Μαριάνθη Σπουργίτη: Τα μεγάλα ερωτήματα για το νομοσχέδιο της ακούσιας νοσηλείας

Ακούσια νοσηλεία, σύμφωνα με το νόμο 2071/1992, άρθρο 95 παρ. 1, είναι η χωρίς τη συγκατάθεση του ασθενή εισαγωγή και παραμονή του για θεραπεία σε κατάλληλη μονάδα ψυχικής υγείας. Στις 11/05/2022 ψηφίστηκε Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Υγείας με τίτλο, «Γιατρός για όλους, ισότιμη και ποιοτική πρόσβαση στις υπηρεσίες του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και άλλες διατάξεις», εντός του οποίου υπάρχει διάταξη, σχετικά με τη μεταφορά των ψυχικά ασθενών σε κατάλληλη Μονάδα Ψυχικής Υγείας, κατά τη διαδικασία της ακούσιας νοσηλείας.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Υγείας, αναφέρεται “Έπειτα από τρεις δεκαετίες νομοθετικού κενού, ρυθμίζεται πλέον ένα από τα βασικά προβλήματα του τομέα ψυχικής υγείας στην Ελλάδα. Μέχρι σήμερα, τη μεταφορά των ψυχικά ασθενών διενεργούσαν οι αστυνομικές αρχές, χωρίς ειδική εκπαίδευση. Η εικόνα του ψυχικά ασθενή με χειροπέδες εντός περιπολικού, σαν να πρόκειται για κάποιον συλληφθέντα, όχι μόνο δε συμβαδίζει με τις σύγχρονες ψυχιατρικές αρχές, αλλά επιβαρύνει περαιτέρω την ψυχική υγεία του ασθενή, επιτείνει το στίγμα και υποβαθμίζει το δικαίωμα του στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Ο ψυχικά ασθενής δεν διαφέρει από τους υπόλοιπους ασθενείς, δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως κρατούμενος, δεν είναι εγκληματίας. Η αστυνομία θα συμμετέχει στη μεταφορά κατ’ εξαίρεση και μόνο όταν η παρουσία της είναι απολύτως αναγκαία. Επί σειρά ετών, ο εκσυγχρονισμός της μεταφοράς κατά την ακούσια νοσηλεία αποτελούσε καίριο αίτημα πλειάδας ενώσεων ασθενών και φορέων στο χώρο της ψυχικής υγείας. Με τη νέα διάταξη και με πρόσημο πρωτίστως ανθρωπιστικό, η διαδικασία ανατίθεται στο εξειδικευμένο ψυχιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό των Κοινοτικών Μονάδων Ψυχικής Υγείας και διενεργείται με ειδικά διαμορφωμένα οχήματα, υπό την διαρκή συντονιστική εποπτεία του Αυτοτελούς Τμήματος Επιχειρήσεων Υγείας του Ε.Κ.Α.Β.

Οι Μονάδες αυτές, επιχορηγούμενες από το Υπουργείο Υγείας, αποτελούν έναν από τους πυλώνες της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, που ξεκίνησε στη χώρα μας προ 20ετίας. Σήμερα, οι διασυνδεδεμένες Κοινοτικές Μονάδες με το Δημόσιο Σύστημα Υγείας καλούνται να υποστηρίξουν, με την κατάρτιση και την πολύχρονη εμπειρία τους στον τομέα της ψυχικής υγείας, και τη μεταφορά των ακουσίως νοσηλευομένων. Το 2021, για το ζήτημα της διαδικασίας της μεταφοράς των φερόμενων ως ψυχικά ασθενών, κατά τη διαδικασία της ακούσιας νοσηλείας, είχε συναφθεί Μνημόνιο Συνεργασίας του Υπουργείου Υγείας με τα Υπουργεία Προστασίας του Πολίτη και Δικαιοσύνης.”.

Ωστόσο, τίθενται βασικά ερωτήματα:

• Ποιο εξειδικευμένο ψυχιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και ποιες Κοινοτικές Μονάδες Ψυχικής Υγείας θα αναλάβουν αυτό το έργο; Πως θα πιστοποιείται αυτή η εξειδίκευση;
• Ποια θα είναι τα ειδικά διαμορφωμένα οχήματα, όταν οι δομές ψυχικής υγείας έχουν ελλείψεις σε βασικό εξοπλισμό; Τι προδιαγραφές θα πληρούν αυτά τα οχήματα;
• Πως θα διασφαλίζεται η σωματική ακεραιότητα του ατόμου και του προσωπικού, όταν οι επαγγελματίες δεν είναι εκπαιδευμένοι και δεν έχουν τα κατάλληλα μέσα για την αντιμετώπιση της επιθετικότητας μέσα στην κοινότητα;
• Τι γίνεται σε περίπτωση φυγής του ασθενούς από το όχημα; Ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη; Το εξειδικευμένο ψυχιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό;

Άρθρο 50, παράγραφος 6.β) “Μέχρι την έκδοση της κοινής απόφασης της παρ. 5, καθώς και μετά από την έκδοσή της, όταν, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, δεν καθίσταται εφικτή η συμμετοχή της Κοινοτικής Μονάδας Ψυχικής Υγείας της παρ. 2 στη διαδικασία της μεταφοράς του φερόμενου ως ψυχικά ασθενή, όπως αυτή καθορίζεται στην παρ. 3, η μεταφορά πραγματοποιείται με όχημα της αρμόδιας αστυνομικής αρχής και από κλιμάκιο δύο (2) αστυνομικών. Σε κάθε περίπτωση, για τη μεταφορά, εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος για την προστασία των δικαιωμάτων των φερόμενων ως ψυχικά ασθενών” Σε ποια δικαιώματα γίνεται αναφορά όταν η άσκηση της ψυχιατρικής πραγματοποιείται με αστυνομική συνδρομή, σα να πρόκειται για εγκληματίες;

Ταυτόχρονα, υπεισέρχονται και όλα τα ερωτήματα που σχετίζονται με την ακούσια νοσηλεία αυτή καθαυτή:

• Τι γίνεται με την παραβίαση της βούλησης του ίδιου του ατόμου,αναφορικά με τον ακούσιο εγκλεισμό;
• Τι γίνεται σε περίπτωση που το άτομο βρίσκεται εκτός σπιτιού, στο πάρκο, στην καφετέρια κ.α.;
• Τι γίνεται με την μη θέσπιση ουσιαστικών μέτρων άσκησης των δικαιωμάτων των ασθενών, όπως δωρεάν υποχρεωτική παράσταση δικηγόρου;
• Τι γίνεται με την έλλειψη προγραμμάτων πρώιμης παρέμβασης σε συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες;
• Τι γίνεται με την έλλειψη μηχανισμών παρακολούθησης και παρέμβασης σε ζητήματα που ανακύπτουν μέσα από την ακούσια νοσηλεία;

Η Μαριάνθη Σπουργίτη είναι πτυχιούχος του τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Δίδασκε μαθήματα ψυχολογίας σε Δημόσια Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης. Επίσης, υπήρξε εκπαιδεύτρια σε τμήματα Σχολών Γονέων παρέχοντας συμβουλευτική και ενημέρωση σε θέματα ανατροφής και προάσπισης των δικαιωμάτων των παιδιών.

Στο παρελθόν, έχει εργαστεί σε διάφορες δομές του δημοσίου τομέα. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται σε Κέντρο Κοινότητας Δήμου της Περιφερειακής Ενότητας Θεσσαλονίκης. Είναι δημιουργός και διαχειρίστρια του ιστολογίου “Η ειδική αγωγή με απλά λόγια”. Ασχολείται ερασιτεχνικά με τη συγγραφή παιδικών και εφηβικών μυθιστορημάτων.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις