Το απόλυτο φιάσκο Τραμπ μέσα σε πέντε ημέρες

Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε την Τρίτη (21/10) ότι δεν θα συναντηθεί άμεσα με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, υπογραμμίζοντας πως δεν θα ήθελε μία “άκαρπη συνάντηση”, μόλις πέντε ημέρες αφότου είχε ανακοινώσει ότι σύντομα θα συναντούσε τον Ρώσο ομόλογό του στην Ουγγαρία.

Η αιφνίδια “αναθεώρηση των σχεδίων” για αυτή τη συνάντηση μεταφράζεται ως πλήγμα στις προσπάθειες του Τραμπ να επιτύχει την πολυπόθητη κατάπαυση του πυρός ανάμεσα στην Ουκρανία και τη Ρωσία, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πούτιν και συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που κατέδειξαν ότι οι δύο πλευρές παραμένουν πολύ μακριά από τα να συμφωνήσουν σε ένα κοινό ειρηνευτικό σχέδιο.

Η τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ – Πούτιν, πριν από πέντε ημέρες, διήρκεσε περισσότερο από δύο ώρες, με τον Λευκό Οίκο να τη χαρακτηρίζει «καλή και παραγωγική». Ο Τραμπ ανέφερε ότι «στο τέλος της συνομιλίας, συμφωνήσαμε να πραγματοποιηθεί συνάντηση των υψηλόβαθμων συμβούλων μας την επόμενη εβδομάδα, η οποία θα ακολουθηθεί από συνάντηση μεταξύ εμού και του προέδρου Πούτιν σε μια τοποθεσία που έχει ήδη συμφωνηθεί: τη Βουδαπέστη, στην Ουγγαρία».

Ακολούθως, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λέβιτ, δήλωσε σε δημοσιογράφους ότι «ο πρόεδρος Τραμπ πιστεύει ότι υπάρχει ακόμη δυνατότητα να φέρει τον Πούτιν και τον Ζελένσκι στο ίδιο τραπέζι». Η ίδια επιβεβαίωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος «δεσμεύθηκε να καθίσει μαζί του για περαιτέρω συνομιλίες» και πρόσθεσε ότι ο Τραμπ «θα προσπαθήσει να προωθήσει την ειρηνευτική διαδικασία» και ότι στις επόμενες ημέρες θα ανακοινωθούν λεπτομέρειες για την επικείμενη συνάντηση των δύο ηγετών.

Πέντε ημέρες μετά, ο Τραμπ επιβεβαίωσε πως δεν αναμένεται μία άμεση συνάντηση με τον Πούτιν μετά τη δήλωση του Ρώσου ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος ανέδειξε το μεγάλο χάσμα ανάμεσα στη Μόσχα και την Ουάσιγκτον σχετικά με τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Ο Τραμπ, ωστόσο, επιχείρησε να υποβαθμίσει τη διπλωματική ένταση.

«Δεν θέλω να έχω μια άκαρπη συνάντηση. Δεν θέλω να σπαταλήσω τον χρόνο μου εδώ. Θα δούμε τι θα γίνει», δήλωσε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο. «Είπα: πηγαίνετε στη γραμμή — στη γραμμή της μάχης. Και μετά τραβηχτείτε πίσω, πηγαίνετε στα σπίτια σας, πάρτε λίγο χρόνο μακριά, γιατί έχετε δύο χώρες που σκοτώνονται μεταξύ τους… Θα δούμε τι θα γίνει. Δεν έχουμε πάρει ακόμη απόφαση».

Ακόμα μία “παραγωγική” κλήση που δεν κατέληξε σε συνάντηση

Την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ ζήτησε από τον Αμερικανό ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο να συναντηθεί με τον Ρώσο ομόλογό του Λαβρόφ για να προετοιμάσουν το έδαφος για μια σύνοδο κορυφής με τον Πούτιν. Όμως, οι δύο διπλωμάτες είχαν μονάχα τηλεφωνική επικοινωνία. Σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου που επικαλείται η Washingtonpost, Ρούμπιο και Λαβρόφ «είχαν μια παραγωγική κλήση», αλλά «δεν υπάρχουν σχέδια για συνάντηση Τραμπ–Πούτιν στο άμεσο μέλλον».

Η Ρωσία απέρριψε την Τρίτη την έκκληση του Τραμπ για παύση των εχθροπραξιών στην Ουκρανία, καθιστώντας σαφές ότι το Κρεμλίνο δεν έχει μεταβάλει τις απαιτήσεις του για την επίτευξη ειρήνης, παρότι ο Τραμπ είχε δηλώσει ότι πιστεύει πως ο Πούτιν επιθυμεί συμφωνία.

Ο Λαβρόφ είπε ότι η απαίτηση του Τραμπ για «άμεση κατάπαυση του πυρός» αντιβαίνει σε όσα είχαν συμφωνηθεί στη σύνοδο κορυφής του Αυγούστου στην Αλάσκα, όταν ο Τραμπ είχε σταματήσει να πιέζει τον Πούτιν για άμεσο τερματισμό των συγκρούσεων.

«Αν σταματήσουμε τώρα, σημαίνει ότι θα πρέπει να ξεχάσουμε τις ρίζες της σύγκρουσης, τις οποίες η αμερικανική κυβέρνηση είχε κατανοήσει πλήρως», είπε ο Λαβρόφ, αναφερόμενος στην ουδετερότητα και μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Πρόσθεσε ότι η παύση της σύγκρουσης θα σήμαινε «ότι ένα μεγάλο μέρος της Ουκρανίας θα παραμείνει υπό ναζιστικό καθεστώς», επιβεβαιώνοντας την επιθυμία της Μόσχας για αλλαγή καθεστώτος στο Κίεβο.

Το Σάββατο, ο Τραμπ είχε πει πως «οι δύο πλευρές πρέπει να σταματήσουν να πολεμούν» και να «επιστρέψουν στα σπίτια τους, στις οικογένειές τους». Με κοινή τους δήλωση, η οποία εκδόθηκε την Τρίτη, οι ηγέτες της Βρετανίας, Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας, Πολωνίας και κορυφαίοι αξιωματούχοι της Ε.Ε., υποστήριξαν την πρόταση του Τραμπ για κατάπαυση του πυρός.

Παράλληλα, εξέφραζαν τον σκεπτικισμό τους για τις αληθινές προθέσεις Ρωσίας: «Η Ρωσία έχει δείξει ξανά και ξανά με τις καθυστερήσεις της ότι η Ουκρανία είναι η μόνη πλευρά που ενδιαφέρεται πραγματικά για την ειρήνη. Ο Πούτιν συνεχίζει να επιλέγει τη βία και την καταστροφή».

Η στάση του Τραμπ αλλάζει συνεχώς

Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, αναμένεται να συναντήσει τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο την Τετάρτη. Ο Λαβρόφ τόνισε ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία πρέπει να βασίζεται στις «ρίζες του προβλήματος», δηλαδή στις ρωσικές απαιτήσεις: η Ουκρανία να παραδώσει επιπλέον εδάφη, να εγκαταλείψει οριστικά την ιδέα ένταξης στο ΝΑΤΟ, να αποδεχθεί περιορισμούς στον στρατό της και να μην λάβει μελλοντική δυτική στρατιωτική βοήθεια.

Στη σύνοδο κορυφής της Αλάσκας στις 15 Αυγούστου, ο Τραμπ είχε αποδεχθεί την απόρριψη της εκεχειρίας από τον Πούτιν, γράφοντας στο Truth Social ότι αποφασίστηκε «η καλύτερη οδός για να τελειώσει ο πόλεμος είναι να πάμε κατευθείαν σε ειρηνευτική συμφωνία και όχι σε μια απλή συμφωνία κατάπαυσης πυρός, που συχνά δεν τηρείται».

Ωστόσο, σε τηλεφωνική επικοινωνία την Πέμπτη, ο Πούτιν φέρεται να απαίτησε από τον Τραμπ να παραδώσει η Ουκρανία ολόκληρη την περιοχή του Ντονέτσκ, συμπεριλαμβανομένων εδαφών που δεν κατέχει η Ρωσία. Σε συνάντηση την Παρασκευή με τον Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ τον προέτρεψε να παραδώσει ολόκληρο το Ντονμπάς, αλλιώς «η χώρα του θα καταστραφεί από τη Ρωσία».

Παράλληλα, ο Τραμπ συνέχισε να υποστηρίζει μια εκεχειρία κατά μήκος της γραμμής του μετώπου — θέση που ο Ζελένσκι ενέκρινε, αλλά προκάλεσε την οργή του Λαβρόφ.

Η στάση του Τραμπ για τον πόλεμο Ρωσίας–Ουκρανίας έχει αλλάξει αρκετές φορές τον τελευταίο χρόνο. Η Τατιάνα Στανοβάγια, ερευνήτρια στο Carnegie Russia Eurasia Center, σχολίασε ότι κάθε φορά που ο Τραμπ δείχνει να χάνει την υπομονή του με τον Πούτιν, ο Ρώσος πρόεδρος προσφέρει «ειρήνη — αλλά μόνο με τους δικούς του όρους».

«Η θέση της Ρωσίας δεν έχει αλλάξει καθόλου — είναι η ίδια όπως πριν από έξι μήνες ή και έναν χρόνο», έγραψε. «Θέλουν τα ίδια πράγματα όπως πάντα». Ο Πούτιν, πρόσθεσε η ίδια, θα συνεχίσει να πιέζει τον Τραμπ να αναγκάσει την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη στο Ντονμπάς — και μετά θα ζητήσει ακόμη περισσότερα. «Αυτό θα είναι μόνο η αρχή· οι υπόλοιπες απαιτήσεις θα ακολουθήσουν σταδιακά. Το πραγματικό ερώτημα παραμένει το ίδιο: μέχρι πού θα εξαναγκαστεί η Ουκρανία να φτάσει;»