για το 2026. Παράλληλα, το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί πλεονασματικό το 2025 (0,6% του ΑΕΠ), και οριακά ελλειμματικό το 2026 (-0,1% του ΑΕΠ), σύμφωνα με το σενάριο βάσης.

Κάτω από το 140% του ΑΕΠ το δημόσιο χρέος

Σύμφωνα με το ΠΚΠ 2026, το ύψος του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ για το 2025 αναμένεται να διαμορφωθεί στο 145,3%, καταγράφοντας μείωση κατά 8,2 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το 2024. Η αποκλιμάκωση αυτή εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και το 2026, με το χρέος να υποχωρεί περαιτέρω κατά 7,8 ποσοστιαίες μονάδες και να διαμορφώνεται στο 137,6% του ΑΕΠ.

Πρωτογενές πλεόνασμα 3,6% το 2025 και 2,8% το 2026

Σύμφωνα με το ΠΚΠ 2026, προβλέπεται η συνέχιση της επίτευξης πρωτογενών πλεονασμάτων, τα οποία εκτιμώνται στο 3,6% του ΑΕΠ για το έτος 2025 και στο 2,8% του ΑΕΠ για το 2026. Παράλληλα, το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί πλεονασματικό το 2025 (0,6% του ΑΕΠ), και οριακά ελλειμματικό το 2026 (-0,1% του ΑΕΠ), σύμφωνα με το σενάριο βάσης.

Κάτω από το 140% του ΑΕΠ το δημόσιο χρέος

Σύμφωνα με το ΠΚΠ 2026, το ύψος του χρέους της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ για το 2025 αναμένεται να διαμορφωθεί στο 145,3%, καταγράφοντας μείωση κατά 8,2 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το 2024. Η αποκλιμάκωση αυτή εκτιμάται ότι θα συνεχιστεί και το 2026, με το χρέος να υποχωρεί περαιτέρω κατά 7,8 ποσοστιαίες μονάδες και να διαμορφώνεται στο 137,6% του ΑΕΠ.

“Αν οι προβλέψεις αυτές επαληθευτούν, το δημόσιο χρέος της χώρας, για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια, αναμένεται να υποχωρήσει κάτω από το όριο του 140% του ΑΕΠ, ένα ορόσημο με ιδιαίτερο συμβολισμό για τη μακροχρόνια προσπάθεια δημοσιονομικής σταθεροποίησης”, σημειώνει το ΕΔΣ.