Στον εμπορικό δρόμο Ινδίας – Ευρώπης θέλουν να εντάξουν το καλώδιο Ελλάδα και Κύπρος

Η Κομισιόν προωθεί σθεναρά την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, οι κυβερνήσεις των δύο χωρών διαβεβαιώνουν ότι το έργο θα υλοποιηθεί, αλλά όλα δείχνουν ότι, αν το έργο πράγματι προχωρήσει, θα μιλάμε πλέον για ένα άλλο project.

Η απόφαση για ανάθεση σε διεθνή οίκο νέας μελέτης για τα τεχνικοοικονομικά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχει το έργο ώστε να είναι, όχι μόνον βιώσιμο, αλλά και ελκυστικό για τους νέους επενδυτές οι οποίοι, όπως βεβαιώνουν οι υπουργοί Παπασταύρου και Παπαναστασίου, έχουν δείξει ενδιαφέρον συμμετοχής, οδηγεί νομοτελειακά σε καθυστερήσεις και αυξάνει τις αβεβαιότητες όσον αφορά την περαιτέρω πορεία.

Το νέο αυτό project, που θα πάρει μορφή μετά την ολοκλήρωση των σχετικών μελετών, αλλά και μετά την ιδιοκτησιακή του ανασυγκρότηση, οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου το «βλέπουν» πλέον ως μέρος του ευρύτερου εμπορικού και ενεργειακού διαδρόμου Ινδίας, Μέσης Ανατολής, Ευρώπης, για τον οποίο έχει δείξει θερμό ενδιαφέρον και η Ισραηλινή κυβέρνηση.

Αυτό προκύπτει από τα όσα ανέφερε χθες ο Έλληνας Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, ως συνέχεια των όσων ανακοίνωσαν την Τετάρτη ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης, για επικαιροποίηση των οικονομικών και τεχνικών στοιχείων του project.

Ειδικότερα, ο κ. Παπασταύρου αναφέρθηκε στην πρόθεση διεύρυνσης των διασυνδέσεων με έναν σημαντικό εμπορικό δρόμο, τον ΙΜΕC (αρκτικόλεξο που προκύπτει από τα αρχικά της Ινδίας, της Μέσης Ανατολής και της Ευρώπης). «Ο δρόμος αυτός στόχο έχει να φέρνει τα προϊόντα της Ινδίας προς την Ευρώπη και περνάει από τις χώρες του Κόλπου, το Ισραήλ, Κύπρο, Ελλάδα, για να φτάσει στην Ευρώπη. Εκεί, λοιπόν, δημιουργήθηκαν συνθήκες ενός ενδιαφέροντος ευρύτερου και για την διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου, Κύπρου-Ισραήλ. Και έτσι αναδείχθηκε η ανάγκη να επικαιροποιηθούν τα οικονομικά και τεχνικά στοιχεία, να λήξουν όλες οι εκκρεμότητες και έτσι να δούμε εάν το καλώδιο φέρνει κάτι στην οικονομία μας», είπε χαρακτηριστικά.

Παράλληλα επεσήμανε ότι όσον αφορά στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου, «για την Ελλάδα δεν έχει και δεν θα μπορούσε ποτέ να έχει μόνο οικονομική διάσταση. Ασφαλώς, όμως, διασύνδεση Κύπρου-Ισραήλ και Ισραήλ-αραβικού κόσμου-Ινδίας, θα έχει μεγάλο οικονομικό όφελος για τη χώρα μας, στο βαθμό που τα εμπορικά προϊόντα της Ινδίας θα βρίσκουν πύλη εισόδου στην Ευρώπη». Και συνέχισε: «Αν λοιπόν ενισχύσουμε τις διασυνδέσεις μας στην περιοχή, στην Ανατολική Μεσόγειο, η Ινδία βλέπει αυτό το δρόμο ως τον πιο ασφαλή και σταθερό δρόμο για να έρθουν τα προϊόντα της. Και αν έρθουν τα προϊόντα, αυτό σημαίνει πολύ μεγάλη ανάπτυξη για τη χώρα μας, για τα λιμάνια μας, για μια σειρά νέων θέσεων εργασίας, γιατί η Ινδία έχει ένα παραγόμενο πλούτο, ο οποίος θα διοχετευθεί στην Ευρώπη και μέσω της Ελλάδας, όχι ανταγωνιστικά με την Ιταλία και τη Γαλλία». 

Σημαντική είναι, παράλληλα, η στήριξη της Κομισιόν προς την ηλεκτρική διασύνδεση, την οποία άλλωστε έχει χρηματοδοτήσει γενναία. «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει να κάνει ό,τι μπορεί για να προωθήσει το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας–Κύπρου, Great Sea Interconnector», δήλωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Ενέργειας, Νταν Γιόργκενσεν στο ΚΥΠΕ.

«Συζητήσαμε βασικές ενεργειακές πρωτοβουλίες, όπως τον Great Sea Interconnector, ένα έργο που η ΕΕ υποστηρίζει ισχυρά, συμπεριλαμβανομένης της χρηματοδότησης μέσω του Μηχανισμού ‘Σύνδεσμος για την Ευρώπη – Connecting Europe Facility’ (CEF)», ανέφερε και πρόσθεσε: «Η πρωτοβουλία ‘Ενεργειακές Λεωφόροι’, που ανακοινώθηκε από την Πρόεδρο φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την Κατάσταση της Ένωσης, περιλαμβάνει την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την ηπειρωτική Ευρώπη, τερματίζοντας έτσι την ηλεκτρική απομόνωση του νησιού. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει να κάνει ό,τι μπορεί για να προωθήσει αυτό το έργο. Αναμένω με χαρά να συνεχίσω να συνεργάζομαι με την Ελλάδα και την Κύπρο για να το υλοποιήσουμε στην πράξη».

Πέραν ωστόσο της δεδομένης καθυστέρησης που θα επέλθει λόγω των αποφάσεων που έλαβαν Ελλάδα και Κύπρος, τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν μετά το «πάγωμα» του έργου είναι σημαντικά. Το σαβαρότερο είναι το τι στάση θα τηρήσει η Nexans, δηλαδή η Γαλλική εταιρεία που έχει αναλάβει την κατασκευή του προς πόντιση καλωδίου και η οποία συνεχίζει μέχρι τώρα κανονικά την παραγωγή του, χωρίς μάλιστα να έχει αποπληρωθεί για τις μέχρι τώρα εργασίες της. Θα συνεχίσει η γαλλική εταιρεία να κατασκευάζει το καλώδιο χωρίς να πληρώνεται, αναμένοντας τα αποτελέσματα της μελέτης; Και αν όχι, πως θα πληρώσει ο ΑΔΜΗΕ τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει έναντι των Γάλλων;

Και βέβαια, συνεπακόλουθο πολύ σοβαρό ερώτημα είναι το τι θα γίνει με τα οικονομικά του ΑΔΜΗΕ, ο οποίος ούτως ή άλλως χρειαζόταν Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου, καθώς είναι ο φορέας που έχει την ευθύνη για την προώθηση νέων πολύ σημαντικών για τη χώρα διασυνδέσεων, όπως είναι η ηλεκτροδότηση των Δωδεκανήσων, των νησιών του Βορείου Αιγαίου, καθώς και το νέο καλώδιο Ελλάδας – Ιταλίας.

Πρέπει να σημειωθεί, τέλος, ότι η νέα διάσταση που παίρνει πλέον η υπόθεση του καλωδίου επιτρέπει σε Αθήνα και Λευκωσία να «αγοράσουν χρόνο».

Στην περίπτωση της κυπριακής πλευράς, το όφελος της λύσης που προκρίνεται είναι ότι φεύγει από πάνω της η πίεση να πρέπει να τακτοποιήσει τις οικονομικές της υποχρεώσεις, δηλαδή να καταβάλει την πρώτη δόση των 25 εκατ ευρώ κ.λπ. Στην περίπτωση της Αθήνας, απομακρύνεται για κάποιο διάστημα ο πονοκέφαλος να πρέπει να λάβει αποφάσεις για τον GSI, για τον οποίο κάθε καθυστέρηση στην έκδοση NAVTEX, πολύ περισσότερο η ακύρωση του έργου, λόγω του «γεωπολιτικού ρίσκου», θα είχε ως αποτέλεσμα να διαμορφωθεί η εικόνα επιβολής ντε φάκτο του Τουρκολιβυκού Μνημονίου.