Στο Ίνκουμπους του Βαγγέλη Γιαννίση, η καταιγιστική αστυνομική πλοκή συναντά το #metoo
Ο Ελληνοσουηδός επιθεωρητής Άντερς Οικονομίδης επιστρέφει για να έρθει αντιμέτωπος με έναν τερατώδη villain: έναν κατά συρροή βιαστή, που φορά λευκά μάσκα και μπαλακλάβα.
- 19 Μαΐου 2022 13:09
«Πιστεύετε ότι έκανε κακό σε εκείνες τις κοπέλες; Εκείνες για τις οποίες γράφουν οι εφημερίδες;». Να μία απορία που διαβάζουμε στο τελευταίο αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση, η οποία όμως επαναλαμβάνεται όλο και συχνότερα από τις κοινωνίες που παρακολουθούν τα θύματα των σεξουαλικών επιθέσεων να ανοίγουν επιτέλους το στόμα τους.
Ο επιτυχημένος νεαρός συγγραφέας επαναφέρει στην ενεργό δράστη τον Ελληνοσουηδό επιθεωρητή Άντερς Οικονομίδη, αφήνοντας στην άκρη το πολύ ενδιαφέρον true crime πείραμα που επιχείρησε πέρσι (Λεωφόρος Αλεξάνδρας 173), για να δώσει άλλο ένα -το πέμπτο κατά σειρά και πάντα από τις εκδόσες Διόπτρα- ποιοτικό αστυνομικό μυθιστόρημα με έδρα το Έρεμπρο του σκανδιναβικού βορρά.
Τι προσφέρει στον αναγνώστη ο Γιαννίσης αυτή τη φορά; Καταιγιστικούς ρυθμούς, ατμοσφαιρικές σκηνές, έξυπνα στημένη πλοκή και πολλή ανθρωπιά εκεί που κανείς δεν το περιμένει. Υπάρχει όμως άραγε κάποιο άλλο κίνητρο του συγγραφέα στην παρούσα περίπτωση;
Το Ίνκουμπους (εκδ. Διόπτρα)
δείχνει διάθεση να ρίξει φως στο #metoo περισσότερο μέσα από εύλογες απορίες παρά δίνοντας έτοιμες απαντήσεις. Όχι, η έμφυλη βία δεν είναι σπάνια. Είναι μία καθημερινότητα εκεί έξω. Μήπως όμως οι κοινωνίες συνεχίζουν ατάραχες να κάνουν τα στραβά μάτια όπως έκαναν εδώ και πάρα πολλά χρόνια;
Αυτή είναι μία βασική ερώτηση που διατρέχει με πολύ έξυπνο τρόπο το εν λόγω crime novel. Και το κάνει χωρίς ηθικοδιδακτισμούς και δίχως να κουράζει τον αναγνώστη.
Τα θύματα
«Μου είπα αν φωνάξω θα με σκοτώσει» διαβάζουμε στις πρώτες σελίδες του βιβλίου καθώς η φοιτήτρια Λινέα Μολίνς περιγράφει με παγωμένο τρόπο τα όσα της έχουν συμβεί. «Με κατέβασε από το κρεβάτι και μου έδεσε τα χέρια πισθάγκωνα». Δυστυχώς, δεν είναι το μόνο θύμα.
«Αφού τελείωσε την πρώτη φορά, μου ψιθύρισε στο αυτί “θα επιστρέψω αμέσως” και πήγε στην κρεβατοκάμαρα» παραδέχεται η διεθνούς φήμης σεφ Κάισα Έκεμπλαντ, καθώς αποκαλύπτει τον βιασμό της. Οι περιπτώσεις των δύο γυναικών έχουν πολλά κοινά στοιχεία, ενώ στη συνέχεια του μυθιστορήματος παρακολουθούμε και άλλες άτυχες γυναίκες να λύνουν τη σιωπή τους.
Το μοτίβο κοινό: ένας άντρας χρησιμοποιεί λευκή μάσκα (φέρνοντας στον νου την ταινία Halloween) που συνδυάζει με μπαλακλάβα και πολύ προσεκτικές, σχεδόν χειρουργικές κινήσεις. Ποιο είναι το φετίχ του ή μάλλον πιο σωστά το «όπλο» του για τα ανίερα εγκλήματα που διαπράττει;
Τα σκοινιά, το τιμωρητικό σεξ ως ένδειξη υπεροχής και παντοδυναμίας αλλά και η ανατριχιαστική ατάκα «θα επιστρέψω». Διότι, όπως είναι γνωστό, οι κακοποιητικές σεξουαλικές συμπεριφορές δεν είναι ποτέ μία και έξω. Επαναλαμβάνονται όσο οι κοινωνίες τις αφήνουν να συμβαίνουν, αφού το αρρωστημένο πάθος και η μανία του δράστη -κατά συρροή στη συγκεκριμένη περίπτωση- αποθρασύνεται όλο και περισσότερο με τον καιρό.
Ο τερατώδης θύτης και οι απλοί άνθρωποι
Ήδη από τον τίτλο του βιβλίου αντιλαμβανόμαστε ότι θα έρθουμε αντιμέτωποι με κάτι που ξεπερνά τα ανθρώπινα μέτρα. Στις μυθολογίες του Αρχαίου Κόσμου, «Ίνκουμπους» ήταν ο αρσενικός δαίμονας που κάνει σεξ με τα ανυπεράσπιστα θύματά του δίχως τη θέλησή τους. Ακριβώς, δηλαδή, όπως πράττει και ο τρομακτικός villain του ομώνμου crime novel δια χειρίς Βαγγέλη Γιαννίση.
O Έλληνας αστυνομικός συγγραφέας χωρίς ευτυχώς να γίνεται ενοχλητικά περιγραφικός με τα εγκλήματα που παρουσιάζει, καταφέρνει παράλληλα να δημιουργήσει ένα κλίμα πραγματικής απειλής.
Μάλιστα, η αντιδιαστολή του τερατώδους θύτη με τη μάλλον πεζή καθημερινότητα του Άντερς Οικονομίδη (ο οποίος όμως θα δοκιμαστεί πραγματικά με τα όσα συμβαίνουν στην προσωπική του ζωή) δημιουργούν ένα έντονο κοντράστ που (προσ)γειώνει πολύ σωστά το κείμενο στην πραγματικότητα και υπενθυμίζει ότι μπορεί τα τέρατα να ζουν ανάμεσά μας, εμείς όμως έχουμε πάντα την επιλογή -όσο δύσκολη και αν είναι- να παραμείνουμε όσο πιο ανθρώπινοι μπορούμε.
Κάπως έτσι, το Ίνκουμπους καταφέρει να πετύχει έναν σπάνιο συνδυασμό. Να διασκεδάσει τον αναγνώστη με την πλοκή, τις ανατροπές και τους χαρακτήρες όσο τον ψυχαγωγεί καθώς τον ενημερώνει αναφορικά με ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα της εποχής μας: τις κακοποιητικές συμπεριφορές, δηλαδή, που επαναλαμβάνονται με επικίνδυνη συχνότητα ακόμα και αυτή τη στιγμή που διαβάζεις αυτές τις λέξεις.
