Νόσος Αλτσχάιμερ: Πόσα βήματα την ημέρα μπορούν να καθυστερήσουν την εμφάνισή της

Ακόμη και μια μέτριας έντασης καθημερινή άσκηση μπορεί να επιβραδύνει την πρόοδο της νόσου Αλτσχάιμερ σε μεγαλύτερους ανθρώπους που διατρέχουν κίνδυνο ανάπτυξής της, σύμφωνα με ερευνητές.

Συχνά οι άνθρωποι ενθαρρύνονται να περπατούν 10.000 βήματα την ημέρα ως μέρος μιας υγιεινής ρουτίνας, αλλά οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ακόμη και 3.000 βήματα ή περισσότερα φαίνεται να καθυστερούν τις εγκεφαλικές αλλαγές και τη γνωστική παρακμή που παρατηρούν οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ.

Αποτελέσματα από μελέτη 14 ετών έδειξαν ότι η γνωστική παρακμή καθυστερούσε κατά μέσο όρο τρία χρόνια σε όσους περπατούσαν 3.000 έως 5.000 βήματα ημερησίως, και κατά επτά χρόνια σε όσους έφταναν τα 5.000 έως 7.000 βήματα καθημερινά.

«Ενθαρρύνουμε τους μεγαλύτερους ανθρώπους που διατρέχουν κίνδυνο Αλτσχάιμερ να σκεφτούν να κάνουν μικρές αλλαγές στο επίπεδο δραστηριότητάς τους, ώστε να δημιουργήσουν συνήθειες που προστατεύουν ή ωφελούν τον εγκέφαλο και τη γνωστική τους υγεία», δήλωσε η Δρ Wai-Ying Yau, πρώτη συγγραφέας της μελέτης στο νοσοκομείο Mass General Brigham στη Βοστώνη.

Η νόσος Αλτσχάιμερ και η συσχέτισή της με την άσκηση

Η άνοια επηρεάζει περίπου 50 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, με τη νόσο Αλτσχάιμερ να αποτελεί την πιο συχνή αιτία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, περισσότεροι από 500.000 άνθρωποι έχουν Αλτσχάιμερ.

Η κατάσταση σχετίζεται με τη συσσώρευση δύο τοξικών μορφών πρωτεϊνών στον εγκέφαλο, τις πλάκες αμυλοειδούς-βήτα και τις ταυ (tau).

Η Δρ Yau και οι συνεργάτες της ανέλυσαν δεδομένα από 296 άτομα ηλικίας 50 έως 90 ετών, τα οποία ήταν γνωστικά ανεπηρέαστα στην αρχή της μελέτης. Τα δεδομένα περιελάμβαναν ετήσιες γνωστικές αξιολογήσεις, καταγραφή βημάτων μέσω βηματομετρητή και απεικονίσεις PET για να ανιχνεύσουν τα επίπεδα αμυλοειδούς και ταυ στον εγκέφαλο των εθελοντών.

Οι συμμετέχοντες με χαμηλά επίπεδα αμυλοειδούς στην αρχή έδειξαν πολύ μικρή γνωστική παρακμή ή συσσώρευση πρωτεΐνης ταυ κατά τη διάρκεια της μελέτης. Ο κίνδυνος Αλτσχάιμερ ήταν μεγαλύτερος για όσους είχαν αυξημένο αμυλοειδές, και σε αυτούς, μεγαλύτερος αριθμός βημάτων συνδεόταν με βραδύτερη γνωστική παρακμή και καθυστέρηση στη συσσώρευση της ταυ. Αντίθετα, σε καθιστικούς συμμετέχοντες, η συσσώρευση ταυ και η γνωστική παρακμή ήταν σημαντικά ταχύτερη, αναφέρουν οι ερευνητές στο περιοδικό Nature Medicine.

Η σημασία της φυσικής δραστηριότητας

Οι επιστήμονες δεν μπορούν να αποκλείσουν το ενδεχόμενο αντίστροφης αιτιότητας, δηλαδή οι πρώιμες εγκεφαλικές αλλαγές της νόσου Αλτσχάιμερ να οδηγούν σε λιγότερο περπάτημα στην τρίτη ηλικία. Ωστόσο, τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η φυσική δραστηριότητα είναι προστατευτική.

«Χρειαζόμαστε τυχαίες κλινικές δοκιμές για να αποδείξουμε την αιτία και το αποτέλεσμα, αλλά είναι πολύ ενθαρρυντικό ότι η σωματική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στην τροποποίηση της πορείας της νόσου», δήλωσε η Yau. «Αν κάποιος έχει αμυλοειδές, η πορεία της παρακμής του θα μπορούσε να είναι πιο αργή αν είναι πιο δραστήριος σωματικά».

Ο τρόπος με τον οποίο η άσκηση βοηθά δεν είναι πλήρως κατανοητός, αλλά η σωματική δραστηριότητα βελτιώνει τη ροή του αίματος, μειώνει τη φλεγμονή και αυξάνει τα επίπεδα ορισμένων ορμονών και αυξητικών παραγόντων, όλοι παράγοντες που ενδέχεται να παίξουν ρόλο. «Όσον αφορά τους πιθανούς μηχανισμούς, αυτή είναι η ερώτηση “ του ενός εκατομμυρίου” που θέλουμε να μελετήσουμε σε μελλοντικές έρευνες», πρόσθεσε η Yau.

Η Δρ Julia Dudley, του Alzheimer’s Research UK, δήλωσε: «Τα ευρήματα δείχνουν ότι ακόμη και μια μέτρια ποσότητα καθημερινού περπατήματος, περίπου 5.000 βήματα, συνδέεται με βραδύτερη συσσώρευση πρωτεΐνης ταυ στον εγκέφαλο, έναν από τους βασικούς παράγοντες της νόσου Αλτσχάιμερ. Αυτό μας δίνει μια πιο καθαρή εικόνα για το πώς η καθημερινή δραστηριότητα μπορεί να υποστηρίξει την υγεία του εγκεφάλου και να επηρεάσει τις βασικές αιτίες της νόσου».

Πρόσθεσε ότι απαιτούνται περαιτέρω έρευνες, συμπεριλαμβανομένων κλινικών δοκιμών, για να εξακριβωθεί η άμεση επίδραση της φυσικής δραστηριότητας στην πρόληψη και επιβράδυνση της άνοιας.

«Μελέτες όπως αυτή ενισχύουν την ιδέα ότι απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν ώστε οι εγκέφαλοί μας να παραμείνουν υγιείς για περισσότερο χρόνο».