Ολλανδία: Καθάρισμα τέλος στο μουσείο Rijksmuseum - Έντομα θα αλωνίζουν ελεύθερα στο όνομα της Τέχνης

Τρεις μήνες πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης, ζητήθηκε από τις καθαρίστριες να μην απομακρύνουν τις αράχνες και τους ιστούς τους προκειμένου να ενσωματωθούν σε αυτή.

NEWSROOM
25 Σεπτεμβρίου 2022 15:18

Οι καθαριστές στο μουσείο Rijksmuseum στο Άμστερνταμ δεν θα χρησιμοποιούν ηλεκτρικές σκούπες και ξεσκονόπανα, προκειμένου τα έντομα που κυκλοφορούν σε αυτό να γίνουν κομμάτι της τέχνης.

Στο πλαίσιο μιας έκθεσης που διερευνά τις μεταβαλλόμενες αντιλήψεις για τα ερπετά στην τέχνη και την επιστήμη ανά τους αιώνες, το εθνικό μουσείο των Κάτω Χωρών έχει αφήσει τις χαραμάδες και τις γωνίες του να “αγριέψουν” τους τελευταίους τρεις μήνες σύμφωνα με τον Guardian.

Η Julia Kantelberg, βοηθός επιμελήτρια, δήλωσε ότι είχαν ενθαρρυνθεί από τον Tomás Saraceno, έναν Αργεντινό καλλιτέχνη με έδρα το Βερολίνο, του οποίου τα έργα εμφανίζονται στην έκθεση, να διαφυλάξουν τη συσσώρευση ιστών αράχνης όπου κι αν εμφανίζονται.

Οι ιστοί αντιμετωπίζονται, είπε, ως έργα τέχνης, τα οποία πρέπει να τιμηθούν -προς το παρόν τουλάχιστον- σαν να επρόκειτο για τη “Νυχτερινή Φρουρά” του Ρέμπραντ ή τη “Γαλακτοκόρη” του Βερμέερ, δύο από τα κορυφαία αριστουργήματα του μουσείου.

“Ο Saraceno μας προκάλεσε να αναγνωρίσουμε τους ιστούς αράχνης με τους οποίους ήδη συμβιώνουμε στο Rijksmuseum”, είπε. “Αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να αλλάξουμε τις διαδικασίες μας και να διευρύνουμε τις προοπτικές μας: να μην απομακρύνουμε τις αράχνες και τους ιστούς τους από τους δημόσιους χώρους. Τρεις μήνες πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης, ζητήθηκε από τις καθαρίστριες να μην απομακρύνουν τις αράχνες και τους ιστούς τους. Έκτοτε περιφέρομαι εβδομαδιαία για να εντοπίζω τα σημεία όπου άρχισαν να εμφανίζονται ιστοί – ένας πολύ διαφορετικός τρόπος να κοιτάζω γύρω από το κτίριο που γνωρίζω τόσο καλά”.

Όσοι αψηφούν το μουσείο για τα εγκαίνια της έκθεσης στις 30 Σεπτεμβρίου θα εξερευνήσουν πώς έχουν αλλάξει οι στάσεις με την πάροδο του χρόνου και θα κληθούν επίσης να επανεξετάσουν τα δικά τους συναισθήματα για τα έντομα όλων των μορφών και μεγεθών. Στον Μεσαίωνα, οι σαύρες, τα έντομα και οι αράχνες συνδέονταν με τον θάνατο και τον διάβολο στον ευρωπαϊκό πολιτισμό, προτείνεται, αλλά η έκθεση σημειώνει ότι τον 16ο και 17ο αιώνα υπήρξε ένας επαναπροσδιορισμός, αφού το μικροσκόπιο επέτρεψε στους καλλιτέχνες και τους επιστήμονες να εκτιμήσουν μια ομορφιά που δεν ήταν προφανής μέχρι τότε.

Μεταξύ των έργων που παρουσιάζονται είναι ο πίνακας του Albrecht Dürer το 1505, που απεικονίζει ένα σκαθάρι-θηρίο με τις τανάλιες του υψωμένες. “Μπαίνεις σε ένα δωμάτιο του Μεσαίωνα και στη συνέχεια περνάς στην πρώιμη σύγχρονη περίοδο, όπου, με την εφεύρεση του μικροσκοπίου, ανοίγει όλος αυτός ο κόσμος.

“Οι επιστήμονες και οι καλλιτέχνες γοητεύονται από την ομορφιά και την εφευρετικότητα αυτών των μικρών ζώων. Και στη συνέχεια, στο τέλος της έκθεσης, μπαίνεις σε αυτό το πολύ όμορφο, σχεδόν εντελώς σκοτεινό δωμάτιο με ένα μεγάλο έργο τέχνης του Tomás. Έτσι, είναι πραγματικά το επίκεντρο αυτού του δωματίου”.

Το γλυπτό του Saraceno είναι κατασκευασμένο από μετάξι που υφαίνεται από τέσσερα είδη αράχνης που είναι τοπικά στο στούντιο του καλλιτέχνη στο Βερολίνο. “Το βρίσκω όλο και πιο δύσκολο να πω ότι είναι δικό μου γλυπτό”, είπε, προτείνοντας ότι οι αράχνες θα πρέπει να αναγνωριστούν ως καλλιτέχνες οι ίδιες.

Μια ανοιχτή επιστολή για τα δικαιώματα των ασπόνδυλων, που έγραψε ο Saraceno και τοποθετήθηκε δίπλα σε έναν από τους ιστούς που εμφανίστηκαν στο μουσείο τις τελευταίες εβδομάδες, συνηγορεί υπέρ της συμβίωσης με τα ερπετά αντί να τα θεωρεί παράσιτα.

Ο Saraceno, ο οποίος επιτρέπει στις αράχνες να κυκλοφορούν ελεύθερες στο δικό του σπίτι, προτείνει ότι οι άνθρωποι είναι αυτοί που ζουν στον κόσμο των αραχνών και όχι το αντίθετο.

Είπε χαρακτηριστικά: “Οι σπαργάνες είναι πολύ επικίνδυνες: “Οι αράχνες υπάρχουν στον πλανήτη σχεδόν 280 εκατομμύρια χρόνια και εμείς οι άνθρωποι μόνο 300.000. Με αυτή την επιστολή για τα δικαιώματα των ασπόνδυλων λέμε: “Κοιτάξτε, οι αράχνες έχουν το δικαίωμα να έρχονται και στο μουσείο, οι αράχνες είναι γύρω σας”.

“Ζητήσαμε από το μουσείο να σταματήσει να τις αντιμετωπίζει ως παράσιτα και το μουσείο συμφώνησε με όμορφο τρόπο να σταματήσει να τις σκουπίζει“.

Άλλα έργα στην έκθεση περιλαμβάνουν μια εγκατάσταση με τίτλο Casa Tomada του Κολομβιανού καλλιτέχνη Rafael Gomezbarros, η οποία περιλαμβάνει ένα σμήνος από γιγαντιαία γλυπτά μυρμήγκια.