Ο θρυλικός Εμάνουελ Άξ “μπαίνει” στην καρδιά του Μπετόβεν με την ΚΟΑ στο Ηρώδειο

Η λάμψη της εκτελεστικής δεξιοτεχνίας του προκαλεί πάντα τον θαυμασμό, αλλά η βαθιά πνευματικότητα και η εκφραστικότητα της ερμηνείας του είναι τα στοιχεία εκείνα που κατορθώνουν να γεννούν σκέψεις και συναισθήματα που μας μεταμορφώνουν. Ο λόγος για τον θρυλικό πιανίστα Εμάνουελ Αξ που έρχεται στις 28 Ιουνίου στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού για μια μοναδική συναυλία με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και τον καλλιτεχνικό της διευθυντή Λουκά Καρυτινό, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.

Είναι η δεύτερη φορά που ο μεγάλος σολίστ επισκέπτεται τον ίδιο μαγικό χώρο, μετά από την τεράστια επιτυχία της συναυλίας του το 2024 με τον Λεωνίδα Καβάκο και τον Γιο-Γιο Μα, με έργα για τρίο των Μπετόβεν και Μπραμς.

Ο Αμερικανός πιανίστας έχει διαγράψει μια μακρά πορεία στις μεγαλύτερες αίθουσες του και με τις σημαντικότερες ορχήστρες του κόσμου, είναι Επίτιμος Διδάκτωρ σε τέσσερα πανεπιστήμια και έχει κερδίσει το Βραβείο Grammy, μια από τις πιο λαμπερές μουσικές διακρίσεις, για την ηχογράφησή του με τον Γιο-Γιο Μα και τον Λεωνίδα Καβάκο «Beethoven for three». Είναι επίσης αφοσιωμένος υποστηρικτής των σύγχρονων συνθετών, και εκτός από τον Anders Hillborg, έχει κάνει πρεμιέρες έργων των Krzysztof Penderecki, John Adams, Samuel Adams, HK Gruber, Christopher Rouse, Bright Sheng και Melinda Wagner.

Στην προσεχή του εμφάνιση στην Αθήνα θα ερμηνεύσει Λούντβιχ βαν Μπετόβεν και θα μας χαρίσει μια πολυαναμενόμενη ανάγνωση του Τρίτου Κοντσέρτου για πιάνο και ορχήστρα σε ντο ελάσσονα. Πρόκειται για ένα από τα πιο δραματικά έργα του μεγάλου συνθέτη, και ένα από τα πιο αγαπητά και πολυπαιγμένα κοντσέρτα ολόκληρου του ρεπερτορίου, που πάντα ανθίζουν και μοιάζουν νέα στα χέρια ενός τόσο μεγάλου σολίστα.

Εμμανουήλ Άξ: “Η ατμόσφαιρα του Ηρωδείου είναι κάτι που δεν ξεχνάς εύκολα”

Ο ίδιος ο Εμμανουήλ Άξ δηλώνει στο NEWS 24/7 πως ανυπομονεί να επιστρέψει στην Αθήνα: “Πέρυσι επισκέφθηκα την Αθήνα για πρώτη φορά στη ζωή μου και έμεινα μαγεμένος από την πόλη, τους ανθρώπους που γνώρισα, αλλά και τον καταπληκτικό χώρο του Ηρωδείου, όπου έλαβε χώρα το κοντσέρτο.

Η ατμόσφαιρα ήταν πραγματικά μοναδική, κάτι που δεν ξεχνάς εύκολα. Ανυπομονώ τόσο πολύ να επιστρέψω και να παίξω αυτό το υπέροχο αριστούργημα του Μπετόβεν στη σκιά της Ακρόπολης. Νιώθω σαν να έχω ήδη αγαπημένους φίλους στην Ελλάδα. Φυσικά, γνωρίζω τον σπουδαίο Λεωνίδα Καβάκο για πολλά χρόνια, τον υπέροχο Κώστα Πηλαβάκη για ακόμη περισσότερα, αλλά πέρυσι κάναμε τους πιο υπέροχους νέους φίλους, και ανυπομονώ να τους δω ξανά σύντομα”.

Το Κοντσέρτο για Πιάνο και Ορχήστρα αρ.3 σε ντο ελάσσονα, έργο 37 του Μπετόβεν

Το Κοντσέρτο για Πιάνο και Ορχήστρα αρ. 3 σε ντο ελάσσονα, έργο 37 του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, είναι ένα από τα πιο σημαντικά και εντυπωσιακά έργα του συνθέτη για πιάνο και ορχήστρα, το οποίο εκφράζει τις αντιφάσεις της εποχής του και τις συναισθηματικές εντάσεις του Μπετόβεν.

Σε μία ιστορική συναυλία στο Theater an der Wien στις 5 Απριλίου 1803, ο Μπετόβεν παρουσίασε στο βιεννέζικο κοινό τρία νέα έργα του: τη Δεύτερη Συμφωνία, το ορατόριο “Ο Χριστός στο Όρος των Ελαιών” και το Τρίτο Κοντσέρτο για πιάνο (ο ίδιος ήταν σολίστ). Το Κοντσέρτο είχε σε αδρές γραμμές γραφτεί την άνοιξη του 1800, αν και ο τελειομανής συνθέτης συνέχιζε να κάνει διορθώσεις κυριολεκτικά μέχρι την τελευταία στιγμή πριν από τη συναυλία. Ο Μπετόβεν είχε στη διάθεσή του μόνο μία πρόβα, που αν και μαραθώνια, δεν στάθηκε προφανώς αρκετή για να εξασφαλίσει μία εκτέλεση αντάξια της ποιότητας των έργων.

Το πρώτο μέρος του Κοντσέρτου, γραμμένο στην αναμενόμενη φόρμα σονάτας κοντσέρτου, ανοίγει με μία εκτενέστατη ορχηστρική εισαγωγή. Το πιάνο εμφανίζεται στο προσκήνιο με θεαματικές ανιούσες κλίμακες και πραγματοποιεί μία νέα έκθεση του θεματικού υλικού αφήνοντας τη σφραγίδα του αδιαμφισβήτητου πρωταγωνιστή. Ακολουθεί μία δραματική ανάπτυξη και μία τυπική επανέκθεση, που με τη σειρά της οδηγεί στη μεγάλη cadenza του σολίστα.

Στη γοητευτική καταληκτική ενότητα, η ορχήστρα συνοδεύεται από αιθέριους αρπισμούς του πιάνου αλλά προοδευτικά η ένταση κλιμακώνεται συνταρακτικά. Η εξωστρεφής δραματικότητα του πρώτου μέρους μεταλλάσσεται σε βαθιά εσωτερικότητα στο αργό, δεύτερο μέρος σε μι μείζονα. Η μουσική αναπτύσσεται σε τριμερή μορφή και μέσα σε μία ήρεμη, εύθραυστη ατμόσφαιρα, συνδυάζοντας ισορροπημένα τη δωρική στιβαρότητα ενός ύμνου ή μίας προσευχής με την αισθαντικότητα μίας ερωτικής σκηνής. Κατόπιν, με μία ευφυή μετάβαση από τη μι μείζονα στη ντο ελάσσονα, ξεκινά ένα ενεργητικότατο ροντό.

Ως προς το μεγάλο εύρος των εκφραζόμενων συναισθημάτων σε αυτή τη φόρμα, ο Μπετόβεν ακολουθεί το πρότυπο του Μότσαρτ, εμπνεόμενος ιδίως από το κοντσέρτο για πιάνο αρ.24 K.491, επίσης σε ντο ελάσσονα, που αποτελούσε αγαπημένο του έργο. Στο τέλος ο συνθέτης μάς επιφυλάσσει μία έκπληξη, καθώς μεταβαίνει στη λαμπερή ντο μείζονα και επιταχύνει τον ρυθμό, δίνοντας έτσι εντυπωσιακή κατάληξη στο κοντσέρτο.
Μέσω αυτού του έργου, ο Μπετόβεν επισημαίνει την ένταση και την κίνηση προς το μέλλον, με το πιάνο να είναι το κεντρικό στοιχείο μιας σύνθεσης που συνδυάζει δύναμη, συναισθηματική ένταση και εκφραστικότητα.