Brexit: Τι ζητά η Βρετανία για να μείνει στην Ένωση

“Η Μ. Βρετανία πρέπει να μείνει στην Ε.Ε.. Αυτή είναι η επιθυμία μου, αλλά πρέπει να γίνει στο πλαίσιο των θεμελιωδών αρχών της ΕΕ. Γιατί διαφορετικά και ένα άλλο κράτος μέλος μπορεί να ζητήσει εξαιρέσεις. Μπορούμε να έχουμε ένα συμβιβασμό, αλλά πρέπει να πηγαίνει την Ευρώπη μπροστά όχι να τη σταματάει”. Τάδε έφη Φρανσουά Ολάντ στη Σύνοδο για προσφυγικό και Brexit.

Από την πλευρά της, η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, υπογράμμισε ότι “θα θέλαμε να κάνουμε τα πάντα για να δημιουργήσουμε τις συνθήκες”, ώστε η Μεγάλη Βρετανία να παραμείνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως τόνισε, αυτό είναι “πολύ σημαντικό” για τη Γερμανία. Στο ίδιο μήκος κύματος και οι δηλώσεις Τουσκ που έκανε λόγο για μια “δύσκολη και ευαίσθητη διαπραγμάτευση”.

Τι ζητάει όμως η Βρετανία δια μέσου Κάμερον;

Ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας επιχείρησε να διευκρινίσει ότι θα συμφωνήσει με την πρόταση της Ε.Ε., “μονό εάν αυτή είναι καλή”:

“Έχουμε σημαντική δουλειά να κάνουμε σήμερα και αύριο. Θα είναι δύσκολα. Θα παλέψω για τη Βρετανία και αν υπάρξει μια καλή συμφωνία, θα την πάρω. Αλλά δεν θα συμφωνήσω σε κάτι που δεν απαντά σε αυτό που χρειαζόμαστε. Νομίζω πως είναι πιο σημαντικό να το κάνουμε σωστά από το να το κάνουμε γρήγορα. Αλλά με καλή θέληση και σκληρή δουλειά μπορούμε να πάρουμε μια καλύτερη συμφωνία για τη Βρετανία”.

Τι κρύβεται πίσω από τα λόγια του;

Επί της ουσίας, η αξίωση της Βρετανίας για προσωρινή αναστολή μέχρι τέσσερα χρόνια των κοινωνικών επιδομάτων στους Ευρωπαίους εργαζόμενους στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σύμφωνα με την Deutsche Welle, αυτό που συζητείται είναι το πώς θα ενεργοποιείται αυτή η ρήτρα και το κατά πόσο θα περιοριστεί μόνο στην βρετανική επικράτεια ή θα μπορεί να εφαρμοστεί στο μέλλον και από άλλες χώρες, που αποτελεί και το πιθανότερο ενδεχόμενο.

Ο Τουσκ ζητάει, οι αλλαγές να εφαρμοστούν μόνο σε όσους εργαζόμενους μετακινηθούν στη Βρετανία μετά την έναρξη της συμφωνίας. Ένας συμβιβασμός είναι πιθανός για τα επιδόματα παιδιών. Ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ δηλώνει ότι οι ηγέτες της ΕΕ μπορούν να συζητήσουν μία σύνδεση των επιδομάτων αυτών με το ύψος των αντίστοιχων επιδομάτων που θα έπαιρναν οι ξένοι εργαζόμενοι στις χώρες τους.

Η καθηγήτρια Βρετανικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πολ Βαλερί, στο Μονπελιέ, Αν-Μαρί Μοτάρ, αναφέρει άλλωστε στο Euronews σχετικά με τα βρετανικά αιτήματα:

“Η βρετανική κυβέρνηση παρουσίασε τέσσερα αιτήματα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, τον Νοέμβριο του 2015. Οι μεταρρυθμίσεις που θέλει να γίνουν, έχουν να κάνουν με τέσσερις θεμελιώδεις τομείς του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Το πρώτο αίτημα σχετίζεται με την ελευθερία μετακινήσεων των ευρωπαίων πολιτών. Ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον ζητά από τους ευρωπαίους που έρχονται να εργαστούν στην Αγγλία, να μην έχουν για τα πρώτα τέσσερα χρόνια κοινωνικές παροχές, όπως παροχές για τα παιδιά τους ή παροχές στέγασης.

Το δεύτερο βρετανικό αίτημα έχει να κάνει με το νόμισμα. Ο βρετανός πρωθυπουργός δεν θέλει πλέον το ευρώ να είναι το αποκλειστικό νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και αυτό επειδή αν η Ε.Ε. έχει περισσότερα του ενός νομίσματα, τότε οι αποφάσεις που θα παίρνονται από τα μέλη της Ευρωζώνης θα είναι προαιρετικά εφαρμόσιμες για τα υπόλοιπα μέλη. Θα σταματήσουν δηλαδή να είναι δεσμευτικές. Αυτό θα βοηθήσει ώστε να διατηρηθεί η ισχύς της λονδρέζικης χρηματαγοράς.

Το τρίτο αίτημα έχει να κάνει με την ενιαία αγορά. Για να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα στην Ε.Ε., ο βρετανός πρωθυπουργός ζητά τη διευκόλυνση της ελεύθερης κίνησης των κεφαλαίων και τη μείωση των γραφειοκρατικών διαδικασιών για τις επιχειρήσεις.

Το τέταρτο αίτημα έχει να κάνει με την εθνική κυριαρχία. Για να αποφύγει μια μεγαλύτερη πολιτική ενοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Ντέιβιντ Κάμερον θέλει να απαλειφθεί η παράγραφος στις ευρωπαϊκές συνθήκες που αναφέρεται σε μια ακόμη στενότερη ένωση ανάμεσα στους λαούς της Ευρώπης. Με άλλα λόγια, θέλει να ενισχύσει τον έλεγχο αλλά και το δικαίωμα βέτο που έχουν τα εθνικά κοινοβούλια στις ευρωπαϊκές αποφάσεις”.

Πρακτικά, η Ε.Ε. καλείται να κάνει παραχωρήσεις στα θέματα της τραπεζικής εποπτείας και της διαμόρφωσης μελλοντικά της νομοθεσίας για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, της καταβολής κοινωνικών επιδομάτων, της γραφειοκρατίας για τις επιχειρήσεις και της δέσμευσης που υπάρχει στην ιδρυτική συνθήκη της ΕΕ για μία “συνεχώς στενότερη ένωση”. Για το τελευταίο, η ΕΕ θα διαβεβαιώσει ότι η Βρετανία δεν μπορεί να εξαναγκασθεί σε μία στενότερη συνεργασία.

Δύσκολες διαπραγματεύσεις

Τόσο Ευρωπαίοι ηγέτες, όσο και διπλωμάτες που συμμετείχαν στις ολονύχτιες συζητήσεις-διαπραγματεύσεις, θεωρούν πρακτικά πιθανό, ο Βρετανός πρωθυπουργός στο τέλος των εργασιών της ευρωπαϊκής διάσκεψης που ολοκληρώνονται σήμερα, να έχει στα χέρια του μια σειρά πειστικών επιχειρημάτων, προκειμένου να πείσει τους Βρετανούς να ψηφίσουν υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, στο δημοψήφισμα του Ιουνίου. Ωστόσο, υπάρχουν ανοιχτά σοβαρά ζητήματα, που όπως παραδέχονται διπλωματικοί κύκλοι, καθυστερούν την επίτευξη τελικής συμφωνίας και παρατείνουν τη διαπραγμάτευση.

“Θα απαιτηθεί περισσότερος χρόνος, από αυτόν που έχουν προγραμματίσει”, ανέφερε ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Έντα Κένι, φεύγοντας από το κέντρο της διάσκεψης, όπου ο Βρετανός πρωθυπουργός Κάμερον παρέμεινε όλη τη νύχτα διαπραγματευόμενος με Ευρωπαίους αξιωματούχους, το Γάλλο πρόεδρο, Φρανσουά Ολάντ, αλλά και τους πρωθυπουργούς του Βελγίου, αλλά και της Δημοκρατίας της Τσεχίας.

Οι τρεις ηγέτες αντιδρούν σε αρκετά σημεία του σχεδίου πρότασης που κατατέθηκε με τη διαμεσολάβηση του προέδρου της διάσκεψης Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος δήλωσε στους δημοσιογράφους: “Για την ώρα έχουμε σημειώσει πρόοδο, αλλά ακόμη πρέπει να γίνουν πολλά”.

Οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν πως οι απώλειες για το βρετανικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν, σε περίπτωση Brexit, μπορεί να αγγίξουν ακόμη και το 3%. Σε περίπτωση συνολικής εμπορικής συμφωνίας με την Ε.Ε. οι απώλειες θα είναι 0,8% του βρετανικού ΑΕΠ. Εάν υπάρξει εμπορική συμφωνία και απορρύθμιση η απώλεια θα είναι 0,1% του ΑΕΠ. Εάν γίνει άνοιγμα στο παγκόσμιο εμπόριο θα υπάρξει αύξηση 0,6% του ΑΕΠ και σε περίπτωση άνευ προηγουμένου απορρύθμισης θα υπάρξει ώθηση 1,55% στο βρετανικό ΑΕΠ.