Το πιθανό τέλος των “-ισμών” στην Ελλάδα

Όχι. Δεν πρόκειται για το τέλος του (νέο)φιλελευθερισμού ούτε για την εξαφάνιση του σοσιαλισμού ως ιδέας και στόχου. Πρόκειται για άλλους –ισμούς:

Πιθανή ήττα του Κυριάκου Μητσοτάκη στις εκλογές θα σημάνει το τέλος του Μητσοτακισμού κι έτσι, μετά την αποδρομή του Καραμανλισμού και του Παπανδρεϊσμού, θα κλείσει οριστικά η συνεχής παρουσία των τριών οικογενειών σε αρχηγικά/πρωθυπουργικά αξιώματα.

Οι εναπομείναντες στη ΝΔ και στο ΠΑΣΟΚ (Ντόρα Μπακογιάννη, Γιώργος Παπανδρέου, Κώστας Αχ. Καραμανλής) θα υπάρχουν ως ιστορικά στελέχη και φορείς των ονομάτων, με ενεργό συμμετοχή στην πολιτική ζωή, αλλά χωρίς καμμία δυνατότητα να διεκδικήσουν τα προαναφερθέντα υψηλά αξιώματα.

Καραμανλισμός- Μητσοτακισμός

Όταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δέχθηκε τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη στη ΝΔ, πίστευε ότι δεν θα αλωθεί το κόμμα του από τον φιλόδοξο και πολύπλαγκτο Κρήτα πολιτικό. Τον είχε δεχθεί εξ ανάγκης το 1978 για να αντιμετωπίσει με το άνοιγμα προς το Κέντρο την απειλητική άνοδο του ΠΑΣΟΚ.

Ουδέποτε οι σχέσεις των δύο ανδρών ήσαν ειδυλλιακές. Ειδικά ο Κων.Μητσοτάκης δεν είχε την καλύτερη ιδέα για τον Καραμανλισμό. Απλώς δεν τον συνέφερε η ανοιχτή εναντίωση. Δεν είχε τίποτε να κερδίσει από αυτήν.

Όμως εκείνο που απευχόταν ο ιδρυτής της ΝΔ συνέβη. Ο Μητσοτάκης πήρε το κόμμα και μετά έγινε πρωθυπουργός. Το «ξένο σώμα» αποτελούσε πια συνιστώσα της ΝΔ υπο την μορφή του Μητσοτακισμού, έχοντας σε περίοπτες θέσεις δύο μέλη της οικογένειας. Την Ντόρα Μπακογιάννη και τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Αργότερα, παρά τις καλές σχέσεις της κυρίας Μπακογιάννη με τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, ο Μητσοτακισμός δεν έκρυβε την…παραδοσιακή δυσανεξία του απέναντι στον Καραμανλισμό.

Αποδείχτηκε από την άρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη να ψηφίσει τον Προκόπη Παυλόπουλο για την Προεδρία της Δημοκρατίας, αλλά και από τις μάλλον τυπικές-όχι εχθρικές πάντως- σχέσεις του με τον Κώστα Καραμανλή.

Εκεί που οι αποστάσεις μετεβλήθησαν σε χάσμα ήταν στην περίπτωση των υποκλοπών. Ο Καραμανλής που μέχρι τότε απέφευγε-ή μάλλον: απαξιούσε- να απαντήσει στις δηλητηριώδεις αιχμές Μητσοτακικών δημοσιολόγων και σχολιαστών, εξανέστη και παρενέβη αυστηρά, θεωρώντας τις υποκλοπές μείζον θέμα.

Το χάσμα θα μπορούσε να μεταβληθεί σε ρήγμα με απτές συνέπειες για την κυβέρνηση Μητσοτάκη αν η δήλωση του πρώην πρωθυπουργού ότι δεν θα μετάσχει στις εκλογές δεν υπάκουε στο ενδιαφέρον του για την παράταξη και την «ιστορία της, την ιδεολογία, τις αρχές και τις αξίες της».

Ετσι, με το μη μαχητό επιχείρημα ότι επέστη ο καιρός να τερματίσει την κοινοβουλευτική του διαδρομή, αλλά και με την στήριξή του στην σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ, δεν θα μπορούσε να κατηγορηθεί ότι υπονομεύει τον Κυριάκο Μητσοτάκη εν όψει εκλογών.

Οσο για τα υπόλοιπα-ιστορία της ΝΔ, ιδεολογία, αρχές και αξίες- τα οποία παραπέμπουν στον ιδρυτή της ΝΔ, κάποτε ενδέχεται να αξιολογηθούν ως στοιχεία που δεν επιβεβαιώθηκαν ή τέλος πάντων αγνοήθηκαν από τον κρημνιστικό οίστρο και τον προσανατολισμό του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Η αποχώρηση του Κώστα Καραμανλή

Κατά γενική ομολογία, ο φιλόδοξος αλλά ο διακριτικός έως χλωμός Κώστας Καραμανλής του Αχιλλέα ήταν δύσκολο να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ηγετικού ρόλου στη ΝΔ. Ειδικά μετά το έγκλημα στα Τέμπη και ανεξάρτητα από το αν θα είναι υποψήφιος, ο Καραμανλισμός δεν φαίνεται να βρίσκει στο πρόσωπό του άξιο διάδοχο.

Κατά πάσα πιθανότητα θα υπάρχει ενεργός στην πολιτική, αλλά χωρίς ιδιαίτερες αξιώσεις. Η καλή σχέση του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη θα τον διατηρήσει σε υπουργικό θώκο, αν η ΝΔ κερδίσει τις εκλογές, και ενδεχομένως να αναπτερώσει τις ελπίδες του για την διεκδίκηση της ηγεσίας μετά τον Μητσοτάκη.

Δύσκολο εγχείρημα, καθώς ούτε τους Καραμανλικούς ενθουσιάζει η περίπτωσή του ούτε δείχνει να αποκτά σοβαρά ερείσματα στον Μητσοτακισμό, παρά την καλή του σχέση με τον πρωθυπουργό. Τουτέστιν, Καραμανλισμός τέλος μετά την αποχώρηση του Κώστα Καραμανλή από τον κοινοβουλευτικό βίο. Τέλος υπο την έννοια ότι θα εκλείψει η ανάδειξη εκπροσώπων της οικογένειας σε ηγετικά και πρωθυπουργικά αξιώματα.

Εκτός κι αν ο πρώην πρωθυπουργός ξανασκεφτεί την περίπτωση της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Αν συμβεί, ο Καραμανλισμός θα επιζεί συμβολικά χωρίς κανένα από τα στοιχεία του ρόλου που διαδραμάτισαν οι εκπρόσωποί του επι δεκαετίες.

Φυσικά, ως ρεύμα υπαρκτό στη ΝΔ, θα συνεχίσει να υπάρχει για κάποιο διάστημα, ειδικά αν ο Μητσοτάκης χάσει τις εκλογές. Στο ρεύμα αυτό και στο πνεύμα του Καραμανλισμού φαίνεται ήδη να επενδύει ο Νίκος Δένδιας εκφράζοντας την αντίθεσή του έναντι του «βαθέος αντικρατισμού και των αποκρατικοποιήσεων».

Δηλαδή εναντιώνεται σε δύο βασικά στοιχεία της πολιτικής Μητσοτάκη και προϊδεάζει για περαιτέρω απόκλιση από τον Μητσοτακισμό-τουλάχιστον σε επίπεδο εντυπώσεων- όταν τεθεί θέμα ηγεσίας στη ΝΔ.

Και θα τεθεί, αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ηττηθεί στις εκλογές από τον Τσίπρα. Εν πάση περιπτώσει θα είναι πολύ δύσκολο γι΄αυτόν να διεκδικήσει ανανέωση της αρχηγικής θητείας του.

Όχι μονάχα γιατί αυτό έχει κατ΄εθος επικρατήσει στη ΝΔ-αλλαγή αρχηγού μετά την ήττα στις εκλογές-, αλλά γιατί ποικίλες φίλιες δυνάμεις(μεγαλοπαράγοντες , μίντια κ.α.) θα τον εγκαταλείψουν.

Αν τα προεκτεθέντα δεν συνιστούν αυθαίρετες προσεγγίσεις και ερμηνείες, είναι βέβαιο ότι οι δύο –ισμοί θα εκμετρήσουν το ζήν. Τουλάχιστον ως οικογένειες που πρωταγωνιστούν στα πολιτικά μας πράγματα επι δεκαετίες.

Ο Παπανδρεϊσμός

Ο πορφυρογέννητος Γιώργος Παπανδρέου δεν είχε σχεδόν κανένα από τα χαρίσματα του πατέρα του και του παππού του. Όπως και ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν θαμπός στο ξεκίνημά του, αλλά διέθετε κάποια αξιοσημείωτα στοιχεία που τον βοήθησαν να ξεφύγει από την μετριότητα και να αναδειχτεί ως και πρωθυπουργός.

Υπήρξε-και είναι- μεθοδικός, ακούει προσεκτικά τους συνομιλητές του και κατάλαβε νωρίς ότι για να εξελιχθεί χρειάζεται σοβαρούς ανθρώπους δίπλα του, αλλά και δημόσιες σχέσεις σε διεθνές επίπεδο, με ο,τι αυτές σημαίνουν πέραν της προσωπικής του προβολής. Τα κατάφερε και τα δυό.

Θα ήταν άδικο να μην υπομνησθεί ότι ο Γ. Παπανδρέου εισέφερε ορισμένα καινά στοιχεία στην καθ΄ημάς διακυβέρνηση (π.χ. Διαύγεια, open.gov), ενώ δεν δίστασε να πάρει αποστάσεις από κεντρικές επιλογές του πατέρα του(π.χ. εθνικά θέματα) φθάνοντας στο όριο πολιτικής πατροκτονίας, χωρίς ποτέ φυσικά να παραλείπει την πολιτικώς προσοδοφόρα αναφορά στον Ανδρέα Παπανδρέου, ακόμη κι όταν αποχώρησε από το ΠΑΣΟΚ και ίδρυσε το θνησιγενές ΚΙ.ΔΗ.ΣΟ(Ιανουάριος 2015).

Η κατωφερική πορεία άρχισε όταν παραιτήθηκε από την πρωθυπουργία, το 2011. Εν συνεχεία αποδοκιμάστηκε με το ΚΙ.ΔΗ.ΣΟ στις εκλογές του 2015 και έφτασε στο σημείο να ηττηθεί από τον Νίκο Ανδρουλάκη όταν αφρόνως διεκδίκησε την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ το 2021.

Σήμερα, ο Γιώργος Παπανδρέου φαίνεται να επενδύει στην υπο τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Κυβέρνηση, ευελπιστώντας ότι θα καταλάβει καίριο υπουργείο (Εξωτερικών;), αλλά το γνωρίζει και ο ίδιος ότι ακόμη και στην περίπτωση αυτή ο Παπανδρεϊσμός όπως τον ξέραμε – έχει φτάσει στο τέλος του, έστω κι αν κάποιοι επίγονοι εμπλακούν αργότερα στην πολιτική ζωή του τόπου.

Η πιθανότητα για την Προεδρία της Δημοκρατίας δεν εξέλιπεν. Όμως ισχύει ο,τι και με τον Κώστα Καραμανλή. Ενδεχόμενη παρουσία ενός εκ των δύο στο Προεδρικό Μέγαρο θα έχει μονάχα συμβολικό χαρακτήρα για τους δύο – ισμούς.

Εκείνο που θα μείνει στη μνήμη της κοινωνίας είναι ο Παπανδρεϊσμός που συνδέεται άρρηκτα με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Με τις ριζοτομικές επιλογές του αλλά και τις αντιφάσεις του.

…Εν συνόψει: Πιθανή ήττα του Κυριάκου Μητσοτάκη στις επικείμενες εκλογές, ολοκληρώνει τον κύκλο των –ισμών στην πολιτική ζωή του τόπου. Ένα φαινόμενο οικογενειοκρατίας ,μοναδικό στα ευρωπαϊκά πράγματα, φτάνει στο τέλος του.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις