Το πρώτο υβρίδιο λύκου-σκύλου επιβεβαιώθηκε στην Ελλάδα – Τι σημαίνει αυτό

Η Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Άγρια Ζωή και τη Φύση ΚΑΛΛΙΣΤΩ και το εργαστήριο γενετικής του τμήματος βιολογίας του ΑΠΘ, επιβεβαίωσαν τον εντοπισμό του πρώτου υβριδίου λύκου – σκύλου στη χώρα μας, σημειώνοντας πως το υβρίδιο εντοπίστηκε στη βόρεια Ελλάδα, στη Χαλκιδική.

Μιλώντας στο συνέδριο της Ελληνικής Οικολογικής Εταιρείας στην Αθήνα, ο Γιώργος Ηλιόπουλος, βιολόγος με διδακτορική διατριβή στην οικολογία του λύκου και μέλος της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης για την Άγρια Ζωή και τη Φύση ΚΑΛΛΙΣΤΩ και η βιολόγος Αιμιλία Ιωακειμίδου που συνεργάζεται επίσης με την Οργάνωση, ανέφεραν πως πρόκειται για την πρώτη γενετική περίπτωση που τεκμηριώνεται στην Ελλάδα.

Το υβρίδιο ανακαλύφθηκε κατά την εξέταση 50 δείγματα λύκων από την ελληνική ηπειρωτική χώρα. Υβρίδια λύκου-σκύλου είχαν αναφερθεί προηγουμένως στην Ευρώπη, την Κεντρική Ασία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Γενετικές δοκιμές έδειξαν ωστόσο ότι τέτοια υβρίδια είναι πιο σπάνια από ό,τι πιστευόταν αρχικά.

Ο πληθυσμός των λύκων στην Ελλάδα αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα της απαγόρευσης κυνηγιού του 1983 βάσει της Σύμβασης της Βέρνης.

• Το υβρίδιο λύκου-σκύλου (υβρίδιο εν συντομία) είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει τους απογόνους που προέκυψαν από το ζευγάρωμα ενός λύκου και ενός κατοικίδιου σκύλου. Το υβρίδιο αυτό δεν έχει καμία σχέση με το “λυκόσκυλο” (Γερμανικός Ποιμενικός) παρότι λυκόσκυλα και λύκοι έχουν κοινή καταγωγή. Ο γερμανικός ποιμενικός προέκυψε το 1899 από διασταύρωση τσοπανόσκυλων.

Το NEWS 24/7 επικοινώνησε για τα παραπάνω με την Επίκουρη Καθηγήτρια στο εργαστήριο γενετικής του Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ, Νικολέττα Καραΐσκου, η οποία όπως μας δήλωσε, “η μελέτη για τον υβριδισμό ξεκίνησε πριν δύο χρόνια σε συνεργασία με την ΚΑΛΛΙΣΤΩ με χρήση γενετικών μεθόδων. Η μελέτη εστιάζει και στους πληθυσμούς του λύκου στην Πάρνηθα και ερευνάται η εκτίμηση του ποσοστού υβριδισμού στην Ελλάδα”. Όπως μας δήλωσε, το πρώτο υβρίδιο στη χώρα μας, τεκμηριώνεται πλήρως γενετικά.

“Αυτή τη στιγμή προστίθενται κι άλλα δείγματα στη βόρεια Ελλάδα”. Για το πρώτο άτομο που εντοπίστηκε, η κ. Καραΐσκου τόνισε πως “πρόκειται επί της ουσίας για το πρώτο γενετικά απόλυτα ταυτοποιημένο ζώο ως υβρίδιο. Μορφολογικά υπάρχουν κι άλλα άτομα που θυμίζουν διασταύρωση, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως είναι υβρίδια”.

Η μελέτη που βρίσκεται σε εξέλιξη από κοινού με τον κ. Ηλιόπουλο υλοποιείται με ανταλλαγή δεδομένων με το Ινστιτούτο Senckenberg της Γερμανίας.

“Το εν λόγω άτομο είναι 45% σκύλος και 55% λύκος, υβρίδιο πρώτης γενιάς“, όπως μας είπε η κ. Καραΐσκου.

Τι σημαίνει αυτό;

“Ο υβριδισμός απειλεί πρακτικά τον λύκο και την άγρια ζωή, μπορεί δηλαδή να οδηγήσει στην σταδιακή εξαφάνιση του άγριου πληθυσμού”, κάτι που είναι καταστροφικό. Αυτό γιατί “ο λύκος είναι κορυφαίος θηρευτής και παίζει πολύ ιδιαίτερο ρόλο στην ισορροπία ενός οικοσύστηματος”, όπως παρατηρεί η καθηγήτρια του ΑΠΘ.

Πώς προέκυψε όμως η διασταύρωση που παρατηρήθηκε στα πέριξ της Θεσσαλονίκης;

“Η διασταύρωση προέκυψε λόγω του ότι οι αδέσποτοι σκύλοι υπερτερούν, ενώ παράλληλα αυξάνονται οι πληθυσμοί των λύκων βάσει των ευρωπαϊκών μέτρων. Οι λύκοι κατεβαίνουν πιο χαμηλά για να βρουν φαγητό. Ως είδος, ο λύκος δεν πλησιάζει τον άνθρωπο, αλλά δυστυχώς η εγγύτητα αλλάζει καθώς αναζητά τροφή”.

Η κ. Καραΐσκου προσθέτει πως εν γένει τέτοιες διασταυρώσεις παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια και στην Ευρώπη, ενώ “ο υβριδισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο, δεν μπορούμε να δαιμονοποιούμε τα υβρίδια”, όπως λέει.

Μάλιστα, προσθέτει πως η καταγραφή των ειδών και των διασταυρώσεων γίνεται από το ευρωπαϊκό έργο WOLFNESS το οποίο στοχεύει “στη βελτίωση της κατάστασης διατήρησης του λύκου στην Ευρώπη, ως αποτέλεσμα της επανεξάπλωσής του, όχι μόνο σε φυσικά περιβάλλοντα αλλά και σε ανθρωπογενείς περιοχές, όπου ο κίνδυνος υβριδισμού μεταξύ λύκων και οικόσιτων σκύλων θα μπορούσε να είναι υψηλός”.

Μελέτες και στην Πάρνηθα

Μελέτες για υβριδισμό γίνονται αυτή τη στιγμή και στην Πάρνηθα, όπως ανέφερε η ΚΑΛΛΙΣΤΩ στο NEWS 24/7, ενώ τα συνολικά αποτελέσματα των ερευνών περί υβριδισμού θα ανακοινωθούν μόλις ολοκληρωθούν και ταυτοποιηθούν οι δειγματοληψίες.

Σύμφωνα την ΚΑΛΛΙΣΤΩ, ο πληθυσμός του λύκου στη χώρα μας ανέρχεται στα περίπου 2.000 άτομα, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον τριών αγελών με τουλάχιστον 35 λύκους στην οροσειρά της Πάρνηθας. Στα τέλη του Αυγούστου η ΚΑΛΛΙΣΤΩ ολοκλήρωσε με επιτυχία την θερινή παγίδευση λύκων με την αρωγή του προσωπικού της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Πάρνηθας, Σχοινιά και Προστατευόμενων Περιοχών Σαρωνικού Κόλπου του ΟΦΥΠΕΚΑ, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE Wild Wolf.

Κατά την διάρκεια της επιχείρησης πραγματοποιήθηκε σύλληψη συνολικά τριών λύκων, ενός ενήλικου αρσενικού, ενός ενήλικου θηλυκού και ενός νεαρού θηλυκού λύκου, στην Κεντρική και Δυτική Πάρνηθα, και τοποθετήθηκαν δορυφορικά κολάρα σε κάθε ζώο, τα οποία μεταδίδουν την θέση τους μέσω δορυφορικού link κάθε λίγες ώρες.

Όπως αναφέρει ο Δρ. Βιολογίας και επιστημονικά υπεύθυνος για τον λύκο στην ΚΑΛΛΙΣΤΩ, Γιώργος Ηλιόπουλος, “τα δεδομένα δορυφορικής τηλεμετρίας είναι πολύτιμα και χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση του μεγέθους των αγελών, της έκτασης της επικράτειας τους, των τροφικών συνηθειών τους, της θηρευτικής τους συμπεριφοράς και της επίδρασής τους στους πληθυσμούς του ελαφιού, καθώς και της καταγραφής των προσεγγίσεων σε ανθρώπινους οικισμούς και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις”.

Λίγα λόγια για το ευρωπαϊκό έργο LIFE Wild Wolf

Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα LIFE Wild Wolf αποσκοπεί στην υλοποίηση δράσεων που θα επιτρέψουν τη συνύπαρξη του ανθρώπου με τον λύκο σε περιαστικές περιοχές στην Ευρώπη. Στοχεύει σε μία ισορροπημένη και μακροπρόθεσμη διατήρηση των λύκων σε αστικές και περιαστικές περιοχές οχτώ χωρών της νότιας και κεντρικής Ευρώπης (Ελλάδα, Γερμανία, Ιταλία, Κροατία, Πορτογαλία, Σουηδία, Σλοβενία και Τσεχία), μέσα από τη βελτίωση της τεχνικής και επιχειρησιακής ικανότητας των αρμόδιων αρχών να διαχειρίζονται και να αποτρέπουν συγκρούσεις που σχετίζονται με τον άνθρωπο.

Παράλληλα, ενθαρρύνει βιώσιμες πρακτικές που διατηρούν την άγρια φύση του λύκου και βελτιώνουν την ικανότητα των ανθρώπων να αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που δυνητικά δημιουργούν. Ανάμεσα στους φορείς που συμμετέχουν στο πρόγραμμα συγκαταλέγονται πανεπιστήμια, φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης, προστατευόμενες περιοχές, περιβαλλοντικές οργανώσεις και κυνηγετικές ομοσπονδίες.

Στην Ελλάδα η περιοχή του έργου είναι ο Εθνικός Δρυμός της Πάρνηθας. Εταίροι στο έργο από ελληνικής πλευράς είναι η Περιβαλλοντική Οργάνωση ΚΑΛΛΙΣΤΩ και ο “Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ)” με κομβική την συμβολή της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Πάρνηθας, Σχοινιά και Προστατευόμενων Περιοχών Σαρωνικού Κόλπου.

Ο οργανισμός ΚΑΛΛΙΣΤΩ με έδρα τη Θεσσαλονίκη στοχεύει στη μελέτη, την προστασία και τη διαχείριση των πληθυσμών και των οικοτόπων μεγάλων σαρκοφάγων, όπως οι αρκούδες και οι λύκοι, καθώς και άλλων απειλούμενων ειδών. Η ΚΑΛΛΙΣΤΩ μετέχει στη Συμμαχία για την Άγρια Ζωή που ανακοινώθηκε πριν λίγες ημέρες από το WWF.

Εκπαιδευτικό υλικό για την συνύπαρξη ανθρώπου-λύκου μπορείτε να βρείτε εδώ

Σε εξέλιξη οι έρευνες για τον λύκο στον Νέο Μαρμαρά

Σημειώνεται πως οι έρευνες για τον εντοπισμό του λύκου που επιτέθηκε σε παιδί στον Νέο Μαρμαρά, βρίσκονται σε εξέλιξη. Η κ. Καραΐσκου δήλωσε σχετικά στο NEWS 24/7 για το περιστατικό πως πρόκειται για μια “μοναδική και ασυνήθιστη συμπεριφορά”. Η ΚΑΛΛΙΣΤΩ, το Δασαρχείο, η αστυνομία και ο ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής), βρίσκονται σε συντονισμένες προσπάθειες για τον εντοπισμό του ζώου για να μελετηθεί η συμπεριφορά του. Το εν λόγω άγριο ζώο είχε εξοικειωθεί με την ανθρώπινη παρουσία και κινείτο ανάμεσα σε κατοικημένες περιοχές, ενώ είχε εμφανιστεί και σε παραλία.

Σημειώνεται πως ουδέποτε έχει σημειωθεί άλλη επίθεση από λύκο στην περιοχή.

Παρότι οι επιθέσεις λύκων σε ανθρώπους είναι σπάνιες, οι αρχές συνιστούν:

• Περιορισμός κατοικίδιων και οικόσιτων ζώων σε καλά περιφραγμένους χώρους, κυρίως τη νύχτα. Σε περίπτωση οίστρου θηλυκού σκύλου, απαιτείται αυστηρός περιορισμός του.
• Αποφυγή παροχής τροφής σε άγρια ζώα, είτε εκούσια είτε ακούσια.
• Σωστή διαχείριση απορριμμάτων – να μην αφήνονται υπολείμματα τροφής εκτός κάδων ή σε δασικές περιοχές.
• Αποφυγή περιπάτων σε περιοχές με παρουσία λύκων τις ώρες περιορισμένου φωτισμού (ξημέρωμα – σούρουπο).
• Δεμένοι σκύλοι στις βόλτες και πρόκληση θορύβου ώστε να προειδοποιείται η άγρια πανίδα.
• Μη θάψετε ή πετάτε νεκρά ζώα στην ύπαιθρο – προσελκύουν λύκους και άλλα άγρια ζώα.

Σε περίπτωση συνάντησης με λύκο:

• Μην τρέξετε και μην πανικοβληθείτε – κρατήστε οπτική επαφή.
• Αν ο λύκος πλησιάσει σε απόσταση μικρότερη των 20-30 μέτρων, προκαλέστε θόρυβο και κουνήστε αντικείμενα ώστε να δείχνετε πιο απειλητικοί.
• Μην επιχειρήσετε να φωτογραφίσετε το ζώο από κοντά και μην το πλησιάσετε.
• Δηλώστε το περιστατικό στο τοπικό Δασαρχείο (ημέρα, ώρα, ακριβής τοποθεσία, αριθμός λύκων).

Υπενθυμίζεται ότι η θανάτωση ή ο τραυματισμός λύκων με οποιονδήποτε τρόπο διώκεται ποινικά.

lykos