Ευρωκοινοβούλιο: Επί τάπητος οι επιπτώσεις της νέας φορολογίας καπνικών στην ευρωπαϊκή βιομηχανία

Στο “μικροσκόπιο” της αρμόδιας υπο-επιτροπής για Φορολογικά Θέματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (FISC) μπαίνει σήμερα, Πέμπτη (20//1) στις Βρυξέλλες η υπό αναθεώρηση Οδηγία για τη φορολογία καπνικών προϊόντων.

Με βάση, δε, πηγές με γνώση των τεκταινομένων στις Βρυξέλλες, η συζήτηση αναμένεται να είναι έντονη μια και για πολλά κράτη μέλη, οι σχετικές προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι αμφιλεγόμενες. Συγκεκριμένα, στο επίκεντρο, του ενδιαφέροντος των εκπροσώπων των κρατών μελών στο Ευρωκοινοβούλιο μπαίνουν, οι πιθανές οικονομικές επιπτώσεις των προτεινόμενων προτάσεων.

Πάντως, φορείς του κλάδου, όπως αναφέρουν πηγές των Βρυξελλών, έχουν καταθέσει αντικειμενικά δεδομένα σε σχέση με τις επιπτώσεις που θα φέρουν στις ευρωπαϊκές οικονομίες οι προτάσεις της Επιτροπής. Ωστόσο, όπως αναφέρεται, πολλά κράτη μέλη δεν είναι διατεθειμένα να ακούσουν τις απόψεις τους.

Συνολικά, πάντως, ι στόχος της ακρόασης είναι η συλλογή και η αξιολόγηση συμπληρωματικών απόψεων, δεδομένων και πληροφοριών σχετικά με την υπό αναθεώρηση Οδηγία για τη φορολογία καπνικών προϊόντων και τις πιθανές επιπτώσεις στη λειτουργία της Ενιαίας Αγοράς από μια εναρμονισμένη φορολόγηση σε επίπεδο ΕΕ για τα νέα προϊόντα καπνού (θερμαινόμενος καπνός, φακελάκια νικοτίνης, ηλεκτρονικά τσιγάρα και ακατέργαστος καπνός) και την αύξηση του ελάχιστου επιπέδου φορολόγησης των προϊόντων καπνού.

Τούτων δοθέντων η συμμετοχή της FISC κρίνεται καθοριστικής σημασίας, καθώς αποτελεί την Επιτροπή που θα αναλάβει την ουσιαστική διαχείριση της Οδηγίας από την πλευρά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Οι προτάσεις της Επιτροπής

Στο μεταξύ, οι προτάσεις της Επιτροπής έχουν ήδη πυροδοτήσει έντονες συζητήσεις και αντιπαραθέσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με τα κράτη του ευρωπαϊκού Βορρά να υποστηρίζουν πολύ υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές, βλέποντας την αναθεώρηση της Οδηγίας ως ευκαιρία για να σταματήσουν την απώλεια των εσόδων τους από γειτονικές χώρες με χαμηλότερες τιμές.

Από την άλλη, χώρες του Νότου, ειδικά αυτές με παράδοση στην παραγωγή καπνού, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, εκφράζουν έντονες ανησυχίες ότι τα νέα φορολογικά βάρη μπορεί να πλήξουν τη βιομηχανική παραγωγή και τις εξαγωγές της χώρας και να εκτινάξουν το λαθρεμπόριο.

Να σημειωθεί ότι το λαθρεμπόριο καπνικών στην Ελλάδα ήταν περίπου στο 3%, το 2010. Όμως οι αλλεπάλληλες αυξήσεις στους φόρους, κατά τη διάρκεια της κρίσης, το εκτόξευσαν στο 20%, κάτι που αποδεικνύει την άμεση σχέση μεταξύ φορολογικής πολιτικής και παράνομου εμπορίου, όπως έχουν αναφέρει επανειλημμένα παράγοντες της αγοράς καπνικών.

Το 2023 το ποσοστό των παράνομων τσιγάρων, επί της συνολικής κατανάλωσης, έφτασε στο ρεκόρ του 24%, με την ενεργοποίηση των μέτρων που ελήφθησαν να το μειώνει το 2024 στο 17%, με τον “αγώνα” φυσικά, να συνεχίζεται.

Το ΥΠΕΘΟ

Αυτήν την πραγματικότητα “ζυγίζει”, με βάση και τις δημόσιες τοποθετήσεις του, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Κυριάκος Πιερρακάκης. Συγκεκριμένα, τον περασμένο μήνα «έστειλε μήνυμα» προς τον Ολλανδό Επίτροπο ότι η Ελλάδα δεν θα δεχθεί αυξήσεις που θα έχουν αρνητικές συνέπειες στους χιλιάδες καπνοκαλλιεργητές και λιανοπωλητές.

Επιπλέον, ο κ. Πιερρακάκης ανέφερε στους ομολόγους του ότι «η δημόσια υγεία αποτελεί θεμελιώδη, υπαρξιακή προτεραιότητα», ωστόσο, εξέφρασε επιφυλάξεις για την προοπτική μιας υπέρμετρης και απότομης αύξησης των φόρων στα καπνικά προϊόντα. Ο ίδιος προχώρησε και ένα βήμα παραπέρα λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «σύμφωνα με την εμπειρία μας στην Ελλάδα και, λαμβάνοντας υπόψη τη γεωγραφική μας θέση, έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν ότι η ασύμμετρη αύξηση αυτών των φορολογικών συντελεστών οδηγεί σε καταγραφή αύξησης του λαθρεμπορίου.

Ταυτόχρονα, αν οι τιμές, τόσο στα παραδοσιακά όσο και στα καινοτόμα προϊόντα, αυξηθούν απότομα και περισσότερο απ’ όσο μπορεί να αντέξει η αγορά, θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν η επίδραση στην εξίσωση της ανταγωνιστικότητας. Μια εξίσωση που αγγίζει τις επενδύσεις και τις εξαγωγές. Οφείλουμε, λοιπόν, να λάβουμε όλα αυτά κατά νου».

Στην ίδια γραμμή κινήθηκαν και τα μεγαλύτερα οικονομικά ινστιτούτα και θεσμικοί φορείς της ελληνικής οικονομίας, όπως, ο ΣΕΒ και το ΙΟΒΕ, συμμετέχοντας με τα υπομνήματά τους στην διαβούλευση που ολοκληρώθηκε στο τέλος του Οκτωβρίου εκφράζοντας τις ανησυχίες τους για τις επιπτώσεις που θα έχει στη βιομηχανική παραγωγή της Ελλάδας, και το εμπορικό ισοζύγιο (η καπνοβιομηχανία αποτελεί σημαντικό μέρος του λόγω των εξαγωγών).