Γιάννης Μπεχράκης: Πέντε πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις για τον κορυφαίο φωτορεπόρτερ

Ο πολυβραβευμένος φωτορεπόρτερ Γιάννης Μπεχράκης βρισκόταν πάντα στην πρώτη γραμμή των πιο κρίσιμων παγκόσμιων γεγονότων, παράγοντας σημαντικό έργο μέσα από τις φωτογραφίες του και, κυρίως, μέσα από τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο φωτογράφιζε. Πρωταγωνιστής σε όλα του τα “κλικ” ο ίδιος ο άνθρωπος, τον οποίο ο Μπεχράκης φωτογράφιζε με ευαισθησία, συμπόνια και απόλυτο σεβασμό.

Ο πρόωρος χαμός του θα στοιχίσει πολλά στον κόσμο της δημοσιογραφίας και της φωτογραφίας, που από το Σάββατο 2 Μαρτίου 2019, όταν και “έφυγε” νικημένος από τον καρκίνο, έγιναν φτωχότερες. Αφήνει πίσω του μια φωτογραφική ζωή γεμάτη πολέμους, συγκρούσεις, πρόσφυγες και την αγαπημένη του οικογένεια, τη σύζυγό του Ελισάβετ, την κόρη του Ρεβέκκα και τον γιο του Δημήτρη.

Μια ματιά στη ζωή του και στις σημαντικότερες στιγμές του, μαθαίνοντας πέντε πράγματα που όλοι πρέπει να γνωρίζουν:

1. Η πρώτη αποστολή στο εξωτερικό στη Λιβύη το 1989

Ξεκίνησε να δουλεύει με ελεύθερη συνεργασία με το Reuters το 1987 και το 1989 στάλθηκε στην πρώτη του αποστολή στο εξωτερικό, στη Λιβύη του Μουαμάρ Καντάφι. Όπως αναφέρει το Reuters, πολύ σύντομα έδειξε ότι μπορεί να βρεθεί στο σωστό μέρος, τη σωστή στιγμή.

Όταν ο Καντάφι επισκέφθηκε ένα ξενοδοχείο όπου βρίσκονταν δημοσιογράφοι, ο Μπεχράκης κατάφερε να καταγράψει μοναδικές εικόνες.

“Με κάποιο τρόπο κατάφερα να τρυπώσω δίπλα του και να πάρω κάποιες ευρυγώνιες εικόνες. Την επόμενη μέρα η φωτογραφία μου ήταν στα πρωτοσέλιδα εφημερίδων ανά τον κόσμο”, είχε πει ο μεγάλος φωτογράφος.

Για τις επόμενες τρεις δεκαετίες ο Μπεχράκης ήταν διαρκώς στον δρόμο, καλύπτοντας σκηνές βίας, εντάσεων και ξεσηκωμών σε Ευρώπη, Ρωσία, Μέση Ανατολή, Αφρική και Ασία.

2. Η στιγμή που έφτασε κοντά στον θάνατο στη Σιέρα Λεόνε το 2000

Καθώς κάλυπτε τον εμφύλιο πόλεμο στη Σιέρα Λεόνε, ο Μπεχράκης ταξιδεύοντας με κομβόι κυβερνητικών στρατιωτών στη ζούγκλα μαζί με τους συναδέλφους από το Reuters, Kurt Schork και Mark Chisholm, αλλά και τον κάμεραμαν του AP, Miguel Gil Moreno, δέχτηκε ένοπλη επίθεση από αντάρτες.

Ο Schork και ο Moreno έπεσαν νεκροί, ενώ ο Μπεχράκης και ο Chisholm ανάμεσα σε βροχή από σφαίρες κατάφεραν να διαφύγουν. Γλίτωσαν από την επίθεση σέρνοντας τα σώματα τους ανάμεσα στους θάμνους που οδηγούσαν στη ζούγκλα, όπου και αναγκάστηκαν να κρυφτούν επί ώρες μέχρι να αποχωρήσουν οι ένοπλοι. Λίγο αργότερα ο Μπεχράκης θα τραβήξει μια φωτογραφία του εαυτού του που θα μείνει στην ιστορία, με τον ίδιο να κοιτάζει τον ουρανό.

3. Το βραβείο Πούλιτζερ για μία από τις δημοφιλέστερες φωτογραφίες του

Το 2016 ο Γιάννης Μπεχράκης ήταν επικεφαλής της ομάδας του Reuters που βραβεύθηκε με Πούλιτζερ, για την κάλυψη της προσφυγικής κρίσης. Ήταν ο μοναδικός Έλληνας που κατάφερε να φέρει το Πούλιτζερ στην Ελλάδα.

Η φωτογραφική κάλυψη της προσφυγικής κρίσης στην Ευρώπη έφερε το εμβληματικό βραβείο Πούλιτζερ στον Γιάννη Μπεχράκη και τους Άλκη Κωνσταντινίδη, Michael Dalder, Srdjan Zivulovic, Bernadett Szabo, Αλέξανδρο Αβραμίδη, Stoyan Nenov και Laszlo Balogh για τον ανθρώπινο αλλά και δημοσιογραφικό τρόπο μ τον οποίο κατέγραψαν την ανθρωπιστική κρίση.

Η ομάδα βραβεύτηκε για 16 φωτογραφίες. Μία από τις πιο εμβληματικές φωτογραφίες της συλλογής απεικονίζει έναν πατέρα να κρατά σφιχτά στην αγκαλιά του την κόρη του και να περπατά στη βροχή. Αργότερα, ο ίδιος δήλωσε για τη φωτογραφία:

“Όταν είδα αυτή την εικόνα πέρυσι, στις 10 του Σεπτέμβρη, αυτό τον άντρα να κρατά την κόρη του, μου φάνηκε σαν τον Σούπερμαν. Έχει σκεπαστεί με αυτή τη σακούλα σκουπιδιών που μοιάζει με μπέρτα του Σούπερμαν. Είναι Σύρος. Φιλάει την κόρη του και μου δημιούργησε την αίσθηση του οποιουδήποτε πατέρα που προστατεύει το παιδί του. Περπατώντας στη θύελλα για να φτάσει στο όνειρο.”

4. Άλλες διακρίσεις και βραβεία

Ο Γιάννης Μπεχράκης έχει διακριθεί με πολλά βραβεία μεταξύ των οποίων τον τίτλο του «Έλληνα φωτορεπόρτερ της χρονιάς» 7 φορές από την Fuji. Το 1999, το 2002 και το 2003 αναγορεύτηκε κορυφαίος Ευρωπαίος φωτορεπόρτερ της χρονιάς από την Fuji στο Λονδίνο, την Βαρκελώνη και τη Ρώμη αντίστοιχα. Το 2000 στο Άμστερνταμ του απενεμήθη το πρώτο βραβείο στην κατηγορία «Ειδήσεις» στον παγκόσμιο φωτογραφικό διαγωνισμό WORLD PRESS PHOTO ανάμεσα σε 4.000 φωτογράφους από 122 χώρες και 40.000 φωτογραφίες, είναι η πιο σημαντική παγκόσμια διάκριση στο χώρο της φωτογραφίας.

Την ίδια χρονιά βραβεύτηκε από το OVERSEAS PRESS CLUB of AMERICA στη Νέα Υόρκη για το καλύτερο ξένο ρεπορτάζ στις ΗΠΑ, που αποτελεί το πιο σημαντικό βραβείο για ξένους ανταποκριτές στην Αμερική. Το 2000 του απενεμήθη το βραβείο του Ιδρύματος Μπότση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στις 14 Οκτωβρίου 2002 κέρδισε το βραβείο Bayeux για τους πολεμικούς ανταποκριτές, στον ετήσιο παγκόσμιο διαγωνισμό για την βράβευση των δημοσιογράφων που καλύπτουν πολεμικές συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο. Το 2015 η Guardian τον ανέδειξε ως τον φωτογράφο της χρονιάς.

5. Οι σημαντικότερες φράσεις του

“Μια φωτογραφία μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, να τον κάνει πιο δίκαιο”

“Πάντα θέλω να είμαι όπου με χρειάζονται-να βλέπω με την ψυχή και τα μάτια τους”

“Ο πόλεμος είναι σαν φωτιά σε ξηρό χορτάρι. Λίγο να φυσήξει ο άνεμος και γυρνάει από εδώ και από εκεί”

“Φωτογραφίζω τον πόνο και τη βία αλλά και την ελπίδα. Γιατί πάντα μέσα από αυτές τις φωτογραφίες και από αυτά τα θέματα που κάνω δε πεθαίνει ποτέ η ελπίδα. Πάντα υπάρχει κάποιος άνθρωπος ο οποίος βοηθάει, προσπαθεί, θυσιάζεται και αυτό κρατάει την ελπίδα ζωντανή”

“Η αποστολή μου είναι να σας αφηγηθώ την ιστορία, ώστε εσείς να αποφασίσετε τι θέλετε να κάνετε”

“Να δείξω σε όλο τον κόσμο τι γίνεται με τους πρόσφυγες, ώστε κανένας να μη μπορεί να πει «δεν ήξερα»”