Well come and… Good bye

Η επίσκεψη του προέδρου Ομπάμα λίγες εβδομάδες πριν αναχωρήσει από τον Λευκό Οίκο, αν και από κάθε άποψη σημαντική, θα είχε διαφορετικό αντίκτυπο για την Ελλάδα αν δεν γινόταν… κατόπιν εορτής. Αναμφίβολα για τον Αμερικανό πρόεδρο η επίσκεψη, μετά μάλιστα και από το εκλογικό αποτέλεσμα στη χώρα του, έχει υψηλό συμβολισμό. Ένας δημοκράτης επέλεξε την Αθήνα, την πόλη-κράτος που γεννήθηκε η Δημοκρατία, προκειμένου να στείλει ένα μήνυμα ελευθερίας στον δυτικό  κόσμο, αλλά και να υπενθυμίσει στους πολίτες της χώρας του ότι σε εποχές όπως αυτή που διανύει η ανθρωπότητα, ο σεβασμός στις δημοκρατικές αξίες διασφαλίζει τη κοινωνική συνοχή.

Είναι προφανές ότι για την Ευρώπη και τον κόσμο, το μήνυμα που θα στείλει ο πρόεδρος Ομπάμα θα αποτελέσει μια ηχηρή απάντηση στον λαϊκισμό και τη δημαγωγία που ολοένα κερδίζουν έδαφος με προκάλυμμα την αντισυστημικότητα, έναντι μιας πολιτικής ελίτ που εμφανώς αγνοεί τα μικρά και μεσαία κοινωνικά στρώματα. Σ’ αυτή τη βάση για τον ίδιο και για το μεγάλο ακροατήριο στο οποίο σκοπεύει να απευθυνθεί- σε μια χρονική στιγμή που ο διάδοχός του στο οβάλ γραφείο θέτει υπό αμφισβήτηση κεκτημένες δημοκρατικές κατακτήσεις- η Ελλάδα με όρους σημειωτικής αποτελεί το ιδανικό μέσο για την εκπομπή του μηνύματος.

Με βάσει αυτή τη θεώρηση προκύπτει το ερώτημα: Αν και σε ποιο βαθμό η επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου και το μήνυμα που θα στείλει από την Ελλάδα, θα αποβεί επωφελές και για την ίδια. Σε επικοινωνιακό επίπεδο σίγουρα η χώρα θα προσκομίσει οφέλη. Σε καμία όμως περίπτωση όσα ο πρόεδρος Ομπάμα. Επί της ουσίας όμως η επίσκεψη δεν πρόκειται να αποφέρει τα προσδοκώμενα, όσα τουλάχιστον πίστευε η κυβέρνηση μέχρι την επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ ότι θα απέφερε. Η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα-στην οποία σημειωτέον συμμετέχει και ο θερμός υποστηρικτής του Ν. Τραμπ- βιάστηκε να ανεβάσει υψηλά τον πήχη των προσδοκιών, ευελπιστώντας σε μια θετική δήλωση του προέδρου για το ζήτημα του ελληνικού χρέους.

Δυστυχώς έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα η όποια αναφορά στο χρέος έχει “τοπικό” και μόνο ενδιαφέρον, αφού ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου είναι αυτός που εκ των πραγμάτων θα διαχειριστεί το ζήτημα. Στην προκειμένη περίπτωση όλα θα εξαρτηθούν από τη συνεργασία που θα έχει ο Ν. Τραμπ με την Ευρώπη, ειδικά από την εξωτερική πολιτική που θα ακολουθήσει σε μια σειρά ζητημάτων-μεταξύ των οποίων και το ελληνικό χρέος- όπου ενδεχομένως να υπάρξουν αναταράξεις στις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ευρώπη και τη Γερμανία.

Σε κάθε περίπτωση η επίσκεψη του απερχόμενου προέδρου των ΗΠΑ, με τους υψηλούς συμβολισμούς που την συνοδεύουν, είναι ένα γεγονός που ενισχύει το προφίλ της Ελλάδας. Και είναι λάθος να περιορίζεται ο αντίκτυπος μόνο σε ότι αφορά στο χρέος. Υπάρχει και η γεωπολιτική διάσταση την οποία οφείλει η κυβέρνηση να αξιοποιήσει ενόψει μάλιστα και των εξελίξεων στο Κυπριακό ζήτημα. Βεβαίως κι αυτό θα εξαρτηθεί από τη στάση που θα κρατήσει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας και γενικότερα από τον θα συνεχίσει την πολιτική του προέδρου Ομπάμα έναντι της Ρωσίας.

Πέραν πάσης αμφιβολίας αποτελεί θετικό γεγονός για την Ελλάδα ότι το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινής γνώμης θα είναι στραμμένο στην Ελλάδα. Μπορεί αυτή η επίσκεψη να είναι περισσότερο σημαντική για τον ίδιο και λιγότερο για την Ελλάδα, αλλά το γεγονός ότι η Αθήνα επανακτά τον ιστορικό της ρόλο μεταφέροντας στην παγκόσμια κοινή γνώμη τον αντίλογο της δημοκρατίας έναντι του λαϊκισμού- που εξαπλώνεται υπό μορφή μολυσματικής νόσου και στη χώρα μας- κρατάει ζωντανές αρχές και αξίες που συνδέονται με τη χώρα που γεννήθηκε η δημοκρατία.

Συνεπώς πέραν των πολιτικών και επικοινωνιακών σκοπιμοτήτων της κυβέρνησης, και ανεξάρτητα από το αν θα εισακουσθούν οι ευχές του προέδρου Ομπάμα για το ελληνικό χρέος, η Ελλάδα κερδίζει από αυτή την επίσκεψη υπό την προϋπόθεση ότι η κυβέρνηση θα φροντίσει να επενδύσει τα κέρδη στο εθνικό συμφέρον και δεν θα σπεύσει να τα οικειοποιηθεί προκειμένου να αποκομίσει πρόσκαιρα μικροκομματικά οφέλη.  Κατά τα λοιπά καλοδεχούμενος ο πρόεδρος Ομπάμα και μακάρι όλοι να αναλογισθούν, όταν θα μας αποχαιρετά, πόσο επισφαλής θα ήταν η θέση της Ελλάδας εκτός Ευρώπης, λαμβάνοντας υπ’ όψιν την περίοδο αβεβαιότητας μετά την ανάληψη της Προεδρίας από τον Ν. Τραμπ. 

*O Χάρης Παυλίδης είναι δημοσιογράφος

πηγή φωτογραφίας: sooc