ΠΩΣ ΘΑ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΤΕ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΑΝ ΠΛΗΓΗΚΑΤΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΚΟΚΑΙΡΙΑ

Δεν νομίζω να εξεπλάγη κανείς με τις πλημμύρες που ζήσαμε από την εκδήλωση της κακοκαιρίας Byron και την έντονη βροχόπτωση.

Καπάκια φρεατίων πετάχθηκαν στον αέρα, αυτοκίνητα παρασύρθηκαν από τα ορμητικά ποτάμια που δημιουργήθηκαν στους δρόμους, οδηγοί εγκλωβίστηκαν στα οχήματα και πολίτες στα σπίτια, οικείες πλημμύρισαν, σοδειές επλήγησαν και στα αστικά κέντρα η λέξη “κυκλοφορία” έχασε για μια ακόμα φορά, το νόημα της, αφού δεν κουνιέται τίποτα στους δρόμους.

Στη χώρα που ζούμε, έχουμε συνηθίσει να είμαστε έρμαια των καιρικών συνθηκών και να προσπαθούμε μόνοι μας, να σωθούμε, όταν και όπου αυτό είναι δυνατό.

Τι γίνεται όμως, όταν είναι αδύνατη η αυτοσυντήρηση και προκύπτουν ζημιές σε σπίτια και αυτοκίνητα;

Μπορούμε να αποζημιωθούμε από το κράτος ή την όποια αρχή ευθύνεται για την καταστροφή της περιουσίας μας από την πλημμύρα. Θα είχε ενδιαφέρον να καταθέταμε μαζικά, αγωγές και για το πλήγμα που δέχεται η ψυχική μας υγεία.

Έως ότου γίνει αυτό, ζητήσαμε από τον δικηγόρο και αναπληρωτή νομικό σύμβουλο στο ΕΚΠΑ, Αντώνη Π. Αργυρό, να εξηγήσει τι πρέπει να κάνουμε, αν θέλουμε να αποζημιωθούμε για καταστροφή που προκλήθηκε στο σπίτι ή το αυτοκίνητο μας, από πλημμύρα.

Αλλάζει ο νόμος για τις αποζημιώσεις σε τραγωδίες

Κατ’ αρχάς θέλησε να μεταφέρει μια σχετική εξέλιξη που, όπως λέει, δεν έχει υποπέσει στην αντίληψη των media, για αποφάσεις που αφορούν τραγικά συμβάντα -που έχουν θύματα. 

«Υπάρχει ρύθμιση για το Μάτι, τη Μάνδρα και, αν θυμάστε την πτώση ελικοπτέρου με τον Πατριάρχη, το 2004 με χρήματα που έχουν επιδικαστεί στους συγγενείς των θυμάτων». 

Στη Βουλή συζητείται τώρα νομοσχέδιο, σύμφωνα με το οποίο το Δημόσιο θα παραιτείται από κάθε ένδικο μέσο, για θέματα που αφορούν ψυχική οδύνη και ηθική βλάβη και θα αποζημιώνουν αμέσως «ώστε να μην προχωρούν οι συγγενείς θυμάτων σε ένδικα μέσα εναντίον τους.

«Στο νόμο που ψηφίζεται σήμερα στις επιτροπές της Βουλής, αναφέρεται πως ο συγγενής θύματος θα έχει το δικαίωμα να προσφεύγει, με αίτηση του, στο Δημόσιο, να παίρνει την απόφαση το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και να τον πληρώνει, δίχως να πάει στο δικαστήριο».

Τι ισχύει έως τώρα;

«Ο πολίτης πρέπει να ακολουθεί μια πολύ μεγάλη διαδικασία, για να αποζημιωθεί, που αρχίζει με αγωγή κατά του ελληνικού Δημοσίου -ενδεχομένως και κατά της περιφέρειας- για αποζημίωση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση το προβλέπει αυτό, έχει ειδικές ρυθμίσεις για αποζημίωση. Οι αγωγές σε βάρος του Δημοσίου είναι μακρόσυρτες -φτάνουν έως το Ανώτατο Δικαστήριο. Η διαδικασία διαρκεί πολλά χρόνια.

Φαίνεται ότι με το νέο νόμο που ετοιμάζουν, θέλουν να το αλλάξουν αυτό. Προσφέρεται μια δυνατότητα διαμεσολάβησης με το δημόσιο, ώστε να μην πηγαίνει η υπόθεση στα δικαστήρια και να τελειώνει πιο γρήγορα».

Βασικές οδηγίες για το ποιοι δικαιούνται αποζημίωση

Οι πρώτες διευκρινίσεις που έκανε ο κύριος Αργυρός αφορούσαν το πώς θα καταλάβουμε εάν έχουμε δικαίωμα να αιτηθούμε αποζημίωσης.

«Εάν είμαστε σε μια εθνική οδό, γίνει μια πλημμύρα, πέσω με το αυτοκίνητο μου στο ποτάμι που έχει σχηματιστεί και προκληθεί ζημιά, αρμόδιος κατ’ αρχήν είναι ο παραχωρησιούχος (η ανάδοχη εταιρεία ενός έργου ή δημόσιου χώρου).

Κατά δεύτερον, είναι το ελληνικό Δημόσιο. Έχω λοιπόν, τη δυνατότητα να πάω να ζητήσω με μια αίτηση, να μου δώσουν αποζημίωση. Η δεύτερη περίπτωση είναι να κάνω αγωγή και να πάω στο δικαστήριο. Αυτή δεν προτιμάται».

Η αίτηση κατατίθεται στην υπηρεσία που είναι αρμόδια για τη ζημιά που παθαίνουμε.

Σε περίπτωση τώρα, που υπάρχει απαγόρευση κυκλοφορίας στις εθνικές οδούς -λόγω έντονης χιονόπτωσης-, την αγνοήσουμε και συμβεί κάτι «φταίτε εσείς. Όχι το κράτος». Άρα, δεν υπάρχει θέμα αποζημίωσης.

Σε περίπτωση που δεν υπάρχει προειδοποίηση και προκύψει αποκλεισμός «τότε φταίει το κράτος και πρέπει να σας αποζημιώσουν».

Αν μπουν νερά στο σπίτι μου και καταστραφούν τα πατώματα και τα έπιπλα, τι κάνω;

«Μια στιγμή· Πού έχετε χτίσει; Γιατί αν, για παράδειγμα το σπίτι είναι στην Κοψαχείλα, στο Παλαιό Φάληρο και έχει χτιστεί μέσα στο ρέμα, δεν θα πάρετε χρήματα από κανέναν, καθώς έχετε χτίσει σε μέρος που δεν επιτρέπεται».

Αν έχουμε χτίσει σε μέρος που επιτρέπεται, δικαιούμαστε αποζημίωσης.

Πού καταλήγουμε; «Το ζήτημα πρέπει να αντιμετωπίζεται κατά περίσταση».

Το βασικό βέβαια, είναι να έχουμε ό,τι χρειάζεται για να αποδείξουμε το δίκιο μας.

Τι χρειαζόμαστε για να αποδείξουμε πως καταστραφήκαμε από την πλημμύρα

Πάντα σύμφωνα με τον ειδικό, το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουμε σε περίπτωση καταστροφής περιουσίας από έντονο καιρικό φαινόμενο, προκειμένου να έχει τύχη η όποια αξίωση μας από το Δημόσιο είναι να καταγράψουμε τις ζημιές «με φωτογραφίες ή/και βίντεο» όπου θα φαίνονται τα κατεστραμμένα έπιπλα ή το ύψος νερού κ.α.

Μετά «καλούμε την αστυνομία και την πυροσβεστική, ώστε βεβαιώσουν πως οι καταστροφές συνέβησαν με την συγκεκριμένη βροχή. Πως το σπίτι πλημμύρισε τη συγκεκριμένη ημέρα. Παίρνετε τα σχετικά έγγραφα, τα οποία και προσκομίζετε στο δικαστήριο, ώστε να αποδειχθεί πως δεν είστε επιτήδειοι.

Έπειτα, παίρνετε και μια έκθεση από μηχανικό, που αναφέρει λεπτομερώς τι καταστράφηκε και πόσα χρήματα χρειάζεστε για να αντικαταστήσετε έπιπλα και συσκευές ή να φτιάξετε τις ζημιές».

Καλό είναι να αφήσουμε λίγες ημέρες, ώστε να φανεί το πλήρες μέγεθος της ζημιάς. Δεν πετάμε και δεν επισκευάζουμε τίποτα, πριν έλθει μηχανικός.

Αν θεωρείτε πως είναι πολλά τα ντοκουμέντα που πρέπει να προσκομίσετε, να σας πει ο κύριος Αργυρός πως «στις αγωγές εναντίον της Αττικής Οδού, ζητούσαν αποζημιώσεις άνθρωποι που όπως αποδείχθηκε, δεν είχαν μπει καν στο δρόμο, την ημέρα του αποκλεισμού».

Με όλα τα απαραίτητα έγγραφα στα χέρια «είτε πηγαίνουμε σε έναν δικηγόρο ή κατευθείαν στη διοίκηση της υπηρεσίας που πρέπει να μας αποζημιώσει, ως υπεύθυνη για την καταστροφή».

Προφανώς και αν το σπίτι ή το όχημα είναι ασφαλισμένο, επικοινωνούμε με την εταιρεία που έχουμε εμπιστευτεί και ακολουθούμε τις οδηγίες. Ιδανικά, κάνουμε και ό,τι προβλέπει η διαδικασία για αποζημίωση από το Δημόσιο.

Πόσα χρήματα παίρνουν οι δικηγόροι στις αποζημιώσεις

Στο διαδίκτυο ενδεχομένως να βρείτε την πληροφορία πως οι δικηγόροι Διοικητικού Δικαίου, που αναλαμβάνουν αίτημα για την αποζημίωση μας, λαμβάνουν ποσοστό επιτυχίας από 10% έως 20%, επί της αποζημίωσης που θα επιδικαστεί. Δηλαδή, δεν πληρώνουμε κάτι εκ των προτέρων.

«Δεν ισχύει αυτό» λέει ο καλεσμένος μας «ο κάθε δικηγόρος κάνει μια συμφωνία με αυτόν που έχει μπροστά του. Η συμφωνία αυτή, είτε θα είναι ποσοστό επί τοις εκατό του αντικειμένου της διαφοράς, είτε τα έξοδα και μια λογική αμοιβή.

Αυτό όμως, γίνεται κατά περίσταση.

Υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι γδέρνουν τον κόσμο. Υπάρχουν άλλοι που δεν τον γδέρνουν. Είμαστε 34.000 δικηγόροι», οπότε όλα υπάρχουν.

«Πρέπει να υπάρχει γραπτή συμφωνία, μεταξύ δικηγόρου και πελάτη, που να αναφέρει ποιος πληρώνει τα έξοδα, ποιος το δικαστικό ένσημο, ποιος παίρνει την αμοιβή και ποια είναι η αμοιβή. Ο κόσμος πρέπει να καταλάβει ότι αυτά ΠΡΕΠΕΙ να είναι ξεκαθαρισμένα, ευθύς εξ αρχής».

«Η δικαιοσύνη είναι πολύ ακριβή»

Για να κάνεις αγωγή στο δημόσιο, επιβαρύνεσαι ενός κεφαλαίου που λέγεται δικαστικό ένσημο, το οποίο παίρνει το κράτος! «Είναι εννέα τοις χιλίοις επί του αντικειμένου της διαφοράς και καταβάλλεται την ημέρα του δικαστηρίου, πλέον των εξόδων που χρειάζονται για τον δικηγόρο» λέει ο κύριος Αργυρός.

«Αν δικαιωθείς, ενδεχομένως το ποσό αυτό να συμπεριληφθεί στην απόφαση. Το βέβαιο, όμως είναι πως δεν είναι τσάμπα τα πράγματα. Η δικαιοσύνη είναι πολύ ακριβή και δύσκολη. Σου ζητάει περισσότερα από αυτά που έχεις πάθει.

Καταστρέφεται το σπίτι σου και πρέπει να τρέχεις σε διάφορους, για να σου δώσουν βεβαιώσεις και στοιχεία, ώστε να πάρεις στοιχειώδη αποζημίωση. Πρέπει να διευκρινιστεί και ότι η αποζημίωση πάει σύμφωνα με την αξία του σπιτιού και τα χρόνια του».

Τι προτείνει λοιπόν, σε όποιον θέλει να διεκδικήσει αποζημίωση;

«Πριν μπει κανείς σε τέτοιες αποφάσεις, πρέπει να μαζέψει το άμεσο υλικό που είναι το πρώτο στοιχείο. Να καλέσει την αστυνομία και την πυροσβεστική σε πρώτη φάση, να φωτογραφήσει τη ζημιά, να τη βιντεοσκοπήσει και όταν ηρεμήσει το πράγμα, να κληθεί και ο μηχανικός να καταγράψει την πλήρη ζημιά -καθώς μπορεί να υπάρχουν δομικές. Αυτά φαίνονται, όταν στεγνώσουν τα νερά».

Μετά την αίτηση για αποζημίωση, οπλιζόμαστε με υπομονή «γιατί τίποτα δεν γίνεται μαγικά και όπου υπάρχουν θέματα πολεοδομίας, τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο σύνθετα».

Τώρα που ξέρετε όσα χρειάζονται, μπορείτε να κινηθείτε αναλόγως. Αν έχετε δίκιο, δικηγόρο και είστε τυπικοί με τα έγγραφα που χρειάζονται, θα έλθει η δικαίωση, ακόμα και αν αργήσει.