Η Ισπανία απομακρύνει από τον δημόσιο χώρο σύμβολα του φρανκισμού 

Ο Σοσιαλιστής Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ανακοίνωσε σήμερα ότι η κυβέρνησή του θα δώσει τον Νοέμβριο στη δημοσιότητα έναν κατάλογο με τα σύμβολα του φρανκισμού τα οποία “θα απομακρυνθούν” από τον δημόσιο χώρο, 50 χρόνια μετά τον θάνατο του στρατηγού Φράνκο, επικεφαλής της στρατιωτικής δικτατορίας που κυβερνούσε τη χώρα από το 1939 ως το 1975.

“Σας ανακοινώνω ότι πριν το τέλος Νοεμβρίου θα δημοσιεύσουμε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως τον πλήρη κατάλογο με τα στοιχεία και τα σύμβολα του φρανκισμού προκειμένου να απομακρυνθούν οριστικά από τη χώρα και τους δρόμους μας“, δήλωσε ο Σάντσεθ απευθυνόμενος στους βουλευτές.

Η απόφαση αυτή ελήφθη καθώς στις 20 Νοεμβρίου είναι η 50η επέτειος από τον θάνατο του στρατηγού Φρανθίσκο Φράνκο, σε μια χώρα που παραμένει διχασμένη αναφορικά με την κληρονομιά της δικτατορίας του.

Στην Ισπανία εξακολουθούν να υπάρχουν χιλιάδες αγάλματα, στρατιωτικά εμβλήματα, ονόματα δρόμων ή πλατειών προς τιμή του δικτάτορα, κάτι που καταγγέλλουν εδώ και καιρό πολλές οργανώσεις και η αριστερή κυβέρνηση Σάντσεθ.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η “Αψίδα της Νίκης”, στη δυτική είσοδο της Μαδρίτης, ένα νεοκλασικό κτίριο που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1950 για να γιορτάσει την επιτυχία των στρατευμάτων του Φράνκο επί των δημοκρατικών στρατιωτικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου (1936-1939).

Το 2007 η σοσιαλιστική κυβέρνηση του Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο ξεκίνησε την αλλαγή με τον νόμο περί “ιστορικής μνήμης” που ανάγκαζε τις τοπικές κυβερνήσεις να αποσύρουν από τον δημόσιο χώρο τα σύμβολα “που εξυμνούν” τη δικτατορία.

Η τάση αυτή ενισχύθηκε με την εκλογή το 2018 του Σάντσεθ ο οποίος απομάκρυνε τα λείψανα του Φράνκο από το μαυσωλείο “Βάγιε ντε λος Καΐδος” (κοιλάδα των πεσόντων) προκειμένου ο τάφος του να μην αποτελεί πλέον τόπο συγκέντρωσης για τους νοσταλγούς της δικτατορίας και το 2022 ψήφισε νόμο για “τη δημοκρατική μνήμη”.

Χάρη στον νόμο αυτό, και παρά την αντίθεση της δεξιάς, δημιουργήθηκε ένα αρχείο θυμάτων του Φράνκο, ακυρώθηκαν οι καταδίκες που είχε εκδώσει το καθεστώς του και ασκήθηκε πίεση στους τοπικές αυτοδιοικήσεις που εμφανίζονταν απρόθυμες να αφαιρέσουν τα σύμβολα του Φράνκο.

Σε αυτό το πλαίσιο η δημαρχία της Σανταντέρ αναγκάστηκε να αλλάξει τα ονόματα 18 δρόμων που συνδέονταν με τη δικτατορία.

Ωστόσο αυτή η προσέγγιση για την αφαίρεση των φρανκικών συμβόλων από τους δημόσιους χώρους εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ισχυρή αντίσταση, κυρίως μεταξύ των νοσταλγών του Φράνκο.