Πέθανε ο Αντώνης Λιβάνης

Την τελευταία του πνοή άφησε το βράδυ της Τετάρτης σε ηλικία 94 ετών, ο εκδότης Αντώνης Λιβάνης, στενός συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου, μέλος της Εθνικής Αντίστασης και εξορισθείς από τη χούντα των συνταγματαρχών.

Επιχειρηματίας, εκδότης και πολιτικός, υπήρξε ο δημιουργός του Εκδοτικού Οργανισμού Λιβάνη, μιας από τις μεγαλύτερες και πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις στον κλάδο των εκδόσεων.

Ως πολιτικός, υπήρξε ο μακροβιότερος και πιο έμπιστος συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου. Διετέλεσε Γενικός Διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού (1981-1989) και Υπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ (1993-1996).

Η καταδίκη σε θάνατο από τους Ναζί και η σωτήρια παρέμβαση ισχυρών συγγενών του

Ο Αντώνης Λιβάνης γεννήθηκε το 1925 στην Πάτρα. Ήταν γόνος εύπορης οικογένειας εμπόρων με καταγωγή από τα Καλάβρυτα. Πολύ νέος αγωνίστηκε στην Εθνική Αντίσταση και καταδικάστηκε σε θάνατο από τους Ναζί, αλλά σώθηκε χάρη στην παρέμβαση ισχυρών συγγενών του. Σπούδασε στην Ανώτατη Εμπορική Σχολή (σημερινό Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών) και ασχολήθηκε με τις επιχειρήσεις. Παράλληλα με τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, ο Λιβάνης έγινε δραστήριος παράγοντας της Πάτρας στην υπηρεσία του Γεωργίου Παπανδρέου, και ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1960 ένας από τους κομματάρχες του. Όταν ο γιος του Γεωργίου Παπανδρέου Ανδρέας γύρισε στην Ελλάδα το 1961 με πρόταση του τότε Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή (για να αναλάβει το Κέντρο Οικονομικών Ερευνών) και αποφάσισε το 1964 να μπει στην πολιτική, ο Αντώνης Λιβάνης έγινε Διευθυντής του Γραφείου του.

Κατά τη διάρκεια της Χούντας των Συνταγματαρχών συνελήφθη περνώντας συνολικά 5,5 χρόνια σε φυλακές και εξορία, με μεσοδιαστήματα ελευθερίας. Την περίοδο εκείνη η οικογένεια Λιβάνη αναγκάστηκε να εκποιήσει τα περιουσιακά της στοιχεία προκειμένου να επιβιώσει. Μετά την επιστροφή του από την εξορία, το Πάσχα του 1972, δημιούργησε τον Εκδοτικό Οργανισμό Λιβάνη, που εξελίχθηκε σε μία από τις πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις της Ελλάδας στο χώρο των εκδόσεων. Συμμετείχε στην προετοιμασία και τη διεξαγωγή της Εξέγερσης του Πολυτεχνείου, κάτι που οδήγησε σε ανελέητο κυνηγητό από τις μυστικές υπηρεσίες της Χούντας με εντολή να συλληφθεί πάση θυσία. Ο Λιβάνης, όμως, κατάφερε να διαφύγει στη Ρώμη.

Ιδρυτικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, στενός συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου, εχθρός των κομματικών οργανώσεων

Παρά την παρουσία του δίπλα στον Ανδρέα Παπανδρέου, στο ΠΑΣΟΚ ουσιαστικά η ενεργός παρουσία του άρχισε το 1977, όταν έγινε η στροφή προς το Κέντρο εν όψει των εκλογών.

Κατά την προεκλογική περίοδο του 1981, ο Αντώνης Λιβάνης κινητοποιήθηκε για να εκλεγεί ο Γιώργος Παπανδρέου βουλευτής Αχαΐας, όπως είχε κάνει με τον Ανδρέα Παπανδρέου το 1964. Πράγματι, ο νεαρός τότε Γιώργος Παπανδρέου εξελέγη πρώτος, ξεπερνώντας σε σταυρούς ακόμη και τον Μένιο Κουτσόγιωργα.

Με τη νίκη του ΠΑΣΟΚ το 1981, ανέλαβε Γενικός Διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του Πρωθυπουργού και Γενικός Διευθυντής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΠΑΣΟΚ (χωρίς ο ίδιος να είναι βουλευτής) στην οποία επέβαλλε σκληρή πειθαρχία. Κράτησε αυτές τις θέσεις ως την πτώση της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ το καλοκαίρι του 1989. Δεν δέχθηκε ποτέ να μπει στην επίσημη πολιτική και να γίνει βουλευτής.

Ο Αντώνης Λιβάνης ήταν ο δημιουργός του Πρωθυπουργικού Γραφείου ως αυτοτελούς δημόσιας υπηρεσίας (νόμος 1299/1982) και ο ρόλος του ήταν ο γενικός συντονισμός και η επίβλεψη των Υπουργών. Ο Αντώνης Λιβάνης είχε δικό του επιτελείο για να χειρίζεται σημαντικές υποθέσεις και να επιτηρεί τα Υπουργεία, ενώ είχε και το γενικό κουμάντο σε ό,τι αφορούσε τις υπηρεσίες που υπάγονταν απευθείας στον Πρωθυπουργό. Οι σχέσεις του με τις κομματικές οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ ήταν εχθρικές, και υπήρξαν κόντρες με τα στελέχη που ήλεγχαν το κόμμα και τη νεολαία, όπως ο Γιώργος Γεννηματάς, καθώς και με το Υπουργικό Συμβούλιο, στο οποίο δέσποζε ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Μένιος Κουτσόγιωργας.

Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της δραστηριότητάς του ήταν ότι διατηρούσε πάντα δίαυλους επαφής με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις. Με όλα αυτά, ο Αντώνης Λιβάνης δημιούργησε σχολή, αξεπέραστη μέχρι σήμερα.

Όταν το ΠΑΣΟΚ επέστρεψε στην εξουσία το 1993, διορίστηκε Υπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ και έγινε ο βασικός χειριστής όλων των ενδοκυβερνητικών υποθέσεων. Την παλιά θέση του Αντώνη Λιβάνη στο Πολιτικό Γραφείο Πρωθυπουργού ανέλαβε η Δήμητρα Λιάνη, με την οποία συγκρούστηκε αλλά τελικά συμβιβάστηκε.

Ο Κώστας Σημίτης τού πρότεινε θέση στο Υπουργικό Συμβούλιο το 1996, αλλά δεν τη δέχτηκε.

Ο Αντώνης Λιβάνης παντρεύτηκε την Κατερίνα Κατέχου και απέκτησε δύο παιδιά, τον Ηλία (που σήμερα διευθύνει τον εκδοτικό οίκο) και την Γιώτα.