Πόλεμος στην Ουκρανία: Πόσο πραγματική είναι η πυρηνική απειλή;

Την Κυριακή, ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν διέταξε να τεθούν οι πυρηνικές του δυνάμεις σε κατάσταση συναγερμού, επικαλούμενος τις επιθετικές δηλώσεις ηγετών κρατών μελών του ΝΑΤΟ και τις οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας, προχωρώντας σε μια κίνηση που έχει προκαλέσει την έντονη παγκόσμια ανησυχία.

Διεθνείς αναλυτές και πολιτικά πρόσωπα προσπαθούν να “ζυγίσουν” την επιθετική αυτή κίνηση του ρώσου προέδρου, προχωρώντας σε εκτιμήσεις γύρω από το εάν είναι υπαρκτός ο κίνδυνος ενός πυρηνικού πολέμου ή αν απλά ο Βλαντιμίρ Πούτιν “μπλοφάρει” με σκοπό να τρομοκρατήσει τη Δύση.

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα δεν μπορεί να είναι σε καμία περίπτωση “ασφαλής” με τις εκτιμήσεις των αναλυτών της Δύσης να δημιουργούν μια βεντάλια ενδεχομένων.

Βρετανοί αξιωματούχοι λένε ότι η γλώσσα που χρησιμοποίησε ο Πούτιν δεν αντιστοιχεί με τη δημιουργία συναγερμού υψηλού επιπέδου για τη χρήση των ρωσικών πυρηνικών όπλων.

Κάποιοι πιστεύουν ότι ο Πούτιν αποσκοπεί στη μετάβαση από το χαμηλότερο επίπεδο συναγερμού, που είναι η σταθερότητα στο επόμενο στάδιο, της αναβάθμισης της απειλής με “στρατιωτικό κίνδυνο” αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι ακόμα σίγουρο, σύμφωνα με το BBC, καθώς κάθε κίνηση αυξάνει την ετοιμότητα για χρήση των όπλων.

Πολλοί όμως έχουν ερμηνεύσει την κίνηση αυτή κυρίως ως μια μορφή δημόσιας τοποθέτησης, που δεν υποδηλώνει πραγματική πρόθεση χρήσης των πυρηνικών όπλων, καθώς ο Πούτιν γνωρίζει ότι κάτι τέτοιο θα επείχε ως αποτέλεσμα και πυρηνικά αντίποινα από την πλευρά της Δύσης. Ο υπουργός Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Μπεν Γουάλας δήλωσε ότι πιστεύει ότι η διατύπωση ήταν κυρίως “ρητορική”.

Αυτό, ωστόσο δεν σημαίνει ότι οι κίνδυνοι δεν είναι υπαρκτοί και ότι η κατάσταση χρειάζεται στενή παρακολούθηση.

Ήταν νέα προειδοποίηση;

Την περασμένη εβδομάδα, ο Πούτιν είχε προειδοποιήσει σε πιο “κωδικοποιημένη” γλώσσα ότι εάν άλλες χώρες παρέμβουν στα σχέδια της Ρωσίας θα αντιμετωπίσουν συνέπειες που “όμοιες τους δεν έχουν ξαναδεί”. Αυτό ερμηνεύτηκε ευρέως ως προειδοποίηση προς το ΝΑΤΟ για να μην εμπλακεί άμεσα στρατιωτικά στην Ουκρανία.

Το ΝΑΤΟ συνεχίζει να απαντάει πως δε θα πράξει κάτι τέτοιο, γνωρίζοντας ότι θα μπορούσε να προκαλέσει άμεση σύγκρουση με τη Ρωσία με ενδεχόμενη κλιμάκωσή της σε πυρηνικό πόλεμο. Η προειδοποίηση όμως της Κυριακής ήταν πιο άμεση και δημόσια.

Γιατί ο Πούτιν προχώρησε σε νέα προειδοποίηση;

Ο Πούτιν αιτιολόγησε την κίνησή του ως απάντηση σε “επιθετικές δηλώσεις”. Όπως είπε τη Δευτέρα το Κρεμλίνο, η αναφορά ήταν για δηλώσεις δυτικών αξιωματούχων, συμπεριλαμβανομένης της υπουργού Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Λιζ Τρας, σχετικά με πιθανές συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις με το ΝΑΤΟ. Δυτικοί αξιωματούχοι πιστεύουν επίσης ότι η νέα προειδοποίηση ήρθε επειδή ο Πούτιν μπορεί να έκανε λάθος υπολογισμούς σχετικά με την Ουκρανία.

Μπορεί, ενδεχομένως να υποτίμησε την αντίσταση που αντιμετώπισε στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία. Καθώς και το ότι η Δύση λειτούργησε με πρωτοφανή ενωτικό τρόπο, απαντώντας με σκληρές κυρώσεις στη Ρωσία, κάτι που άφησε τον Πούτιν να αναζητά νέες επιλογές και σκληρότερες συζητήσεις.

“Αυτό είναι σημάδι θυμού, απελπισίας και απογοήτευσης», αναφέρει απόστρατος Βρετανός στρατηγός στο BBC.

Η πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Λίντα Τόμας Γκρίνφιλντ σημειώνει ότι αυτή η γλώσσα αποτελεί κομμάτι της προσπάθειας του Πούτιν να δικαιολογήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία υποστηρίζοντας ότι δεν είναι επιτιθέμενος αυτός αλλά απειλείται, κι έτσι επιδιώκει να αμυνθεί.

Με το παραπάνω σκεπτικό, ο “πυρηνικός συναγερμός” είναι ένας τρόπος να κάνει ξεκάθαρο το μήνυμά του απέναντι στους δικούς του ανθρώπους. Μια άλλη οπτική θα ήταν το ότι ο Πούτιν ανησυχεί για τα σχέδια της Δύσης για ενδεχόμενη παροχή στρατιωτικής βοήθειας στους Ουκρανούς και θέλει να τους προειδοποιήσει να μην κάνουν και πολλά.

Μια άλλη εκδοχή είναι ότι ανησυχεί πως οι κυρώσεις, στις οποίες αναφέρθηκε στην ανακοίνωσή του, έχουν σχεδιαστεί για να προκαλέσουν αναταραχή και να ανατρέψουν την κυβέρνησή του. Αλλά το συνολικό μήνυμα φαίνεται να είναι μια προειδοποίηση προς το ΝΑΤΟ ότι εάν εμπλακεί άμεσα, η κατάσταση στην Ουκρανία θα οδηγηθεί σε κλιμάκωση.

Οι υπαρκτοί κίνδυνοι

Ακόμα κι αν η απειλή του Πούτιν αποτελεί προειδοποίηση και να μην σηματοδοτεί την επιθυμία του να χρησιμοποιήσει τα πυρηνικά όπλα, υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ενός εσφαλμένου υπολογισμού εάν η μία πλευρά παρερμηνεύσει την άλλη ή τα γεγονότα ξεφύγουν από τον έλεγχο.

Υπάρχει η ανησυχία ότι ο Πούτιν έχει απομονωθεί και δεν έχει επαφές, με λίγους από τους συμβούλους του να είναι πρόθυμοι να του πουν την αλήθεια. Κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε μια ασταθή συνθήκη. Κάποιο όμως ελπίζουν ότι αν όντως το πήγαινε μέχρι τέλους, οι “από κάτω” του μπορεί να μην είναι πρόθυμοι να εκτελέσουν εντολές. Οι κίνδυνοι οποιασδήποτε πυρηνικής σύγκρουσης μπορεί να έχουν αυξηθεί, ωστόσο παραμένουν χαμηλοί.

Πώς αντιδρά η Δύση

Μέχρι στιγμής, οι δυτικές κυβερνήσεις ήταν προσεκτικές ώστε να μην κλιμακώσουν περαιτέρω ούτε τη ρητορική ούτε τη δράση τους. Ο αμερικανικός στρατός έχει το δικό του καθεστώς αμυντικής ετοιμότητας, γνωστό ως Defcon, με την Εκπρόσωπο Τύπου του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκι να λέει ότι “δεν υπάρχει λόγος να αλλάξουν” τα επίπεδα πυρηνικού συναγερμού αυτή τη στιγμή.

Ο στόχος φαίνεται να είναι να αντιμετωπιστεί η ρωσική δήλωση ως μια μεγαλοστομία και να μην αυξηθούν οι εντάσεις, να αποφύγουν να δείξουν ότι την παίρνουν στα σοβαρά ή να προβούν σε ενέργειες που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν μια ρωσική απάντηση.

Αυτή δεν είναι επί του παρόντος μια πυρηνική κρίση και δεν πρέπει να γίνει, διαμηνύουν αξιωματούχοι της Δύσης για την ασφάλεια.

Θα γνωρίζει η Δύση τι κάνει η Ρωσία;

Ο υπουργός Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Μπεν Γουάλας είπε στο BBC ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει δει ακόμη καμία αλλαγή στην πραγματική στάση των πυρηνικών όπλων της Ρωσίας. Αυτό θα παρακολουθείται στενά, όπως επιβεβαιώνουν πηγές.

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, μια τεράστια μηχανή πληροφοριών δημιουργήθηκε στη Δύση για να παρακολουθεί το πυρηνικό οπλοστάσιο της Μόσχας. Δορυφόροι, υποκλοπές στις επικοινωνίες καθώς και άλλες πηγές αναλύθηκαν για να αναζητηθούν τυχόν σημάδια αλλαγών στη συμπεριφορά – όπως η προετοιμασία όπλων ή πληρωμάτων για βομβαρδιστικά – που θα προειδοποιούσαν τη Δύση.

Πολλά από αυτά παραμένουν σε ισχύ και η Δύση θα παρακολουθεί τώρα στενά τη ρωσική δραστηριότητα για να καταλάβει εάν πρόκειται να υπάρξει κάποια σημαντική αλλαγή στη συμπεριφορά της. Μέχρι στιγμής, δεν έχει υπάρξει κανένα τέτοιο σημάδι.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις