Έφοδος στη διπλωματική υπηρεσία της ΕΕ – Συνελήφθη η Φεντερίκα Μογκερίνι

Έφοδο στην Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης της ΕΕ (EEAS) στις Βρυξέλλες πραγματοποίησε η βελγική αστυνομία στο πλαίσιο έρευνας για φερόμενη κατάχρηση κοινοτικών πόρων που σχετίζεται με πρόγραμμα εκπαίδευσης νέων διπλωματών χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ.

Για την υπόθεση συνελήφθη, σύμφωνα με το Euractiv, η πρώην επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ και αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Φεντερίκα Μογκερίνι, και δύο ακόμα άτομα.

Όπως γράφει το Politico, οι έρευνες -που διεξήχθησαν κατόπιν αιτήματος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας (EPPO) και εγκρίθηκαν από τον ανακριτή και την Ομοσπονδιακή Αστυνομία του Βελγίου– πραγματοποιήθηκαν στα γραφεία της EEAS στις Βρυξέλλες, σε κτήρια του Κολεγίου της Ευρώπης (College of Europe) στη Μπριζ και σε ιδιωτικές κατοικίες, σύμφωνα με ανακοίνωση της EPPO.

Η Μογκερίνι, πρύτανης του Κολλεγίου της Ευρώπης, από το 2020, ηγήθηκε της EEAS από το 2014 έως το 2019 και ξεκίνησε φέτος τη δεύτερη πενταετή θητεία της στη Μπριζ. H ίδια έχει διατελέσει και ως Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από το 2014-2019.

Σύμφωνα με το Euractiv, το οποίο αποκάλυψε και την υπόθεση, περίπου δέκα αστυνομικοί με πολιτικά εισήλθαν στα κεντρικά της EEAS στις 7:30 π.μ. (ώρα Βρυξελλών) την Τρίτη, σύμφωνα με έναν αυτόπτη μάρτυρα. Ένας ακόμη αξιωματούχος της Υπηρεσίας επιβεβαίωσε την έφοδο.

Η ποινική έρευνα ξεκίνησε μετά από καταγγελίες ότι η EEAS και το Κολέγιο της Ευρώπης -η φημισμένη μεταπτυχιακή σχολή εκπαίδευσης αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης- καταχράστηκαν δημόσιο χρήμα της ΕΕ το 2021 και το 2022, σύμφωνα με τέσσερα άτομα με γνώση της υπόθεσης.

Όπως λέει το Euractiv, οι έφοδοι αποτελούν το πιο πρόσφατο μεγάλο σκάνδαλο που πλήττει τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και αυξάνουν τις πιέσεις προς το Κολέγιο της Ευρώπης και τη διευθύντριά του, Φεντερίκα Μογκερίνι. 

Η EPPO ανέφερε ότι έχει «ισχυρές υποψίες» πως οι κανόνες περί «θεμιτού ανταγωνισμού» παραβιάστηκαν όταν «εμπιστευτικές πληροφορίες σχετικά με την εν εξελίξει διαδικασία προμηθειών κοινοποιήθηκαν σε έναν από τους υποψηφίους που συμμετείχαν στον διαγωνισμό». Αν, δηλαδή, η EEAS ανέθεσε τον διαγωνισμό για τη δημιουργία της διπλωματικής ακαδημίας στο Κολέγιο της Ευρώπης.

Η Μογκερίνι δεν απάντησε άμεσα στις ερωτήσεις του Euractiv όπως αναφέρει το μέσο.

Οι ερευνητές εξετάζουν αν το Κολέγιο της Ευρώπης ή οι εκπρόσωποί του είχαν εκ των προτέρων γνώση δημόσιου διαγωνισμού για τη χρηματοδότηση της νέας Διπλωματικής Ακαδημίας της ΕΕ (European Diplomatic Academy-EUDA), ενός εννιάμηνου προγράμματος εκπαίδευσης Ευρωπαίων διπλωματών από διάφορα κράτη μέλη της ΕΕ στη Μπριζ που χρηματοδοτείται από την EEAS.

Επίσης, υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Στέφανο Σαννίνο, συνελήφθη επίσης, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν την υπόθεση και με αυτόπτες μάρτυρες και μίλησαν στο Euractiv. Ο Σαννίνο είχε προηγουμένως διατελέσει γενικός γραμματέας της EEAS υπό τη Μογκερίνι, κατά την περίοδο δημιουργίας της Διπλωματικής Ακαδημίας. Σήμερα είναι γενικός διευθυντής της Διεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και τον Κόλπο (DG MENA). Ένας ακόμη εργαζόμενος του Κολεγίου της Ευρώπης, από το τμήμα εκτελεστικής εκπαίδευσης, συνελήφθη επίσης, σύμφωνα με το ίδιο άτομο.

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία δήλωσε ότι είχε ζητήσει από τις αρμόδιες αρχές την άρση της ασυλίας —που συνήθως παρέχεται σε διπλωμάτες και τους προστατεύει από νομικές ενέργειες— για «αρκετούς υπόπτους» πριν από την έρευνα, και ότι το αίτημα αυτό εγκρίθηκε. Δεν διευκρίνισε σε ποιους φορείς υποβλήθηκαν τα σχετικά αιτήματα.

Το Κολλέγιο της Ευρώπης

Το Κολέγιο της Ευρώπης, που ιδρύθηκε το 1949, θεωρείται η «τελική σχολή» της ΕΕ για διπλωμάτες και δημοσίους υπαλλήλους, με αποφοίτους που περιλαμβάνουν κορυφαίους πολιτικούς και αξιωματούχους των ευρωπαϊκών θεσμών.

Οι ερευνητές επικεντρώνονται στις συνθήκες γύρω από την αγορά κτηρίου αξίας €3,2 εκατ. στην οδό Spanjaardstraat στη Μπριζ, το οποίο στεγάζει τους διπλωμάτες που παρακολουθούν την Ακαδημία, σύμφωνα με τα τέσσερα άτομα με γνώση της έρευνας.

Ο διαγωνισμός για τη φιλοξενία της Ακαδημίας απαιτούσε από τους υποψηφίους να παρέχουν καταλύματα.

Οι ερευνητές, λέει το Euractiv, εξέτασαν καταγγελίες ότι το Κολέγιο της Ευρώπης και οι εκπρόσωποί του είχαν πρόσβαση σε εμπιστευτικές πληροφορίες για τον διαγωνισμό, ο οποίος υποτίθεται ότι έπρεπε να παραμείνει απόρρητος ώστε να διασφαλιστεί ο θεμιτός ανταγωνισμός μεταξύ των ιδρυμάτων που διεκδικούσαν τη φιλοξενία της νέας Ακαδημίας.

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της EPPO, υπάρχουν ισχυρές υποψίες ότι, κατά τη διαδικασία του διαγωνισμού για το πρόγραμμα, παραβιάστηκε το άρθρο 169 του Δημοσιονομικού Κανονισμού που αφορά τον θεμιτό ανταγωνισμό και ότι εμπιστευτικές πληροφορίες σχετικά με την εν εξελίξει διαδικασία προμηθειών κοινοποιήθηκαν σε έναν από τους υποψηφίους που συμμετείχαν στον διαγωνισμό.

Αξιωματούχος της Υπηρεσίας, που ζήτησε ανωνυμία, δήλωσε στο Politico ότι οι έρευνες πραγματοποιήθηκαν στο διοικητικό κτήριο της υπηρεσίας στις Βρυξέλλες, στην οδό Rue d’Arlon 62, και όχι στο κεντρικό κτήριο στον κυκλικό κόμβο Schuman. Οι εργαζόμενοι κλήθηκαν να εγκαταλείψουν τον χώρο και να αφήσουν τις πόρτες και τα έπιπλα των γραφείων τους ξεκλείδωτα.

Η OLAF, που έχει διοικητικές αρμοδιότητες για την εξέταση υποθέσεων απάτης με χρήματα της ΕΕ, πήρε καταθέσεις από αρκετά άτομα πριν διαβιβάσει τα ευρήματά της στην EPPO, αρμόδια για τη διερεύνηση και τη δίωξη σοβαρών εγκλημάτων εις βάρος των συμφερόντων της ΕΕ.

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η OLAF ή η EPPO έχουν καταλήξει σε συμπεράσματα περί παρανομίας και κανείς δεν έχει επισήμως κατηγορηθεί.

Το Κολέγιο της Ευρώπης και η νέα Ευρωπαϊκή Διπλωματική Ακαδημία τελούν αμφότερα υπό την ηγεσία της Μογκερίνι, πρώην Ιταλίδας υπουργού Εξωτερικών, η οποία ηγήθηκε της EEAS μεταξύ 2014 και 2019. Ανέλαβε πρύτανης του Κολεγίου το 2020 και διευθύντρια της Ακαδημίας με την ίδρυσή της το 2022.

Ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ δήλωσε στο POLITICO ότι οι έφοδοι συνδέονται με έρευνα που ξεκίνησε πριν η Κάγια Κάλας αναλάβει επικεφαλής του διπλωματικού σκέλους της Ένωσης.

Η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ανίτα Χίπερ, επιβεβαίωσε ότι η αστυνομία πραγματοποίησε έφοδο στην ΕΕAS την Τρίτη στο πλαίσιο «εν εξελίξει έρευνας για δραστηριότητες που έλαβαν χώρα … στην προηγούμενη θητεία».

Σε ερώτηση για περισσότερες λεπτομέρειες κατά τη μεσημεριανή ενημέρωση της Επιτροπής, οι εκπρόσωποι αρνήθηκαν να σχολιάσουν αν κάποιο μέλος του προσωπικού του θεσμού έχει τεθεί υπό κράτηση ή να δώσουν περαιτέρω πληροφορίες σχετικά με την έρευνα.