Ιώσεις: Τι να κάνετε για να προστατευτείτε μόλις επιστρέψετε από ταξίδι

Είναι φυσιολογικό όταν ταξιδεύουμε, να βρισκόμαστε σε πολυσύχναστες περιοχές, να χρησιμοποιούμε κοινόχρηστες επιφάνειες και να προσλαμβάνουμε νέα μικρόβια, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα να έρθουμε σε επαφή με ιούς και να κολλήσουμε νέες λοιμώξεις.

Η κατανόηση του τρόπου μετάδοσης των μικροβίων κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού μπορεί να μας βοηθήσει να προστατευτούμε και να ελαχιστοποιήσουμε τις πιθανότητες να αρρωστήσουμε.

Το πρώτο βήμα για να προστατευτείτε μετά από ταξίδι

Τα αεροπλάνα φιλοξενούν χιλιάδες επιβάτες καθημερινά, ενώ οι επιφάνειες υψηλής επαφής, όπως τα τραπεζάκια, οι ζώνες ασφαλείας και τα μπράτσα των καθισμάτων, δεν απολυμαίνονται πάντα μεταξύ των πτήσεων.

Τα μικρόβια μεταφέρονται εύκολα στα ρούχα, και το γεγονός ότι οι ταξιδιώτες κάθονται κοντά ο ένας στον άλλο για πολλές ώρες δίνει ακόμα περισσότερο χρόνο στους ιούς να μεταδοθούν.

Όπως εξηγεί η Karen Duus, καθηγήτρια μικροβιολογίας και ανοσολογίας στο Touro University Nevada, «ο αέρας γύρω από όλους μας και κάθε άλλου ζωντανού οργανισμού είναι γεμάτος μικροβίων, σωματιδίων δέρματος και σκόνης. Καθώς οι άνθρωποι έρχονται σε επαφή, αυτά τα προσωπικά σύννεφα μικροβίων αναμειγνύονται και μεταφέρονται στα ρούχα μέσω της απλής επαφής».

Η μετάδοση αερομεταφερόμενων ιών αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης. Σύμφωνα με τον δρ. Zachary Hoy από το Pediatrix Medical Group, οι ιοί του αναπνευστικού, όπως η γρίπη, η COVID-19 και το κοινό κρυολόγημα, είναι οι πιο συνηθισμένες ασθένειες που μεταδίδονται εύκολα στο αεροπλάνο.

Ακόμα και τα παπούτσια μεταφέρουν μικρόβια από το έδαφος του αεροδρομίου, τα οποία στη συνέχεια μπορούν να μεταφερθούν στα χέρια, τα ρούχα ή το δέρμα μας μέσω της καθημερινής επαφής.

Γιατί κολλάμε πιο εύκολα ιώσεις όταν ταξιδεύουμε

Κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού, εκτιθέμεθα σε νέους χώρους, γεμάτους κόσμο και άγνωστα μικρόβια, κάτι που ενισχύει τη μετάδοση λοιμώξεων.

Σύμφωνα με μελέτη του 2025 με τίτλο «Real-time illness monitoring in travellers», πολλοί ταξιδιώτες αρρωσταίνουν κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά το ταξίδι τους, κυρίως με αναπνευστικές ή στομαχικές λοιμώξεις. Η μελέτη αναφέρει ότι η παρακολούθηση συμπτωμάτων σε πραγματικό χρόνο βοηθά στην ανίχνευση μοτίβων ασθενειών και στην κατανόηση του τρόπου μετάδοσης τους μέσω των ταξιδιών.

Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι τα ταξίδια ενισχύουν την στενή επαφή μεταξύ των ανθρώπων, μας εκθέτουν σε νέους παθογόνους παράγοντες και συχνά οδηγούν σε αλλαγές στις συνήθειες υγιεινής, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο λοιμώξεων. Επίσης, οι ταξιδιώτες μπορεί να διαδώσουν ή να μεταφέρουν ασθένειες ακόμη και αν δεν εμφανίζουν συμπτώματα.

Τα μέτρα προστασίας στα αεροπλάνα

Αν και τα φίλτρα HEPA στα αεροπλάνα βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα, καθαρίζοντας περίπου το 99,97% των σωματιδίων μεγέθους 0,3 μικρών ή μεγαλύτερων, αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε πλήρως προστατευμένοι από ιούς.

Οι χώρες επιβίβασης, οι πύλες και η ώρα που περνάμε κοντά σε άλλους ταξιδιώτες μπορούν να επιτρέψουν στα μικρόβια να διασπαρούν.

Όπως σημειώνει η δρ. Annie DePasquale, «Ο κίνδυνος μετάδοσης αυξάνεται όταν καθόμαστε κοντά σε άτομα που είναι άρρωστα, καθώς ο βήχας ή το φτέρνισμα μπορεί να στείλουν σταγονίδια σε ρούχα, κασκόλ ή μανίκια».

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από τα μικρόβια στα ρούχα μας

Αν και πολλά μικρόβια που μεταφέρονται μέσω των ρούχων είναι αβλαβή ή εξουδετερώνονται από το ανοσοποιητικό σύστημα, κάποια βακτήρια, μύκητες ή ιοί μπορούν να επιβιώσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, ειδικά αν δεν απολυμανθούν σωστά.

Τα ρούχα μπορούν να λειτουργήσουν ως «μεταφορείς» για τα μικρόβια, τα οποία μπορεί να περάσουν στα χέρια μας και στη συνέχεια σε άλλες επιφάνειες. Ο κίνδυνος μόλυνσης μέσω των ρούχων είναι μικρότερος από την αερομεταφερόμενη μετάδοση, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει.

Τι πρέπει να κάνετε για να περιορίσετε τη μετάδοση μικροβίων

Μετά την προσγείωση, είναι σημαντικό να αφαιρέσετε τα ρούχα που φορούσατε στο αεροπλάνο και να τα βγάλετε απευθείας στο καλάθι με τα άπλυτα ή στο πλυντήριο, χωρίς να τα τινάξετε.

Πλύνετε αμέσως τα χέρια σας και τα ρούχα με ζεστό ή καυτό νερό και απορρυπαντικό, και στεγνώστε τα στο στεγνωτήριο. Η θερμότητα και τα απορρυπαντικά καταστρέφουν αποτελεσματικά τα περισσότερα μικρόβια.

Επίσης, μην ξεχάσετε να απολυμάνετε αντικείμενα που έρχονται σε επαφή με πολλούς ανθρώπους, όπως τα τηλέφωνα, οι χειρολαβές και οι χειραποσκευές.

Ένα γρήγορο ντους μπορεί να απομακρύνει τα μικρόβια που έχουν κατακαθίσει στο δέρμα και τα μαλλιά σας κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.

Πριν από το ταξίδι, ο δρ. Hoy συνιστά να ελέγξετε την κατάσταση της υγείας των άλλων επιβατών και να σκεφτείτε αν είστε κατάλληλοι για ταξίδι αν είχατε αρρωστήσει πρόσφατα, καθώς το ανοσοποιητικό σας σύστημα μπορεί να είναι πιο ευάλωτο σε λοιμώξεις.