OΙ ΣΚΥΛΟΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, ΔΕΝ ΔΑΓΚΩΝΟΥΝ ΧΩΡΙΣ ΛΟΓΟ

Η είδηση που αφορούσε επίθεση σκύλου σε άνθρωπο στην Καλαμάτα, παρουσιάστηκε αρχικά ως εξής: “Επίθεση Ροντβάιλερ σε ηλικιωμένο, αστυνομικός πυροβόλησε και σκότωσε τον σκύλο”.

Όπως περνούσαν οι ώρες και οι ημέρες, προέκυπταν πληροφορίες (και βίντεο που έδειχναν πως η επίθεση του σκύλου δεν ήταν απρόκλητη. Επί δέκα και πλέον χρόνια που ζούσε με την οικογένεια του 76χρονου (φερόμενου ως “παράνομο εκτροφέα) είχε υποστεί πάσης φύσεως κακοποίηση.

Δεν ήταν ζώο συντροφιάς, αλλά “ζώο εργαλείο”, όπως καταγγέλθηκε, καθώς σκοπός ήταν η γέννα και η πώληση κουταβιών.

Ζούσε σε άθλιες συνθήκες, περιορισμένο σε ένα κλουβί (kennel) και δεχόταν χτυπήματα με αλυσίδα, πράγμα που συνέβη και την ημέρα της επίθεσης.

Για όλους αυτούς τους λόγους, έχει κατατεθεί μήνυση για την κακοποίηση του ζώου, κατά του ιδιοκτήτη, του αστυνομικού και κάθε άλλου υπευθύνου, όπως προκύψουν ποινικές ευθύνες. Βλέπετε, υπάρχουν ποινικές ευθύνες και πρέπει να αποδοθούν.

Κάτι άλλο που υπάρχει είναι στοιχεία του ΕΟΔΥ, που αναφέρουν πως πάνω από 1.600 άνθρωποι τραυματίστηκαν από δάγκωμα σκύλου μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2023, γεγονός που, όπως τονίζει η Ομοσπονδία Ζωοφιλικών Σωματείων Ελλάδας, καταδεικνύει την ανάγκη θεσμοθέτησης προληπτικής εκπαίδευσης και ελέγχου.

Αναμφίβολα, τα στοιχεία τονίζουν πως κάτι γίνεται πολύ λάθος. Με εμάς. Όχι τα ζώα.

Το μέγεθος του σκύλου “αλλάζει” τη ζημιά που γίνεται»

Γίνεται αντιληπτό πως η φυλή (κοινώς λεγόμενη “ράτσα”) του σκύλου που επιτέθηκε στον 76χρονο από την Καλαμάτα “πουλάει”, σε επίπεδο τρόμου, ωστόσο όπως λέει ο εκπαιδευτής σκύλων, Αλέξης Δούκας «μια βόλτα στο δρόμο να κάνετε, θα διαπιστώσετε ότι οι πιο νευρικοί σκύλοι, είναι οι μικρόσωμοι.

Έχω βάσιμους λόγους να πιστεύω πως αν υπήρχαν στατιστικά για την κατάληξη επιθέσεων από μικρόσωμες ράτσες, ο αριθμός θα ήταν τουλάχιστον ίδιος με αυτές των μεγαλόσωμων. Δεν υπάρχουν όμως, καταγραφές γιατί τα μικρόσωμα δεν προκαλούν τα τραύματα που προκαλούν τα μεγαλόσωμα, λόγω της διαφοράς που υπάρχει στον όγκο και τη δύναμη».

Γενικά, είναι χρήσιμο να θυμόμαστε πως όπως όλα τα ζώα (συμπεριλαμβανομένων ημών) έχουν συγκεκριμένα ένστικτα. «Οι σκύλοι τα έχουν πιο έντονα από εμάς, αφού είναι πιο κοντά στη φύση από ό,τι εμείς, πιο κοντά στο ένστικτο από τη λογική.

Από μια λοιπόν, έχουμε το κομμάτι του περιβάλλοντος και από την άλλη το γενεαλογικό. Κάποιοι σκύλοι γεννιούνται με μια τάση επιθετικότητας. Αυτό δεν έχει να κάνει με την ράτσα. Το μέγεθος ωστόσο, αλλάζει τη ζημιά που μπορεί να κάνει στον άνθρωπο.

Σε ό,τι αφορά το γενεαλογικό, με διασταυρώσεις και γενιές μπορεί κάποιος που θέλει να έχει πιο επιθετικό σκυλί να τα καταφέρει.

Στα του περιβάλλοντος, αν κάποιος έχει κλεισμένο το σκύλο του διαρκώς σε ένα κλουβί και δεν ασχολείται ποτέ μαζί του ή όταν το κακοποιεί, υπάρχει η περίπτωση το ζώο να “σπάσει” από το φόβο του και να μην κάνει τίποτα, όπως υπάρχει και η περίπτωση να αντιδράσει κάποια στιγμή».

Πού καταλήγουμε;

«Το επιθετικό ένστικτο δεν έχει να κάνει με την ράτσα, αλλά κυρίως σχετίζεται με το περιβάλλον».

Ανέφερε ένα παράδειγμα που του έχουν διηγηθεί, για σκύλο που είχε εκπαιδευτεί για φύλαξη εξοχικού σπιτιού και επιτέθηκε στους κηδεμόνες τους «όταν πήγαν στο χώρο ένα βράδυ με βροχή. Φορούσαν κουκούλες, ο σκύλος δεν τους αναγνώρισε και άρπαξε το παιδί», γιατί πέραν της εκπαίδευσης για φύλαξη δεν είχε γίνει κάτι άλλο. Οι κηδεμόνες δεν είχαν φροντίσει έστω, να έχουν τακτική επαφή με τον φύλακα.

«Ο σωστά εκπαιδευμένος σκύλος για φύλαξη» λέει ο κύριος Δούκας, «δεν σκοτώνει. Επιτίθεται, κυριαρχεί και αφήνει».

Γενικά, ο σκύλος δεν είναι άνθρωπος, να κάνει κακό σε κάποιον, γιατί… έτσι.

H αρμονική συμβίωση με έναν σκύλο θέλει δουλειά

Ο ειδικός λέει ότι έχει δει Ροντβάιλερ που ήταν «χαλιά να τα πατήσεις» και λαμπραντόρ, που υποτίθεται πως είναι η κατ’ εξοχήν επιλογή για οικογένειες «να του έχει γυρίσει το μάτι.

Είναι γεγονός ότι υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις σκύλων που γεννιούνται με επιθετική τάση, ωστόσο συνήθως κάτι γίνεται στο περιβάλλον τους που είτε έχει να κάνει με έλλειψη εκπαίδευσης, είτε με κακοποίηση που έχει ως συνέπεια την αντίδραση. Αν την αφήσουμε, κάποια στιγμή θα ξεφύγει».

Σε μια χώρα που είναι πολύ πιο εύκολο να παρατάς ή να επιστρέφεις σε καταφύγια, σκύλους που υιοθετείς αλλά τελικά, δεν είναι λούτρινα (έχουν ανάγκες που πρέπει να φροντίζεις και δη στην αρχή, όταν δεν ξέρεις τι “κουβαλάει” το ζώο που τελικά, σε κουράζει κι εσύ το ξεφορτώνεσαι από το να προσπαθήσεις να δουλέψεις για να συνυπάρξετε αρμονικά), οι σκύλοι φύλαξης είναι άλλη μια τεράστια ιστορία.

«Προφανώς και χρειάζονται ειδική εκπαίδευση. Δεν παίρνεις δηλαδή, ένα μεγάλο ζώο και το αφήνεις στο χώρο, με φαγητό και νερό -ενίοτε πετάς και ένα κόκκαλο. Σε όλες τις περιπτώσεις, βασική προϋπόθεση είναι να ασχολούμαστε με τον σκύλο μας.

Όταν υιοθετείς έναν σκύλο, δεν πας να βάλεις το χέρι σου στο πιάτο από το οποίο τρώει εκείνη την ώρα, γιατί δεν ξέρεις πόσο έχει “πολεμήσει” τους μήνες που δεν ήταν μαζί σου, για το φαγητό του. Ο σκύλος, όπως κάθε άλλο ζώο, έχει ένστικτα επιβίωσης, τα οποία θα βγάλει αν τα προκαλέσεις.

Δεν μπορεί να σου πει “πεινάω, μη βάζεις το χέρι σου στο πιάτο μου”. Έχει δυο επιλογές: ή να το αφήσει ή να παλέψει για αυτό. Εμείς οφείλουμε να κάνουμε πράγματα για να “χτίσουμε” εμπιστοσύνη. Επίσης, δεν πάω κατευθείαν στο μάλωμα ή την τιμωρία -στην κόντρα.  

Είχα μια περίπτωση κανίς που έκλεβε τις πλυμένος κάλτσες της οικογένειας, από τη λεκάνη. Όταν κάποιος προσπαθούσε να τις πάρει, αντιδρούσε. Γνωστοί είχαν προτείνει να του “πατούν” ελαφρά το κεφάλι μετά την κλοπή. Το αποτέλεσμα ήταν να τους στείλει στο νοσοκομείο. Κανείς δεν μπορούσε να ξέρει τι μπορεί να είχε συμβεί στο παρελθόν που “ενεργοποίησε” μια τέτοια αντίδραση.

Αν οι κηδεμόνες δεν πήγαιναν στην κόντρα και έδιναν εναλλακτική (πχ μια κροκέτα, για να αφήσει την κάλτσα), όλα θα ήταν καλύτερα».

Oι λόγοι που δαγκώνει ένας σκύλος

Επιστημονικά στοιχεία αναφέρουν ότι τα σκυλιά, σχεδόν ποτέ, δεν επιτίθενται στους ιδιοκτήτες τους χωρίς σοβαρό λόγο. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, η επιθετική συμπεριφορά απέναντι στον ίδιο τους τον κηδεμόνα υποδηλώνει ιστορικό συστηματικής κακοποίησης, έντονο φόβο, στρες ή πόνο, έλλειψη εκπαίδευσης και κυριαρχικότητα.

Όπως πρόσθεσε ο ΟΖΟΣΟΕΛ «ένα ζώο που βιώνει είτε παραμέληση, είτε κακοποίηση αναπτύσσει αμυντικούς μηχανισμούς που μπορούν να εκδηλωθούν με επιθετικότητα». 

«Η ευθύνη για την επιθετική συμπεριφορά ενός ζώου ανήκει κατά κύριο λόγο στον άνθρωπο-κηδεμόνα του».

Αν ο σκύλος κάνει την κίνηση να σας δαγκώσει -αλλά τα δόντια του δεν τα νιώθετε ποτέ-, ενδεχομένως να πρόκειται για έναν τρόπο επικοινωνίας που, όπως λέει ο κύριος Δούκας, δεν κρύβει κινδύνους. «Είναι συνηθισμένο στην επικοινωνία των σκύλων να δαγκώνουν τον αέρα για να σταματήσουν κάτι που τους ενοχλεί. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι σκύλοι είναι ζώα που έχουν τη δική τους γλώσσα επικοινωνίας».

Αν τώρα, ο σκύλος σας, σάς δαγκώνει έστω ελαφρά, κάθε φορά που δεν του κάνετε ένα χατίρι ή επιχειρείτε να του “κόψετε” μια συμπεριφορά που δεν βοηθά στην αρμονική συγκατοίκηση (μια… καταστροφολογία), τότε χρειάζεστε τη βοήθεια ενός ειδικού. Οι πιθανότητες είναι πως θα αυξηθούν τα δαγκώματα και η ένταση, αν δεν πάρουμε τα μέτρα μας. Όπου ‘μέτρα’, όχι ό,τι προτείνουν φίλοι ή οι “εγώ ξέρω, έχω μεγαλώσει δέκα σκύλους”, αλλά ό,τι έχουν να σας πει ένας εκπαιδευτής σκύλων.

Ο κύριος Δούκας εξηγεί ότι «όποτε δουλεύω με σκύλους που παρουσιάζουν επιθετική συμπεριφορά το πρώτο που θέλω να μάθω είναι η αιτία που την προκαλεί. Οι πιο συχνές αιτίες που έχω συναντήσει είναι ο φόβος, η προστασία του φαγητού, κάποιου αντικειμένου, της περιοχής του και η ελλιπής κοινωνικοποίηση με ζώα και ανθρώπους.

Φυσικά υπάρχουν κι άλλες αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν επιθετικότητα στους σκύλους.

Το σημαντικό είναι να τις αναγνωρίσουμε για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε το σκύλο. Σε πιο εύκολες περιπτώσεις αν εξαφανίσουμε την αιτία εξαφανίζουμε και το πρόβλημα».

Άρα, υπάρχoυν λύσεις, αρκεί να βάλουμε τη δουλειά.