Θετική Ψυχολογία: Πώς βοηθάει στην υγεία

Μέσα σε μία εποχή κρίσεων, εσωτερικών και εξωτερικών, νιώθουμε την ανάγκη να προστατέψουμε την υγεία μας, τόσο τη σωματική, όσο και την ψυχική. Και ειδικά σήμερα, που οι συνθήκες της καθημερινότητάς μας κρίνονται ως ιδιαίτερα απειλητικές, αναζητούμε τρόπους να διατηρήσουμε την καλή μας υγεία, να χτίσουμε την ψυχική μας ανθεκτικότητα και να βγούμε αλώβητοι μέσα από την καθημερινή μάχη, που δίνουμε στη νέα αβέβαιη και γεμάτη φόβο και ανασφάλεια πραγματικότητα.

Ένα εργαλείο για να μας βοηθήσει σε αυτή την μάχη μπορεί να ξεπηδήσει μέσα από τις αρχές και τις πρακτικές της Θετικής Ψυχολογίας. Τι είναι η Θετική Ψυχολογία;

Όπως εξηγούν στο news247.gr ο Αναστάσιος Σταλίκας, PhD, Καθηγητής Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστημίου, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Θετικής Ψυχολογίας και η Ειρήνη Καρακασίδου, MSc, PhD, Ψυχολόγος, Διδάκτωρ Κλινικής Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστημίου, Υπεύθυνη επιστημονικών δράσεων Ελληνικής Εταιρείας Θετικής Ψυχολογίας: «Η Θετική Ψυχολογία αποτελεί έναν κλάδο της επιστήμης της ψυχολογίας, ο οποίος ασχολείται με την προαγωγή της ευζωίας, της ευημερίας και της ανάπτυξης των ανθρώπων, ώστε αυτοί να απολαμβάνουν το δυνατόν περισσότερο τη ζωή τους. Ειδικότερα εντοπίζει τι βοηθά τους ανθρώπους να γίνουν καλύτεροι και πιο ευτυχισμένοι και μελετά τις συνθήκες και τις διαδικασίες, που βοηθάνε τους ανθρώπους, τις ομάδες, τις κοινωνίες να «ανθίζουν» και να λειτουργούν με το βέλτιστο δυναμικό τους».

Η ψυχική υγεία, υπό το πρίσμα της Θετικής Ψυχολογίας, συμπεριλαμβάνει τα θετικά συναισθήματα, τη δέσμευση και τη νοηματοδότηση της ζωής, τις θετικές και δημιουργικές σχέσεις με τους άλλους και την επίτευξη στόχων. Τα στοιχεία αυτά υπογραμμίζουν την θέση ότι η ψυχική υγεία είναι πέρα και πάνω από την απουσία ψυχικής νόσου.

«Διαπιστώνουμε πως το σύνορο μεταξύ ψυχικής υγείας και ευεξίας είναι μάλλον εγγύτερο, οι έννοιες αυτές πλησιάζουν και ανατροφοδοτούν η μία την άλλη, τόσο σε θεωρητικό και ερευνητικό επίπεδο, όσο και σε κλινικό», λέει η κα Καρακασίδου.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο ορισμός που διατυπώθηκε στο καταστατικό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας το 1946, ο οποίος αναφέρει ότι η υγεία είναι «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας». Αυτός ακριβώς ο ορισμός έρχεται να υποδείξει την ανάγκη φροντίδας της σωματικής και της ψυχικής μας υγείας. Πολλά χρόνια αργότερα γίνεται αναφορά στον όρο Θετική Ψυχική Υγεία, η οποία ορίζεται ως η κατάσταση ευημερίας, στην οποία το άτομο αναγνωρίζει τις ικανότητές του, μπορεί να διαχειριστεί το φυσιολογικό στρες, μπορεί να είναι παραγωγικό και να συνεισφέρει στην κοινότητα (ΠΟΥ, 2011).

Δες το θετικά

Οι έρευνες της Θετικής Ψυχολογίας, που τα τελευταία χρόνια έχουν πολλαπλασιαστεί, δείχνουν καθαρά την σύνδεση της βίωσης θετικών συναισθημάτων με μια πληθώρα από οφέλη σε όλους τους τομείς της ζωής του ατόμου.

«Γενικά, όσοι βιώνουν ή εκφράζουν περισσότερα θετικά συναισθήματα, παρουσιάζουν αύξηση της αισιοδοξίας και της ηρεμίας, μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη ζωή και από την εργασία, υψηλότερο αίσθημα υποκειμενικής ευτυχίας, θετικότερες διαπροσωπικές σχέσεις και καλύτερη ψυχική και σωματική υγεία. Μένοντας στα εντυπωσιακά αποτελέσματα της σύνδεσης της θετικότητας με την σωματική υγεία αξίζει να αναφερθεί ότι αποτελέσματα ερευνών δείχνουν ότι, όσοι βιώνουν περισσότερα θετικά συναισθήματα, παρουσιάζουν λιγότερες πιθανότητές ανάπτυξης κάποιας σωματικής νόσου, υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης μετά από απειλητικές για την ζωή ασθένειες, καθώς και αναφορά λιγότερων συμπτωμάτων, λιγότερο πόνο και βελτιωμένη ποιότητας υγείας», επισημαίνει ο κ. Σταλίκας.

Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα των ερευνών έρχονται να προσφέρουν εξαιρετικές ευκαιρίες εφαρμογής σε διάφορα επίπεδα, με τις αρχές της Θετικής Ψυχολογίας να εξαπλώνονται σε τομείς και σε κλάδους, όπως η εργασία, η εκπαίδευση, η κοινότητα, η υγεία, ο αθλητισμός, η οικογένεια και οι διαπροσωπικές σχέσεις.

Εκείνος, ο οποίος καταφέρνει να βάλει «ενέσεις θετικότητας» μέσα στην ζωή του, δημιουργεί προϋποθέσεις ενίσχυσης της υγείας του.

Τα πρώτα βήματα

Η αρχή μπορεί να έρθει με την βελτίωση της σχέσης με τον εαυτό μας και με την αυτο-φροντίδα. Ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Θετικής Ψυχολογίας είναι σαφής:

«Φροντίστε την διατροφή σας, ξεκουραστείτε όταν το χρειάζεστε, κοιμηθείτε καλά, ασκηθείτε, ακούστε την αγαπημένη σας μουσική, διαβάστε ένα βιβλίο, που θα σας κάνει να ονειρευτείτε, δώστε χρόνο για να κάνετε πράγματα που αγαπάτε, μοιραστείτε στιγμές με τα αγαπημένα σας πρόσωπα, βάλτε όρια… δημιουργείστε διαλείμματα απολαμβάνειν. Με λίγα λόγια, βρείτε τρόπους να βιώσετε θετικά συναισθήματα. Επικεντρωθείτε στις στιγμές της καθημερινότητάς σας, δώστε χρόνο στην βίωση των συναισθημάτων σας και μην ξεχνάτε να μοιράζεστε τις συναισθηματικές σας εμπειρίες, γιατί έτσι γεμίζετε τον «συναισθηματικό κουμπαρά» σας.

Και μέσα σε αυτή τη πολύβουη διαδρομή του μυαλού σας, μην περιμένετε να έρθει η στιγμή ευτυχίας, νιώθοντας ματαίωση, όταν αυτή δεν έρχεται. Αυτοσχεδιάστε… δημιουργείστε… εντοπίστε… προκαλέστε ή προσκαλέστε την στιγμή εκείνη, που θα σας κάνει να νιώσετε χαρά, ικανοποίηση, έκπληξη, περηφάνεια, ευγνωμοσύνη».