Γι’ αυτό ο Ερντογάν “τελείωσε” τον Γιαϊτζί

Η παραίτηση του Τζιχάτ Γιαϊτζί από τη θέση του στο τουρκικό επιτελείο Εθνικής άμυνας στην οποία είχε μόλις μετατεθεί ήταν το δίχως άλλο το θέμα της ημέρας τη Δευτέρα για την Τουρκία.

Ο Γιαϊτζί δεν ήταν απλά ένας υψηλόβαθμος ικανός αξιωματικός αλλά ο άνθρωπος που μαζί με ελάχιστους άλλους χάραζε την αμυντική και εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, αποτελούσε ένα ισχυρό σημείο αναφοράς στο τουρκικό στράτευμα τα τελευταία χρόνια.

Ο Τούρκος ναύαρχος είναι επίσης ένας θεωρητικός της τουρκικής αμυντικής πολιτικής. Εχει εκδώσει τρία βιβλία έως σήμερα (το τελευταίο πριν από μερικές ημέρες) και αποτελεί τον εκφραστή των πιο μαξιμαλιστικών (και ακραίων θα έλεγε κανείς) τουρκικών θέσεων.

“Αποκτά μεγαλύτερη σημασία η παραίτηση του Γιαϊτζί αν σκεφτεί κανείς ότι ήρθε μετά από μία μετάθεση η οποία αν και εκ πρώτης όψεως θεωρήθηκε αναβάθμιση δεν ήταν τίποτα άλλο παρά υποβάθμιση, απενεργοποίηση” τονίζει στο News24/7 o διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, Kωνσταντίνος Φίλης.

Προφανώς το θέμα δεν ήταν προσωπικό και προφανώς έχει πολλές διαστάσεις. “Με την ηγετική του παρουσία, την εκδοτική του δραστηριότητα και τις δημόσιες παρεμβάσεις του ο Γιαϊτζί είχε δημιουργήσει ένα κλίμα εχθρότητας ακόμα και σ’ αυτούς που θεωρούνται ως πιθανοί δελφίνοι του Ερντογάν” συνεχίζει ο κ. Φίλης.

“Υπάρχει επίσης και μία διελκυστίνδα για την επόμενη-μετά τον Ερντογάν-ημέρα μεταξύ του Χουλουσί Ακάρ, υπουργού άμυνας και του Χακάν Φιντάν, επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της Τουρκίας. Εκεί φαίνεται ότι ο Γιαϊτζί δεν χωρούσε”.

Ο Γιαϊτζί, που όπως επισημαίνει ο κ. Φίλης κακώς θεωρείται ως ο εμπνευστής της Γαλάζιας Πατρίδας (είναι απλώς ο εμπνευστής του τουρκολιβυκού συμφώνου), “αποκεφαλίστηκε” διότι είναι πολύ πιθανό ο Ερντογάν να σκέφτεται μία στροφή της εξωτερικής του πολιτικής μέσω της προσέγγισης με τη Δύση.

“Είναι, έτσι και αλλιώς, διαπιστωμένο ότι κάθε φορά που ο Ερντογάν αλλάζει πολιτική ή θέλει να αλλάξει πολιτική αντικαθιστά σημαίνοντα πρόσωπα. Το έκανε με τον Νταβούτογλου, το κάνει και τώρα. Αυτό όμως συνιστά εκτίμηση και όχι σιγουριά” υπογραμμίζει ο Ελληνας διεθνολόγος.

Στα ελληνοτουρκικά ο Γιαϊτζί είχε εκφράσει κατά καιρούς ακραίες θέσεις. Είχε λόγου χάρη προτείνει η Ελλάδα να “μαζέψει” στα 3 μίλια τα χωρικά της ύδατα από 6 που είναι τώρα ενώ είχε μιλήσει-γνωστό ήταν αυτό-και για νησιά “που κατέχει παράνομα η Ελλάδα αφού αυτά ανήκουν στην Τουρκία”.

“Μπορεί, επαναλαμβάνω μπορεί, μία πιθανή στροφή στην εξωτερική πολιτική να “ακουμπά” και τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά, ίσως και στο Κυπριακό. Αλλά βέβαια κανείς δεν μπορεί να μας εξασφαλίσει ότι εφόσον αυτή η στροφή δεν “βγει” στον Τούρκο ηγέτη, να επιστρέψει στις μαξιμαλιστικές θέσεις του Γιαϊτζί χωρίς όμως τον ίδιο πρωταγωνιστή” είναι το συμπέρασμα του Κωνσταντίνου Φίλη.

Επιμύθιο από το συνομιλητή μας: “Ο Γιαϊτζί είχε πάντα καλές σχέσεις με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα των κεμαλιστών. Και δεν αποκλείεται μέσα από αυτή τη στάση του να θέλει να ηρωοποιηθεί και να αποδίδει στο εξής κάθε αστοχία στο ότι δεν είναι αυτός παρών. Μπορεί να θέλει να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά, ίσως όμως να κινδυνεύει να εξελιχτεί σε μία γραφική φιγούρα”.

Σε κάθε περίπτωση, ο χρόνος θα δείξει.