Πώς οι “αισθηματίες” του Νίκου Τριανταφυλλίδη ενέπνευσαν μία έκθεση με νεκροκεφαλές και καρδιές

Ο πυκνός και περίπλοκος κόσμος του Νίκου Λαγού απλώνεται εκ νέου στους καμβάδες της νέας ατομικής του έκθεσης “Skulls & Hearts” (Νεκροκεφαλές & Καρδιές) που θα φιλοξενηθεί στην Γκαλερί Ζουμπουλάκη.

Αυτή τη φορά, τα γεμάτα σύμβολα, χρώματα, εικόνες και νοήματα, γνώριμα έργα του, συνυπάρχουν με πιο λιτής γραφής έργα. Σε αυτά μοιάζει να αποκωδικοποιούνται λεπτομέρειες που χάνονται στην πυκνότητα των υπόλοιπων έργων, σαν ο καλλιτέχνης και ο θεατής να προσπαθούν να εντοπίσουν και να απομονώσουν κάτι που έχει ιδιαίτερη βαρύτητα. Αλλά και στα πιο σύνθετα έργα, το χρώμα κυριαρχεί και οι πολύ μικρές λεπτομέρειες προηγούμενης δουλειάς, μεγεθύνονται σταδιακά και παλεύουν να κυριαρχήσουν έναντι άλλων. Οι Νεκροκεφαλές και οι Καρδιές υπερισχύουν, παραπέμποντας στη σημασία συμβόλων που χρησιμοποιούνται για να ορίσουν πρωταρχικής σημασίας ανθρώπινες έννοιες.

Εμείς μιλήσαμε με τον Νίκο Λαγό με αφορμή τη νέα του αυτή ατομική έκθεση.

Μιλήστε μας για τη νέα σας έκθεση Skulls & Hearts. Τι σας ενέπνευσε σε αυτή και ποιος ο στόχος σας;

Η πρώτη φορά που χρησιμοποίησα αυτά τα σύμβολα ήταν όταν είδα την ταινία του Νίκου Τριανταφυλλίδη, “Οι αισθηματίες“. Τότε, για σχόλιο για την ταινία, σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης έβαλα εικονίδια με νεκροκεφαλές και καρδιές, σκέτα χωρίς κείμενο. Μου άρεσε αυτό οπτικά και μου έδωσε το έναυσμα για εμβάθυνση στο θέμα αυτό. Όσο ‘μοδάτο’, παρωχημένο, διαχρονικό ή εφήμερο και να είναι το σχήμα αυτό, αποτέλεσε την αφορμή για τη νέα μου δουλειά. Με έκανε να πιστεύω ότι όλα τα σύμβολα που κατά καιρούς βάζω στα έργα μου καταλήγουν σε αυτά τα δύο.

Παλαιότερα υπήρχαν αρκετά άλλα στοιχεία στη δουλειά μου, που συμβόλιζαν το ίδιο πράγμα και κυρίως το 6-8, που τιτλοφορεί και ένα πίνακα . Είναι βέβαια μια πιο έμμεση αναφορά, όπου το six είναι παράφραση του σεξ και το οκτώ, όπου στους δικούς μου συνειρμούς αναφέρεται στην τελευταία μαύρη μπάλα του μπιλιάρδου.

Το θέμα από μόνο του δεν είναι αρκετό για την ποιότητα μιας καλλιτεχνικής δουλειάς, αλλά η δουλειά η ίδια του δίνει αξία. Στο βιβλίο του ‘Phillip Roth’ ο ‘Καθένας’ ή στην ‘Άννα Καρένινα’ του Τολστόι, ένα ‘απλό’ ή ‘παρωχημένο’ θέμα μπορεί να γίνει αριστούργημα.

Τι συμβολίζουν οι νεκροκεφαλές και οι … καρδιές;

Πέρα από το προφανές σχήμα έρωτας και θάνατος, είναι και ένα πλήθος άλλων αντικρουόμενων ή συγγενών συναισθημάτων ή καταστάσεων, όπως “της ερωτικής έλξης και της σεξουαλικής επιθυμίας, της τρυφερότητας και της ρευστότητας των έμφυλων σχέσεων, της απώθησης και της μοναξιάς, της καταπίεσης και της απελευθέρωσης, της απώλειας και του τραύματος, της απόρριψης, του ευνουχισμού και της καταβύθισης σε σκοτεινές και αχαρτογράφητες περιοχές του υποσυνείδητου, του διχασμού της προσωπικότητας, της δυσλειτουργίας και της δυσαρμονίας” όπως αναφέρει στο κείμενο του ο Ιστορικός Τέχνης Γιάννης Μπόλης. Το στοιχείο των αντικρουόμενων συναισθημάτων, είναι κάτι που χαρακτηρίζει τη δουλειά μου όπως και τον ψυχισμό μου. Αν τελικά τα έβαζα όλα μέσα σε δύο μεγάλους φανταστικούς κουβάδες, ο ένας θα ήταν με μια νεκροκεφαλή και ο άλλος με μια καρδιά.

Η περίοδος αυτή της πανδημίας και οι απανωτοί μας εγκλεισμοί πόσο σας επηρέασαν;

Παραδόξως, ήταν μια περίοδος ηρεμίας για μένα, που με ωφέλησε και μου έδωσε την ευκαιρία για περισυλλογή, εσωστρέφεια και συναναστροφή με πολύ δικούς μου ανθρώπους. Όταν οι ανάγκες μας απέναντι στην κοινωνία μειώνονται, δίνεται η ευκαιρία για να πληρωθεί περισσότερο ο δικός μας προσωπικός χώρος και χρόνος. Όσο και να φανεί παράξενο, μιας και επειδή πιστεύω ότι τελειώνει, τη βλέπω με νοσταλγία. Πιστεύω ότι τα πάντα έχουν και την καλή πλευρά τους.

Τι θα λέγατε πως είναι αυτό που σας χαρακτηρίζει σαν καλλιτέχνη;

Αμφιθυμία, συγκρούσεις, αντιθέσεις, όπου η τέχνη μου δίνει τη δυνατότητα να τα μετουσιώσω σε κάτι καλό και δημιουργικό. Είναι σίγουρα μια μορφή ανάγκης να ζωγραφίζω σε συγκεκριμένες, κυρίως δύσκολες, περιόδους της ζωής μου. Λίγες φορές είδα τη ζωγραφική σαν απόλαυση. Είναι βέβαια μεγάλη η ικανοποίηση όταν τελειώσω ένα έργο ή όταν μπαίνουν οι τελευταίες πινελιές, αλλά πολλά καλά έργα έβγαιναν κυρίως σε άσχημες συνθήκες. Θα αναφέρω τον τίτλο του γνωστού βιβλίου του Φρόυντ, ‘Ο πολιτισμός πηγή δυστυχίας’ όπου θα μπορούσε να “διαβαστεί” και ανάποδα, “η δυστυχία πηγή πολιτισμού” Σε στιγμές ‘ευτυχίας’ για μένα η ζωγραφική είναι μπορεί να είναι απόλαυση, αλλά σταματάει να είναι ανάγκη. Πιστεύω ότι τότε το αποτέλεσμα είναι διαφορετικό.

Ποιους καλλιτέχνες θεωρείτε ως μέντορές σας; Ποιοι είναι αυτοί που σας έχουν επηρεάσει;

Πρώτος και καλύτερος ήταν ο Jean Michel Basquiat. Ήταν ο καλλιτέχνης που όταν πρωτοείδα έργα του πριν από 20 χρόνια αποφάσισα να αλλάξω επάγγελμα και από αρχιτέκτονας να γίνω ζωγράφος. Καταλαβαίνω τώρα, ότι το δυναμικό προϋπήρχε και αυτό αποτέλεσε την αφορμή. Είναι δύσκολο να βρεθεί καλλιτέχνης να εκφράζεται πιο άμεσα και έντονα από αυτόν. Ίσως και ο Jackson Pollock. Και οι δύο δεν έζησαν πολύ. Έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε και οι αναζητήσεις αλλάζουν. A.R. Penck, Georg Baselitz, Cy Twombly, Phillip Guston, ήταν τότε επίσης πρότυπά μου…υπάρχουν πολλοί άλλοι και δεν μπορώ να τους κατονομάσω όλους. Επίσης διάβαζα πολλά κόμικς σε νεαρή ηλικία, κυρίως από ‘Βαβέλ’ και ‘Παρά πέντε’. Πιστεύω ότι με έχουν επηρεάσει πολύ με ένα δικό τους τρόπο. Συχνά χρησιμοποιώ ανθρωπάκια να μιλάνε ή να σκέφτονται σε συννεφάκια όπως στους διαλόγους των κόμικς. Ή άλλοτε περιγραφές με βελάκια, ή μικρά καρέ μιας ιστορίας. Επίσης ένα αναρχικό χιούμορ που εμπεριέχω συχνά στα έργα μου, οφείλεται και στα κόμικς.

Καλύτερη συμβουλή που σας έχουν δώσει;

Ό,τι χρειάζονται χρόνια για να χτίσεις το όνομα σου, ή την εταιρεία σου ή οτιδήποτε είναι αυτό που χτίζεις, και χρειάζεται μόνο μια στιγμή για να τα γκρεμίσεις όλα. Η επόμενη καλύτερη είναι να είσαι ο εαυτός σου.

Ποια θα λέγατε πως είναι η θέση της σύγχρονης Τέχνης στην Ελλάδα σήμερα;

Στην Ελλάδα δυστυχώς η οικονομική κατάσταση και η παιδεία είναι τέτοια που αποτρέπει ένα μέσο άνθρωπο από το να αγοράσει ένα έργο τέχνης χωρίς να είναι συλλέκτης. Η Ελληνική αγορά φθίνει, οι καλλιτέχνες απογοητεύονται και κάποιες γκαλερί στρέφουν την προσοχή τους σε αγορές του εξωτερικού. Αυτό πιστεύω ότι έχει ως αποτέλεσμα να χάνεται κάπως η ταυτότητα της Ελληνικής τέχνης καθώς προσαρμόζεται στις αισθητικές απαιτήσεις της βόρειας Ευρώπης ή άλλων ηπείρων. Φαντάζομαι κάποιος, ειδικά νέος, καλλιτέχνης δεν θα έκανε τα ίδια έργα αν είχε σκοπό να τα εκθέσει σε μια φουάρ στο εξωτερικό αντί στην Ελλάδα.

Τέλος, επειδή στην Ελλάδα οι επενδύσεις στην τέχνη είναι μικρές, αυτό έχει αντίκτυπο και στην αγορά των Ελλήνων καλλιτεχνών στο εξωτερικό. Δηλαδή αν κάποιος καλλιτέχνης δεν μπορεί να υποστηριχθεί πρώτα από το δικό του ελληνικό κοινό, είναι ακόμα πιο δύσκολο να προχωρήσει στις διεθνείς αγορές. Σαν να λέμε ότι η ελληνική υπηκοότητα είναι σαν μία κακή στάμπα στη διεθνή αγορά της τέχνης. Εύχομαι τα πράγματα να αρχίζουν να αλλάζουν προς το καλύτερο.

Διάρκεια έκθεσης: 2 – 31 Δεκεμβρίου 2021/Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Πλ. Κολωνακίου 20/Ώρες λειτουργίας: Τρ., Πέμ. & Παρ. 11.00 -20.00/Τετ. & Σάβ. 11.00 –15.00/Κυριακή & Δευτέρα κλειστά

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις