Μετάλλαξη JN.1: Όσα γνωρίζουμε για το νέο, υπερμεταδοτικό στέλεχος της Covid

Καθώς οι χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα ωθούν τους ανθρώπους να συγκεντρώνονται σε εσωτερικούς, κλειστούς χώρους, και μετά τα πάρτι και τα ρεβεγιόν των Χριστουγέννων, τα περιστατικά κορονοϊού αυξάνονται, κάτι που σημαίνει ότι ο ιός συνέχισε να μεταλλάσσεται και να εξαπλώνεται.

Δεν είναι τυχαίο ότι η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας συνεδρίασε την Πέμπτη και αποφάσισε να κάνει νέες συστάσεις.

Το πιο πρόσφατο στέλεχος που έχει τραβήξει την προσοχή των ειδικών σε όλο τον κόσμο και βρίσκεται και στην Ελλάδα, ονομάζεται JN.1 και μέχρι στιγμής φαίνεται να είναι ιδιαίτερα μεταδοτικό.

Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ προβλέπουν ότι τα κρούσματα της JN.1 θα αυξηθούν κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) από την πλευρά του κήρυξε τον JN.1 ως «παραλλαγή ενδιαφέροντος».

«Δεν γνωρίζουμε πολλά για αυτή τη νέα υποπαραλλαγή ακόμη», λέει η Χάιντι Ζαπάτα, MD, PhD, ειδική σε θέματα λοιμωδών νοσημάτων στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Yale.

Υπάρχουν και άλλες υποπαραλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της HV.1, η οποία στις αρχές Δεκεμβρίου ήταν το κυρίαρχο στέλεχος στις ΗΠΑ, προκαλώντας πάνω από το 29% των κρουσμάτων, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη υποπαραλλαγή.

Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι η JN.1 προκαλεί πιο βαριά νόσηση της λοίμωξης Covid ή αποτελεί μεγαλύτερο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία από άλλες κυκλοφορούσες παραλλαγές, αναφέρει το CDC.

Την ίδια στιγμή, τα κρούσματα COVID αυξάνονται, σημειώνει η δρ Ζαπάτα.

«Θα έλεγα ότι το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να γνωρίζει ο κόσμος είναι ότι ο κορονοϊός συνεχίζει κυκλοφορεί, όπως και ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) και η γρίπη», λέει η ίδια.

Κάθε νέα υποπαραλλαγή είναι ένα σημάδι ότι ο ιός SARS-CoV-2 εξακολουθεί να εξελίσσεται, είναι ακόμη εδώ μαζί μας και δεν μπορούμε να τον αγνοήσουμε, αναφέρουν οι ειδικοί του Yale.

Το Yale Medicine απαντά σε τρεις ερωτήσεις σχετικά με τη μετάλλαξη JN.1.

Από πού προήλθε η μετάλλαξη JN.1 και σε τι διαφέρει από τους προγόνους της;

Το στέλεχος JN.1 εμφανίστηκε στις ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο. Είναι στενός συγγενής του BA.2.86 (μετάλλαξη Pirola), και μια γενεαλογική γραμμή της παραλλαγής Omicron που το CDC παρακολουθεί από τον Αύγουστο

Μια διαφορά μεταξύ του στελέχους BA.2.86 και του JN.1 είναι ότι ο τελευταίος έχει μια μετάλλαξη στην πρωτεΐνη-ακίδα, η οποία σε προκαταρκτική έρευνα δείχνει ότι μπορεί να παρέχει επιπλέον ανοσολογική διαφυγή από τα εμβόλια και προηγούμενη νόσηση.

Τι γνωρίζουμε και τι δεν γνωρίζουμε για την JN.1;

Αν και δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία για να πούμε κάτι οριστικά, η JN.1 δεν φαίνεται να προκαλεί περισσότερες περιπτώσεις σοβαρής νόσου ή συμπτώματα που να διαφέρουν από εκείνα που σχετίζονται με προηγούμενα στελέχη.

Το CDC έχει αναφέρει ότι τα συμπτώματα της Covid τείνουν γενικά να είναι παρόμοια σε όλες τις παραλλαγές και τα συμπτώματα και η σοβαρότητα εξαρτώνται συνήθως περισσότερο από την ανοσία του ατόμου παρά από την παραλλαγή.

Μια αξιοσημείωτη πτυχή της JN.1 είναι η ταχεία εξέλιξή της, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να είναι καλύτερη στο να αποφεύγει τα ανοσοποιητικά συστήματα ή μπορεί απλώς να είναι πιο μεταδοτική, σύμφωνα με το CDC.

Μετά την πρώτη τεκμηριωμένη εμφάνισή της στις ΗΠΑ τον Σεπτέμβριο, η JN.1 από το 3,5% των κρουσμάτων Covid στα μέσα Νοεμβρίου έφτασε σε λίγο περισσότερο από 21% περίπου ένα μήνα αργότερα, τον Δεκέμβριο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του CDC.

Ταυτόχρονα, παρά την πρόσφατη άνοδο των κρουσμάτων COVID, είναι δύσκολο να πούμε αν η JN.1 και άλλες νέες υποπαραλλαγές του κορονοϊού ευθύνονται γι’ αυτό.

Το CDC ανέμενε ούτως ή άλλως αύξηση των κρουσμάτων Covid και άλλων αναπνευστικών ασθενειών αυτό το φθινόπωρο και το χειμώνα με βάση προηγούμενα πρότυπα.

Πώς μπορούν οι άνθρωποι να προστατευτούν από τις νέες υποπαραλλαγές του κορονοϊού;

Η πρόβλεψη ότι τρεις ιοί, SARS-CoV-2, γρίπη και RSV,  θα χτυπήσουν περίπου την ίδια εποχή το φθινόπωρο και τον χειμώνα έχουν δημιουργήσει φόβους για μια «τριπλή επιδημία» τα τελευταία χρόνια.

Αυτή την περίοδο, διατίθενται εμβόλια που συμβάλλουν στην προστασία και από τις τρεις αυτές ασθένειες.

Τα επικαιροποιημένα εμβόλια γρίπης και του Covid είναι διαθέσιμα σε όλους τους ανθρώπους ηλικίας 6 μηνών και άνω.

Και τα νέα προληπτικά εμβόλια RSV χορηγούνται στους πιο ευάλωτους πληθυσμούς και περιλαμβάνουν δύο επιλογές εμβολίων για ενήλικες 60 ετών και άνω.

Υπάρχει επίσης ένα μονοκλωνικό αντίσωμα για βρέφη και νήπια και ένα εμβόλιο που χορηγείται σε έγκυες για την παροχή αντισωμάτων που θα βοηθήσουν στην προστασία των νεογέννητων βρεφών τους από τον RSV από τη γέννηση έως τους 6 μήνες.

Τα επικαιροποιημένα εμβόλια της Covid που έγιναν διαθέσιμα το φθινόπωρο αναμένεται να αυξήσουν την προστασία έναντι του JN.1.

Επιπλέον, τα τεστ Covid θα πρέπει να είναι σε θέση να ανιχνεύουν το JN.1 και άλλα στελέχη και οι αντιικές θεραπείες θα πρέπει να παραμείνουν αποτελεσματικές έναντι αυτών των παραλλαγών, σύμφωνα με το CDC.

Οι προσπάθειες προστασίας με ατομικά μέτρα μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη μείωση των κρουσμάτων και των ασθενών στα νοσοκομεία.

Αυτές περιλαμβάνουν την απομάκρυνση από ανθρώπους που είναι άρρωστοι, τη χρήση μάσκας όταν βρίσκεστε σε κλειστούς χώρους, το πλύσιμο των χεριών και την ενημέρωση για το ιικό φορτίο σε κάθε περιοχή.

«Θα σας συμβούλευα να κάνετε το επικαιροποιημένο εμβόλιο και αν αρρωστήσετε, παρακαλούμε να κάνετε εξετάσεις για Covid, διότι μπορείτε να πάρετε φάρμακα για τη θεραπεία του», καταλήγει η δρ Ζαπάτα.