“Κραυγή” εργαζομένων στα απόβλητα – Ρισκάρουν την υγεία τους αλλά μένουν χωρίς επίδομα ανθυγιεινής εργασίας

Ένα σοβαρό εργασιακό ζήτημα αναδεικνύεται σε Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ) ανά τη χώρα, όπου εκατοντάδες εργαζόμενοι που απασχολούνται μέσω έργων ΣΔΙΤ μένουν εκτός του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, παρά το γεγονός ότι εργάζονται καθημερινά μέσα σε σύμμεικτα απορρίμματα, σε χημικούς ρύπους, μολυσματικά φορτία, υψηλές θερμοκρασίες και αυξημένη πιθανότητα ατυχημάτων.

Τα σωματεία σε Σέρρες και Ηλεία κάνουν λόγο για «εργασιακό παράδοξο», με εργαζόμενους που επιτελούν απολύτως συγκρίσιμο έργο με αυτό των εργαζομένων στην καθαριότητα των ΟΤΑ, αλλά λαμβάνουν διαφορετική μεταχείριση από την Πολιτεία.

Η υφιστάμενη νομοθετική ρύθμιση που δεν προβλέπει καταβολή του επιδόματος, διαμορφώνει εργαζόμενους “δύο ταχυτήτων” στον ίδιο τομέα, με τα σωματεία να κάνουν λόγο για “ακατανόητο αποκλεισμό”, αλλά και για απαξίωση ενός προσωπικού που αποτελεί τον πυλώνα της σύγχρονης διαχείρισης απορριμμάτων.

Επίδομα ανθυγιεινής εργασίας: Οι ερωτήσεις στη Βουλή και η απάντηση της κυβέρνησης

Το πρόβλημα δεν είναι καινούριο· ωστόσο, τους τελευταίους μήνες, μετά και τις συνεχείς διαμαρτυρίες και τις παρεμβάσεις των προέδρων των σωματείων, το θέμα έχει αποκτήσει έντονη πολιτική διάσταση. Βουλευτές —από ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ— έχουν καταθέσει σχετικές κοινοβουλευτικές ερωτήσεις, ζητώντας από την κυβέρνηση να εξηγήσει γιατί οι εργαζόμενοι των ΜΕΑ μέσω ΣΔΙΤ παραμένουν εκτός επιδόματος, ενώ εργάζονται σε συνθήκες που χαρακτηρίζονται ως εξίσου, αν όχι περισσότερο, ανθυγιεινές.

Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, με απάντηση που υπογράφεται από τον υφυπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Αθανάσιο Πετραλιά, παραπέμπει ρητά στο ισχύον νομικό πλαίσιο. Σύμφωνα με το υπουργείο, η ΚΥΑ καθορίζει συγκεκριμένα και περιοριστικά τους δικαιούχους του επιδόματος: μόνο μόνιμοι και συμβασιούχοι εργαζόμενοι ΟΤΑ Α’ βαθμού και των νομικών προσώπων τους.

Επειδή το προσωπικό των ΜΕΑ ΣΔΙΤ δεν εντάσσεται σε αυτό το καθεστώς, δεν μπορεί να συμπεριληφθεί στους δικαιούχους του επιδόματος. Η απάντηση τονίζει επίσης ότι η ΚΥΑ απαιτεί πλήρη και αποκλειστική απασχόληση εντός των χώρων και ειδικοτήτων που ορίζονται· κάτι που, σύμφωνα με την κυβέρνηση, αφορά μόνο το προσωπικό των δήμων και όχι όσους απασχολούνται σε συμπράξεις με ιδιώτες.

Την ίδια ώρα, ωστόσο, δεν γίνεται λόγος για αλλαγή του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου και ως εκ τούτου οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να ασκούν πιέσεις.

Εργαζόμενοι και σωματεία επισημαίνουν ότι η διαχείριση απορριμμάτων, είτε γίνεται μέσω ΟΤΑ είτε μέσω ΣΔΙΤ, συνεπάγεται τους ίδιους κινδύνους, και θεωρούν ότι η Πολιτεία οφείλει να προχωρήσει σε προσαρμογή του θεσμικού πλαισίου, ώστε να αποκαταστήσει αυτό που περιγράφουν ως “εμφανή ανισότητα”.

“Κατάφορη αδικία – Εκτιθέμεθα σε σύμμεικτα στερεά απόβλητα για 8 ώρες”

Ο Χρήστος Κουής, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων της Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων στην Τριανταφυλλιά Ηλείας, αναδεικνύει την αδικία που βιώνουν οι εργαζόμενοι στις μονάδες που λειτουργούν μέσω ΣΔΙΤ, εξηγώντας στο NEWS24/7:

«Έχουν γίνει τρεις ερωτήσεις στη Βουλή για αυτό το θέμα. Η απάντηση που έλαβαν οι Βουλευτές του Νομού ήταν ότι με τον ισχύοντα νόμο το επίδομα αυτό το λαμβάνουν μόνο όσοι ανήκουν στους ΟΤΑ, στο δημόσιο, και όχι οι εργαζόμενοι που δουλεύουν στα ΣΔΙΤ. Όλες οι μονάδες που λειτουργούν υπό το καθεστώς ΣΔΙΤ στην Ελλάδα δεν το λαμβάνουν».

Για την αντιμετώπιση του ζητήματος, το σωματείο σχεδιάζει συνάντηση με τον υφυπουργό Εργασίας:

«Σκοπεύουμε να κανονίσουμε ραντεβού με τον υφυπουργό Εργασίας για να εκθέσουμε τις απόψεις μας και να ζητήσουμε τεκμηριωμένη απάντηση. Το αντικείμενο εργασίας μας δεν μπορεί να εξαιρεθεί από το επίδομα, αφού η δουλειά μας είναι πιο επικίνδυνη και απαιτητική από την αποκομιδή των απορριμμάτων.  Το αίτημα για το επίδομα είναι πάγιο και θα το διεκδικούμε μέχρι να δικαιωθούμε. Η δουλειά μας είναι επικίνδυνη, εκτιθέμεθα σε σύμμεικτα στερεά απόβλητα για 8 ώρες, και είναι αδικία να μην λαμβάνουμε το επίδομα επειδή το εργοστάσιο λειτουργεί ως ΣΔΙΤ».

Ο ίδιος τονίζει ότι η εταιρεία μπορεί προαιρετικά να χορηγήσει το επίδομα, αλλά χωρίς νομοθετική υποχρέωση, δεν το καταβάλλει: «Η εταιρεία μπορεί προαιρετικά να το καταβάλει, αλλά από τη στιγμή που δεν υπάρχει νομοθετική υποχρέωση, δεν το δίνει. Το καλύτερο θα ήταν να αλλάξει ο νόμος ώστε να ισχύει για όλους. Θα προχωρήσουμε ώστε να θεσμοθετηθεί για όλους», καταλήγει.

“Ρισκάρουμε καθημερινά την υγεία μας, χωρίς να μας αναγνωρίζεται το επίδομα ανθυγιεινής εργασίας”

Ο Πέτρος Αγιάννης, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων Επεξεργασίας Απορριμμάτων Νομού Σερρών, περιγράφει με τη σειρά του τις συνθήκες εργασίας και την άνιση μεταχείριση που, όπως τονίζει, βιώνουν οι εργαζόμενοι στη ΜΕΑ:

«Δουλεύουμε σε αντίξοες συνθήκες, παίρνουμε “ψίχουλα” ρισκάροντας καθημερινά την υγεία και τη ζωή μας, χωρίς να μας αναγνωρίζεται το επίδομα επικίνδυνης εργασίας».

Όπως σημειώνει, οι εργαζόμενοι έχουν προσπαθήσει κατ’ επανάληψη να διεκδικήσουν το επίδομα, όμως χωρίς αποτέλεσμα: «Έχουμε κάνει πολλές κινήσεις. Η απάντηση της εταιρείας είναι ότι δεν είναι νομοθετικά θεσμοθετημένο, οπότε είναι στη διακριτική ευχέρεια του εργοδότη να το δώσει. Η απάντησή τους ήταν αυτολεξεί: “Ξέρετε κανέναν να χαρίζει λεφτά;”».

Για τον ίδιο, η λύση είναι θεσμοθέτηση από το κράτος: «Εμείς θέλουμε να θεσμοθετηθεί από το κράτος, ώστε να μην μπορεί κάθε εταιρεία να κάνει “του κεφαλιού της” και να το αρνείται στους εργαζόμενους. Πιέζουμε τη δική μας εταιρεία, αλλά και άλλες ΜΕΑ στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν τις ίδιες συνθήκες χωρίς να λαμβάνουν αυτά που τους αξίζουν».

Παράλληλα, αναφέρει πως πρόκειται για “επιλογή” της κυβέρνησης: «Δεν πρόκειται για αδιαφορία της κυβέρνησης, αλλά για επιλογή ώστε να μην πληγούν τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Δεν γίνεται σε άλλους κλάδους να θεσμοθετείται και σε εμάς να μην εφαρμόζεται, ενώ μας αναφέρουν συνεχώς όταν μιλάνε για καινοτόμες επιχειρήσεις και “πράσινη ανάπτυξη”».

Όπως τονίζει, το μοντέλο ΣΔΙΤ αποτελεί επιλογή του Δημοσίου για την οργάνωση των υποδομών και δεν νοείται η επιλογή αυτή να λειτουργεί εις βάρος των εργαζομένων.

«Οι οδηγοί των απορριμματοφόρων στους ΟΤΑ που δεν έρχονται σε άμεση επαφή με τα σκουπίδια παίρνουν το επίδομα, ενώ εμείς που δουλεύουμε μέσα στα σκουπίδια δεν το λαμβάνουμε», καταλήγει.

Το ζήτημα αναμένεται να παραμείνει στο επίκεντρο της συζήτησης το επόμενο διάστημα, καθώς ήδη οργανώνονται νέες παρεμβάσεις από τα σωματεία. Τα αιτήματα συνοψίζονται σε δύο σημεία: άμεση αναγνώριση του ανθυγιεινού χαρακτήρα της εργασίας στις ΜΕΑ μέσω ΣΔΙΤ και νομοθετική ρύθμιση που θα επεκτείνει το επίδομα στους εργαζόμενους αυτούς. Μέχρι τότε, οι εργαζόμενοι παραμένουν στην πρώτη γραμμή της διαχείρισης των απορριμμάτων, χωρίς όμως τα ίδια δικαιώματα με συναδέλφους τους σε αντίστοιχες εργασίες.