Το βραβευμένο έργο "Δεσμώτης" για πρώτη φορά στην Ελλάδα

Το βραβευμένο έργο “Δεσμώτης” της Νατάσας Σίδερη ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την θεατρική ομάδα “Πτωχαλαζόνες” σε σκηνοθεσία Κώστα Παπακωνσταντίνου στο θέατρο OLVIO.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΔΕΜΕΤΗΣ
01 Δεκεμβρίου 2025 12:26

Παραπέμποντας στον αρχαίο μύθο του Προμηθέα Δεσμώτη, η θεατρική συγγραφέας, διηγηματογράφος και μεταφράστρια Νατάσα Σίδερη στήνει τη δική της σύγχρονη αλληγορία που ανεβαίνει στο θέατρο OLVIO από την θεατρική ομάδα “Πτωχαλαζόνες”. Εδώ, η Σίδερη μπαίνει στον “μικρόκοσμο” μιας φιλικής “συναλλαγής” για να φτάσει στο “μεγάλο”, σε δανεισμούς που γίνονται μηχανισμοί εξάρτησης.

Ο “Δεσμώτης” απέσπασε το πρώτο βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό σύγχρονης ελληνικής θεατρικής γραφής “MΥΤΗOS ?!” του Γερμανικού Θεάτρου του Regensburg σε συνεργασία με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και παρουσιάστηκε σε Παγκόσμια Πρεμιέρα στο Θέατρο του Regensburg τον Ιούνιο του 2022.

Η πολιτική επικαιρότητα του καλοκαιριού του 2015 – το χρέος, οι διαπραγματεύσεις, η αβεβαιότητα, οι κακοί οφειλέτες κι οι καλοί δανειστές ή και αντίστροφα, ανάλογα με τη χώρα, την εφημερίδα, την κοσμοθεωρία – αποτέλεσαν μία από τις αφετηρίες του έργου.

Μέσα στο περιβάλλον της οικονομικής κρίσης που ακόμα ζούμε, αναζητώντας, πότε ατομικά και πότε συλλογικά, τρόπους επιβίωσης αλλά και διεξόδου από την κρίση, το έργο δίνει τη δυνατότητα στην παράσταση να μιλήσει ευρύτερα για τη δέσμευση και το χρέος, την υποχρέωση και την ευγνωμοσύνη στον “ευεργέτη”, για τη θέση και τη σχέση του ατόμου με τους άλλους, την ατομική ευθύνη, την ελευθερία, τα αδιέξοδα και όλα εκείνα τα δεσμά, μικρά ή μεγάλα, πραγματικά ή ψεύτικα, που μας κρατούν δεσμώτες.

Πρακτικά, το έργο μιλάει για την κουλτούρα της “υποτέλειας”, όποια μορφή κι αν αυτή, έχει.

Ποτέ δεν θα σ’ αφήσουν να φύγεις. Τώρα είσαι αιχμάλωτός τους, όπως κι εγώ

Σύμφωνα με την υπόθεση, ο Νήφος εκμυστηρεύεται στο φίλο του Κάλλιο πως δεν έχει τα χρήματα για να πληρώσει τη δόση του δανείου και κινδυνεύει να χάσει το σπίτι του. Ο Κάλλιος προσφέρεται να του τα δανείσει. Ο Νήφος δέχεται, και σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προθυμοποιείται να αναλάβει κάποιες εργασίες ανακαίνισης στο σπίτι του φίλου του. Παίρνει άδεια από τη δουλειά του, η άδεια τελειώνει, αλλά οι εργασίες όχι. Το ίδιο και οι απαιτήσεις του δανειστή προς τον οφειλέτη. Το άτυπο συμβόλαιο μεταξύ φίλων σταδιακά εξελίσσεται σε σχέση υποτέλειας, χωρίς ποτέ να παραβιάζονται οι κανόνες της αστικής ευγένειας. Μόνη παράφωνη νότα σε αυτό το εύρωστο νοικοκυριό που πλάθει και φιλοξενεί ευσυνείδητους πολίτες, η κόρη της οικογένειας, η “Πεταλία”, που λειτουργεί ως η φωνή της αμφισβήτησης.

"ΔΕΣΜΩΤΗΣ" της Νατάσας Σίδερη Νίκος Βαρδακαστάνης

Για τα παραπάνω, το NEWS 24/7 συνομίλησε με τον σκηνοθέτη της παράστασης, Κώστα Παπακωνσταντίνου:

Όπως μας λέει: “Ως ομάδα έχουμε ανεβάσει κλασικά έργα και σύγχρονα που όμως έχουν διανύσει μια διαδρομή στον χρόνο. Θέλαμε να ανεβάσουμε και ένα πραγματικά σύγχρονο έργο που να το προτείνουμε εμείς στο κοινό. Ο «Δεσμώτης» κέρδισε το 2022 το πρώτο βραβείο σε διεθνή διαγωνισμό σύγχρονου ελληνικού θεατρικού έργου που διοργάνωσε το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος σε συνεργασία με το θέατρο του Regensbourg της Γερμανίας.

Για κάποιον λόγο που δεν τον καταλαβαίνω, το έργο ανέβηκε στο θέατρο του Regensbourg σε μια πολύ ωραία παραγωγή, αλλά όχι στην Ελλάδα από το Κ.Θ.Β.Ε. Το έργο είναι πάρα πολύ καλό και η γνώμη μου είναι ότι θα έπρεπε να έχει ανέβει από κάποια κρατική σκηνή, όχι μόνο γιατί χρειάζεται στήριξη η σύγχρονη ελληνική δραματουργία αλλά γιατί το έργο πραγματικά το αξίζει. Εμείς είμαστε τυχεροί που το ανεβάζουμε πρώτοι στην Ελλάδα.

Πέρα από την αξία του, ο «Δεσμώτης» μάς ταίριαξε και στο πολιτικό περιεχόμενό του και στην αισθητική του φόρμα”.

Πώς μπορούμε να σπάσουμε τα προσωπικά μας δεσμά στην Ελλάδα του 2025;

“Στο έργο τα πιο ισχυρά δεσμά είναι αυτά που μπαίνουν οικιοθελώς.

Κάπως έτσι είναι και η ζωή σήμερα. Τρέχεις να προλάβεις, να είσαι καλός σε πολλά διαφορετικά πράγματα, και δεν προλαβαίνεις να σκεφτείς τι από όλα αυτά έχεις επιλέξει πραγματικά εσύ και τι όχι. Προσπαθείς να είσαι συνεπής, να μπορείς να αντεπεξέλθεις, παίρνεις όλη την ατομική ευθύνη για να τα καταφέρεις, και στο τέλος δεν είσαι ο εαυτός σου. Αν σε ρωτήσουν τι θα ήθελες να αλλάξεις στην ζωή σου, έχεις σίγουρα κάτι να πεις.

Αν όμως σε ρωτήσουν και γιατί δεν το κάνεις, τότε συνήθως δεν έχεις ξεκάθαρη απάντηση”.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη Πτωχαλαζόνες (@ptohalazones)

Το έργο γράφτηκε την περίοδο της οικονομικής κρίσης και των διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες. Πόσο επίκαιρο παραμένει;

“Το έργο κατά βάση είναι μια αλληγορία για την χώρα μας και την κρίση χρέους που ζήσαμε πριν λίγα χρόνια, και έχει να κάνει με όλη αυτή την συζήτηση που γινόταν την περίοδο των μνημονίων, για τους φίλους δανειστές μας και για το αν μιλούσαμε για την Ευρώπη των λαών και την Ευρωπαϊκή οικογένεια ή αν επρόκειτο απλώς για ανταγωνιστικά κράτη που η μεταξύ τους σχέση βασίζεται σε αυστηρούς κανόνες τους οποίους αν τους παραβείς έρχεσαι αντιμέτωπος με την σκληρή πραγματικότητα.

Η οικονομική κρίση σήμερα παραμένει, παρόλο που έχει αλλάξει μορφή. Το ίδιο και η σχέση των κρατών η οποία βασίζεται σε κανόνες και συμφωνίες σε ένα πλαίσιο οικονομικού ανταγωνισμού, όπου υπάρχουν νικητές και ηττημένοι, και όταν μια σχέση δεν είναι ισότιμη δεν μπορεί να είναι στ’ αλήθεια φιλική. Μια σχέση που εμπεριέχει εξάρτηση οδηγεί στην υποτέλεια, σε καθιστά δεσμώτη.

Πέρα από την μεγάλη εικόνα όμως της πολιτικής, το έργο αγγίζει και τις ατομικές ζωές μας, τις σχέσεις μας, τις εξαρτήσεις, τις υποχρεώσεις, όλα τα εκείνα τα δεσμά μικρά ή μεγάλα, πραγματικά ή πλασματικά που μας κρατούν δεσμώτες, και αυτός είναι ο λόγος που το έργο της Νατάσας Σίδερη είναι σημαντικό και διαχρονικό”.

"ΔΕΣΜΩΤΗΣ" της Νατάσας Σίδερη Νίκος Βαρδακαστάνης

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ

Η θεατρική ομάδα «Πτωχαλαζόνες» δημιουργήθηκε το 2012 με σκηνοθέτη τον Κώστα Παπακωνσταντίνου.

Διατηρώντας έναν σταθερό κύκλο συνεργατών από τον χώρο του θεάτρου, έχουν παρουσιάσει τα έργα:

«Οι Χαλασοχώρηδες» του Αλ.Παπαδιαμάντη, «Μαζώχτρα» του Αργ. Εφταλιώτη, «Αυτόχειρ» του Μιχαήλ Μητσάκη, «Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως» του Γ. Βιζυηνού, «Βόυτσεκ» του Γκέοργκ Μπύχνερ, «Γάμος» του Μ. Ποντίκα, «Ηρακλείδαι» του Ευριπίδη, «Ο μπαμπάς ο πόλεμος» του Ιάκ. Καμπανέλλη, «Διατί η Μηλιά δεν έγινε Μηλέα» του Γ. Βιζυηνού και «Οι Κάλπηδες» του Στρ. Μυριβήλη.

Για την υλοποίηση των παραγωγών τους, συνεργάζονται με την εταιρεία Ξανθίας ΑΜΚΕ, η οποία από το 2006, με έδρα την Αθήνα, έχει πραγματοποιήσει πάνω από 20 θεατρικές παραγωγές και εκατοντάδες παραστάσεις.