Η Ιστορία, ο Ζελένσκι και ο χρυσός λουτροκαμπινές

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είναι ένας γενναίος άνδρας. Αυτό δεν μπορούν να το αμφισβητήσουν ούτε εκείνοι που τον σιχαίνονται. Εκτός και αν νομίζετε ότι είναι εύκολο να στέκεσαι απέναντι στον Πούτιν.

Ο Ζελένσκι πέφτει για ύπνο το βράδυ και δεν ξέρει αν θα ξυπνήσει το πρωί. Οι Ρώσοι θέλουν να τον σκοτώσουν. Κάποιος άλλος στη θέση του μπορεί να έβλεπε τα πράγματα εντελώς κυνικά. Να έκανε ένα deal με τον Πούτιν και να την κοπανούσε πάμπλουτος για άλλες πολιτείες. Ούτε ο πρώτος θα ήταν, ούτε ο τελευταίος. Βέβαια, τότε θα τον έπαιρναν στο κατόπι οι Αμερικανοί. Όμως από όποια πλευρά και αν τον παρατηρήσεις, ακόμα και αν τον θες νεκρό, οφείλεις να αναγνωρίσεις την ευψυχία του.

Βέβαια σε τέτοιες περιπτώσεις, όταν η Ιστορία σε πιάνει από το λαιμό, λειτουργούν και άλλοι παράγοντες όπως η υστεροφημία και η καταγραφή σου στη συλλογική μνήμη. Η προσωπική σου επιβίωση δεν έχει και τόση σημασία μπροστά στο διακύβευμα. Το όνομα σου θα μνημονεύεται από τις επόμενες γενιές των συμπατριωτών σου. Ας σου φορτώσουν ακόμα και κατάρες. Αλλά δειλό δεν πρόκειται να σε πουν.

Ο Ζελένσκι ανταποκρίθηκε στις συνθήκες με επάρκεια. Και ας αποκαλείται από το Κρεμλίνο και τη φιλορωσική προπαγάνδα ναζί, κοκάκιας, κλόουν, gay και πάει λέγοντας. Δεν παρέδωσε τη χώρα του και αντιστάθηκε στον εισβολέα. Έγινε όργανο της Δύσης; Προφανώς. Αλλιώς θα έπρεπε να γίνει δουλικό του Πούτιν. Διάλεξε την πλευρά της Ιστορίας με την οποία ετάχθη ο λαός του. Αν οι Ουκρανοί διαφωνούσαν με τις επιλογές του, θα είχαν αφήσει τα όπλα εδώ και καιρό.

Εχουμε, λοιπόν, έναν άνθρωπο που, από ηθοποιός, βρέθηκε στην ηγεσία μίας χώρας απέναντι στο τέρας. Εναν τύπο που κουβαλάει το υλικό από το οποίο φτιάχνεις ιστορικά παραδείγματα. Τον παρακολουθούμε καθώς βαδίζει σε ένα μακρύ διάδρομο, ενώ ακούγονται εκρήξεις. Και εκείνος ατάραχος, στέκεται μπροστά σε μία πόρτα. Την ανοίγει και βλέπουμε έναν ολόχρυσο λουτροκαμπινέ.

Ο λουτροκαμπινές ανήκει σε στενό συνεργάτη του Ζελένσκι που κατηγορείται για μεγάλη αρπαχτή από μίζες. Δεν είναι ο μόνος είναι και άλλοι. Και το σκάνδαλο δεν είναι ούτε καινούργιο, ούτε κατασκευάστηκε από τη ρωσική προπαγάνδα. «Εσκασε» εδώ και μήνες, η κυβέρνηση πήγε να το κουκουλώσει, αλλά τελικά η Εισαγγελία τράβηξε το δρόμο των αποκαλύψεων. Ο Ζελένσκι απέπεμψε υπουργούς και συνεργάτες του, αλλά τώρα καλείται να απαντήσει στο κλασικό ερώτημα που τίθεται σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Είναι βλαξ ή συνένοχος;

Δεν έχει βρεθεί κάτι εναντίον του. Και πιθανότατα δεν πρόκειται να βρεθεί. Ομως είναι ένα θέμα που σε καλεί να στοχαστείς για τη φύση των πραγμάτων και των ανθρώπων. Η εξουσία, ειδικά σε εμπόλεμη χώρα, δεν προσφέρεται σε ανθρώπους για να δοκιμάσουν τον καλύτερο εαυτό τους, αλλά για να διαπραγματευτούν με τον χειρότερο.

Και, ξέρετε, ο Ζελένσκι δεν είναι ο πρώτος που εγκαλείται για διαφθορά εν μέσω κρίσιμων στιγμών. Και ο Τσόρτσιλ άκουσε κατηγορίες για ύποπτες δουλειές και συμφωνίες κάτω από το τραπέζι. Το ίδιο και ο Μαντέλα. Ο Ζελένσκι δεν είναι ούτε άγιος ούτε διάβολος. Είναι απλώς ένας άνθρωπος που βρέθηκε στο κέντρο του πιο κερδοφόρου και θανατηφόρου παιχνιδιού της εποχής μας, του πολέμου. Και ο πόλεμος, όπως μας έχει διδάξει η Ιστορία, δεν εξαγνίζει κανέναν. Απλώς νομιμοποιεί, αγιάζει τα μέσα.

Ο Ζελένσκι ζήτησε παραιτήσεις και απομάκρυνε στελέχη. Αλλά αυτό δεν τον απαλλάσσει από ευθύνες. Μας δείχνει ότι έχει πλήρη συναίσθηση των κανόνων του παιχνιδιού και ότι ξέρει πότε πρέπει να δώσει ένα πιόνι για να σωθεί ο βασιλιάς.

Στην τελική, αν η Ουκρανία κερδίσει τον πόλεμο, κανείς δεν θα θυμάται πόσο χρυσός ήταν ο λουτροκαμπινές. Αν τον χάσει, κανείς δεν θα θυμάται πόσο γενναία στάθηκε ο Ζελένσκι. Και ίσως αυτό να είναι το πιο κυνικό συμπέρασμα: η Ιστορία δεν ξεχωρίζει τους αθώους από τους ενόχους, αλλά τους νικητές από τους χαμένους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι ηγέτες κρίνονται από τον χάρτη που παραδίδουν στους διαδόχους τους.