Τα δύο αδύνατα σημεία της Ρωσίας που θα μπορούσαν να τη στριμώξουν

Μετά από σχεδόν πέντε ώρες συνομιλιών την Τρίτη (2/12) μεταξύ των διαπραγματευτών των ΗΠΑ και της Ρωσίας για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, δεν προέκυψαν σημαντικές εξελίξεις.

Σύμφωνα με έναν Ρώσο διαπραγματευτή, ο Βλαντίμιρ Πούτιν ήταν επικριτικός απέναντι στις προτάσεις. Πριν από τις συνομιλίες, ο Ρώσος ηγέτης δήλωσε ακόμη ότι ήταν πρόθυμος να κηρύξει πόλεμο εναντίον των ευρωπαίων συμμάχων της Ουκρανίας, οι οποίοι τη στηρίζουν οικονομικά και στρατιωτικά.

«Δεν σκοπεύουμε να πολεμήσουμε με την Ευρώπη, αλλά αν η Ευρώπη ξεκινήσει ξαφνικά πόλεμο εναντίον μας, είμαστε έτοιμοι» δήλωσε ο Πούτιν.

Οι New York Times εξετάζουν τι θα μπορούσε να αναγκάσει τη Ρωσία να τερματίσει την εισβολή.

Ελλείψει πιέσεων όπως ισχυρότερες κυρώσεις, όλα εξαρτώνται από την οικονομία και το πεδίο της μάχης, σύμφωνα με αναλυτές. Αν και η Ρωσία αντιμετωπίζει προκλήσεις, κανένα από τα δύο πεδία δεν ασκεί αρκετή πίεση ώστε να δώσει στις Ηνωμένες Πολιτείες κάποιο σημαντικό «χαρτί» στις ειρηνευτικές συνομιλίες.

«Υπάρχουν σημεία στα οποία ο Πούτιν πιθανώς αισθάνεται πίεση, αλλά κανένα από αυτά δεν έχει φτάσει σε σημείο που να αισθάνεται ότι πρέπει να πάρει μια απόφαση ή ότι έχει εξαντλήσει τις επιλογές του» δηλώνει στην αμερικανική εφημερίδα η Fiona Hill, ανώτερη ερευνήτρια στο Brookings Institution της Ουάσιγκτον, η οποία ήταν υπεύθυνη για τις ρωσικές και ευρωπαϊκές υποθέσεις στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ.

Πριν από τις συνομιλίες, ο Πούτιν τόνισε ότι η Ρωσία διαθέτει την οικονομία και τις ένοπλες δυνάμεις που χρειάζεται για να συνεχίσει τη μάχη. Την Τετάρτη, ο Γιούρι Ουσάκοφ, ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής που συμμετείχε στη συνάντηση, επανέλαβε τα περί στρατιωτικής ισχύος, λέγοντας ότι οι πρόσφατες επιτυχίες στο πεδίο της μάχης «επηρέασαν θετικά» την πορεία των συζητήσεων. Οι Ρώσοι στρατιώτες, μέσω των στρατιωτικών τους επιτευγμάτων, διευκόλυναν μια ειρηνική λύση, είπε.

Η ρωσική ελίτ επαναλαμβάνει συνεχώς τέτοιες δηλώσεις.

Ο Fyodor Lukyanov, ένας από τους κορυφαίους σχολιαστές εξωτερικής πολιτικής, έγραψε ένα άρθρο γνώμης στην κρατική εφημερίδα Rossiyskaya Gazeta μετά την διαρροή του αναθεωρημένου ειρηνευτικού σχεδίου των ΗΠΑ. Η στρατιωτική ισχύς ήταν το κύριο μέσο για την επίτευξη των στόχων της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης της «απελευθέρωσης των εθνικών οικονομικών ευκαιριών» έγραψε.

Τα έσοδα από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που χρηματοδοτούν τον πόλεμο έχουν μειωθεί, ενώ τον Οκτώβριο επιβλήθηκαν νέες αμερικανικές κυρώσεις κατά της Rosneft και της Lukoil, των δύο μεγαλύτερων παραγωγών ενέργειας της χώρας. Αν και η κυβέρνηση εισέπραξε σχεδόν 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε φόρους από τους παραγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου εκείνο το μήνα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, το ποσό αυτό ήταν σημαντικά μειωμένο κατά 27% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους. Οι κυρώσεις ήταν ένας παράγοντας που συνέβαλε σε αυτό, εν μέσω χαμηλότερων τιμών του αργού πετρελαίου και ισχυρότερου ρουβλίου.

Ωστόσο, η Ρωσία εξακολουθεί να εισπράττει τεράστια ποσά από τον ενεργειακό της κλάδο, παρά τις προσπάθειες της Δύσης να περιορίσει τον σκιώδη στόλο των δεξαμενόπλοιων που μεταφέρουν τα εξαγωγικά προϊόντα.

Η πτώση των εσόδων από το πετρέλαιο «είναι πιθανό να αποτελέσει ένα διαρκές πρόβλημα για τις πολεμικές προσπάθειες της Ρωσίας» λέει ο Clifford Kupchan, πρόεδρος της Eurasia Group, μιας ομάδας ανάλυσης πολιτικών κινδύνων με έδρα τη Νέα Υόρκη. Ωστόσο, ο ίδιος καθιστά σαφές ότι για να μειωθούν δραστικά τα έσοδα της Ρωσίας θα απαιτηθούν πολύ πιο αυστηρές κυρώσεις, συμπεριλαμβανομένης της -απίθανης- προοπτικής να μπλοκαριστούν οι πωλήσεις προς την Κίνα, που αποτελεί τον μεγαλύτερο πελάτη της Ρωσίας στον τομέα της ενέργειας.

Μια τραπεζική κρίση θα μπορούσε επίσης να ασκήσει πίεση στον Πούτιν, αλλά μέχρι στιγμής η έμπειρη ομάδα οικονομολόγων του έχει περιορίσει αισθητά τις επιπτώσεις του πολέμου.

Οι τεράστιες κρατικές δαπάνες για την παραγωγή οπλισμού στα πρώτα χρόνια του πολέμου προκάλεσαν ραγδαία αύξηση του πληθωρισμού. Για να τον συγκρατήσει, η Κεντρική Τράπεζα επέβαλε υψηλά επιτόκια. Το βασικό επιτόκιο έχει μειωθεί στο 16,5%, αν και ορισμένες από τις σημαντικότερες εταιρείες της Ρωσίας αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αποπληρωμή των δανείων τους. Η Ρωσική Σιδηροδρομική Εταιρεία, ένα κρατικό μονοπώλιο, αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα, με χρέη άνω των 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων, καθώς ο όγκος των μεταφορών έχει μειωθεί δραματικά.

Οι καταναλωτές, επίσης, βρίσκονται αντιμέτωποι με τα υψηλά επιτόκια, ένας από τους λόγους για τους οποίους οι πωλήσεις ακριβών προϊόντων όπως τα αυτοκίνητα έχουν μειωθεί κατακόρυφα. Η μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία της Ρωσίας, η AvtoVAZ, που παράγει οχήματα Lada, ανακοίνωσε ότι θα εφαρμόσει τετραήμερη εργασία και θα μειώσει την παραγωγή κατά 40%.

Η κρατική τηλεόραση επιτρέπει κάποιες διαμαρτυρίες για αυτά τα θέματα. Ο Andrei Bezrukov, καθηγητής στο Κρατικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων της Μόσχας, δήλωσε σε μια τηλεοπτική εκπομπή την Κυριακή ότι «δυστυχώς, είναι οι λογιστές που διοικούν τη χώρα και την οικονομία της» και ότι δεν έχουν μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχέδιο. Ωστόσο, οι Ρώσοι δεν είναι πιθανό να βγουν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για την οικονομία, λέει ο Konstantin Sonin, Ρώσος οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο.

Στο στρατιωτικό μέτωπο, η Ρωσία προχωράει σιγά-σιγά, ειδικά στη νοτιοανατολική επαρχία του Ντονέτσκ. Η Μόσχα ισχυρίστηκε τη Δευτέρα ότι κατέλαβε τη στρατηγικής σημασίας πόλη Ποκρόβσκ, μια εξέλιξη που αμφισβήτησαν τόσο η Ουκρανία όσο και Ρώσοι στρατιωτικοί μπλόγκερ.

Τα κέρδη στο πεδίο της μάχης έχουν τεράστιο ανθρώπινο κόστος, αλλά αυτό δεν φαίνεται να επηρεάζει τους υπολογισμούς της Ρωσίας στις ειρηνευτικές συνομιλίες. Ο Πούτιν έχει στοιχηματίσει την κληρονομιά του στο αποτέλεσμα του πολέμου.

Οι υψηλές αμοιβές των στρατιωτών σημαίνουν ότι οι νεοσύλλεκτοι αντικαθιστούν τους σχεδόν 30.000 που χάνονται κάθε μήνα, σύμφωνα με αναλυτές. Οι μονάδες της πρώτης γραμμής έχουν περιορίσει το πλεονέκτημα της Ουκρανίας στην ανάπτυξη drones, διεισδύοντας σε μικρές ομάδες για να σκοτώσουν τους χειριστές, σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές, αλλά στη συνέχεια δεν διαθέτουν μεγάλο αριθμό στρατευμάτων και αρμάτων που απαιτούνται για να καταλάβουν σημαντικό έδαφος.

Ωστόσο, ο Πούτιν, που φαίνεται να είναι ικανοποιημένος με έναν πόλεμο φθοράς μέχρι εξαντλήσεως, επαναλαμβάνει συνεχώς ότι η Ρωσία κερδίζει. «Ο ρυθμός της επίθεσης ήταν ο ίδιος κατά τον τελευταίο χρόνο και θα συνεχίσει να είναι ο ίδιος» εκτιμά ο Dmitri Kuznets, στρατιωτικός αναλυτής του Meduza, ενός ανεξάρτητου ρωσικού ειδησεογραφικού μέσου.