ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΝΑΙ ΔΕΞΙΟΧΕΙΡΕΣ; ΙΣΩΣ Η ΕΞΗΓΗΣΗ ΝΑ ΜΗΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟ ΑΘΩΑ
Μια βίαιη θεωρία με ρίζες στο παρελθόν ίσως να εξηγεί γιατί οι δεξιόχειρες υπερτερούν τόσο πολύ των αριστερόχειρων.
Εννέα στους δέκα ανθρώπους είναι δεξιόχειρες, μια “ανισορροπία” που οι ερευνητές εδώ και δεκαετίες προσπαθούν να εξηγήσουν γιατί υπάρχει, χωρίς όμως επιτυχία.
Μία από τις σκέψεις που εξετάστηκαν είναι και η λεγόμενη “υπόθεση της μάχης”, η οποία υποδηλώνει ότι η αριστεροχειρία παρέχει ένα πλεονέκτημα στη μάχη.
“Πράγματι, οι άντρες -οι οποίοι ιστορικά ανταγωνίζονταν πιο έντονα για πόρους και συντρόφους- είναι αριστερόχειρες σε ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά από ό,τι οι γυναίκες”, γράφει το BigThink.com. “Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι οι αριστερόχειρες τείνουν να υπερτερούν των δεξιόχειρων στα μαχητικά αθλήματα, καθώς και σε αθλήματα που απαιτούν συντονισμό χεριού-ματιού, όπως το τένις, το μπέιζμπολ και το βόλεϊ. Αυτό είναι πιθανό επειδή οι παίκτες δεν είναι συνηθισμένοι να ανταγωνίζονται με αριστερόχειρες, καθώς είναι πιο σπάνιοι εκεί έξω”.
Ωστόσο, ένα μεγάλο πρόβλημα με αυτήν την υπόθεση, την “υπόθεση της μονομαχίας” -ή “μάχης”, είναι ότι προβλέπει και ένα μειονέκτημα για τους αριστερόχειρες, που δεν είναι της παρούσης να αναλύσουμε. Προβλέπει, λοιπόν, ότι έχουν χειρότερη υγεία από τους δεξιόχειρες. Αυτό όμως δεν έχει διαπιστωθεί από μεγάλες και εκτενείς μελέτες. Τα δείγματα είναι λίγα.
Συνολικά δηλαδή οι αριστερόχειρες δεν φαίνεται να υποφέρουν από περισσότερα προβλήματα υγείας από τους δεξιόχειρες, ούτε να ζουν λιγότερο.
ΑΡΙΣΤΕΡΟΧΕΙΡΕΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΔΕΞΙΟΧΕΙΡΩΝ
Παρατηρώντας αυτό το ζήτημα, μια τριάδα επιστημόνων με έδρα το Πανεπιστήμιο Lund στη Σουηδία και το Πανεπιστήμιο Chester στο Ηνωμένο Βασίλειο πρότεινε μια επικαιροποίηση της “υπόθεσης της μάχης”, η οποία συνάδει καλύτερα με τα τρέχοντα δεδομένα.
Σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Symmetry, οι Ματς Λάρσον, Άστριντ Σέπμαν και Πολ Ρόντγουέι υποστηρίζουν ότι οι δεξιόχειρες είχαν στην πραγματικότητα μεγαλύτερο πλεονέκτημα στη μάχη κατά το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του είδους μας, γι’ αυτό και έγιναν πολύ περισσότεροι.
“Όταν οι αριστερόχειρες έγιναν σπανιότεροι, απέκτησαν το πλεονέκτημα της έκπληξης και οι αναλογίες των αριστερόχειρων και των δεξιόχειρων σε έναν πληθυσμό σταθεροποιήθηκαν”, εξηγούν.
Γιατί, λοιπόν, οι δεξιόχειρες έχουν πλεονέκτημα στη μάχη; Σύμφωνα με τους ερευνητές, έχει να κάνει με τη θέση της καρδιάς και με το γεγονός ότι οι άνθρωποι πολεμούσαν κυρίως με όπλα που χειρίζονταν με τα χέρια, όπως σπαθιά και δόρατα, κατά το μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξης του είδους μας.
Περίπου τα τρία τέταρτα της καρδιάς βρίσκονται στο αριστερό ημιθωράκιο, καθιστώντας την αριστερή πλευρά του θώρακα πιο ευάλωτο στόχο για ένα θανάσιμο χτύπημα. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι όταν οι άνθρωποι μάχονται με σπαθί ή μαχαίρι, το χέρι που χρησιμοποιείται για να κρατήσει το όπλο καθορίζει ποια περιοχή του θώρακα είναι εκτεθειμένη στον αντίπαλο. Μια λαβή με το αριστερό χέρι θα περιστρέψει την αριστερή πλευρά του θώρακα, και επομένως το μεγαλύτερο μέρος της καρδιάς, προς τον εχθρό, θα το πάει πιο κοντά του δηλαδή, ενώ μια λαβή με το δεξί χέρι θα την περιστρέψει μακριά.
Επιπλέον, ένα ελεύθερο αριστερό χέρι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να αποκρούσει τα χτυπήματα του δόρατος στη μάχη. Γενικά, αυτό σημαίνει ότι οι δεξιόχειρες άνθρωποι μπορεί να είναι περισσότερο προστατευμένοι από ένα θανατηφόρο χτύπημα.
Με βάση αυτή τη νέα εκδοχή της “υπόθεσης της μάχης”, μπορεί να γίνει μια πολύ καθοριστική πρόβλεψη. Εφόσον δεν υπάρχει κανένα μειονέκτημα υγείας από το να είσαι αριστερόχειρας και η μάχη με σπαθιά δεν αποτελεί πλέον κάποιον τρόπο που να επιδρά στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, θα έπρεπε τότε να δούμε το ποσοστό των αριστερόχειρων να παραμένει το ίδιο στις σύγχρονες κοινωνίες ή ακόμη και να αυξάνεται σε γενικές γραμμές. Και πράγματι, ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η αριστεροχειρία αυξήθηκε κατά τον 20ό αιώνα, αλλά δεν είναι βέβαιο αν αυτό οφείλεται σε γενετικούς ή πολιτιστικούς λόγους.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η νέα εξήγηση για την υπεροχή των δεξιόχειρων εξακολουθεί να είναι σε μεγάλο βαθμό μια υπόθεση, που βασίζεται σε εικασίες. Μπορεί να ακούγεται κάπως πειστική, μπορεί αυτή η τροποποιημένη εκδοχή της “υπόθεσης της μάχης” σε σχέση με το παρελθόν να ακούγεται κάπως πιο λογική, αλλά δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι παραμένει ακόμη αναπόδεικτη. Παραμένει πάνω απ’ όλα μία υπόθεση και όχι μία θεωρία.
