ΧΥΜΑ ΑΛΑΤΙ Η ΟΠΛΑ; – ΤΙ ΚΡΥΒΕΙ ΤΟ ΠΛΟΙΟ “RAPTOR” ΠΟΥ ΒΥΘΙΣΤΗΚΕ ΑΝΟΙΧΤΑ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ
Το πλοίο ήταν στη «μαύρη λίστα» των υπηρεσιών ασφαλείας. Το Magazine αποκαλύπτει τα ταξίδια στις εμπόλεμες ζώνες Ουκρανίας και Λιβύης.
Τακτικά ταξίδια στην εμπόλεμη Ουκρανία κι επίσης σε λιμάνια της Λιβύης που σπαράσσεται από εμφύλιες συγκρούσεις, έκανε το εμπορικό πλοίο “Raptor”, το οποίο βυθίστηκε την περασμένη Κυριακή έξω από τη Λέσβο. Το πλοίο ήταν στη «μαύρη λίστα» των υπηρεσιών ασφαλείας και μόλις τον περασμένο Αύγουστο είχε κρατηθεί για 18 μέρες σε λιμάνι της Μαύρης Θάλασσας, λόγω παραβάσεων που μαρτυρούν μη δηλωμένους, επομένως ύποπτους, πλόες. Την ίδια στιγμή, σε απάντηση προς το Magazine, η λιβανέζικη εταιρεία στην οποία χρεώνεται το πλοίο, αρνείται κατηγορηματικά οποιαδήποτε σύνδεση με το ναυάγιο.
Νωρίς το πρωί της περασμένης Κυριακής (26/11) το φορτηγό πλοίο “Raptor” σημαίας Κομόρες ενημέρωσε τον θάλαμο επιχειρήσεων του Λιμενικού ότι πλέει ακυβέρνητο λόγω μηχανικής βλάβης περίπου 4,5 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά της Λέσβου. Σε νεότερη επικοινωνία, ο καπετάνιος δήλωσε ότι το πλοίο είχε πάρει επικίνδυνη κλίση και εξέπεμψε σήμα κινδύνου. Σημειωτέον ότι το πλοίο εμφανίζεται στο σύστημα ΑΙS για τη θέση των σκαφών με το όνομα “Rovana”, το οποίο φέρεται να είχε αλλάξει μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα.
Στα χαρτιά το 40 ετών σκαρί -ναυπηγήθηκε το 1984 -ήταν φορτωμένο με χύμα αλάτι. Από ανοιχτές βάσεις δεδομένων ναυσιπλοΐας προκύπτει ότι είχε αποπλεύσει την 22η Νοεμβρίου στις 00:46 (ώρα Ελλάδας) από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου με δηλωμένο προορισμό την Κωνσταντινούπολη, όπου θα έφτανε μετά από ταξίδι τεσσάρων ημερών. Η τελευταία καταγραφή του ήταν στις 6:14 το πρωί της περασμένης Κυριακής, έξω από τη Λέσβο.
Σε βίντεο που δημοσιεύτηκε σε τουρκικά ΜΜΕ, το “Raptor” φαίνεται να παίρνει δεξιά κλίση και να σκεπάζεται από τα κύματα. Υπολογίζεται ότι το πλοίο χάθηκε στον βυθό του ανατολικού Αιγαίου περίπου μία ώρα αργότερα. Ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού διέσωσε έναν 40χρονο Αιγύπτιο– τον λιπαντή του πλοίου- ενώ νεκρός ανασύρθηκε ένας 30χρονος Αιγύπτιος ναύτης. Στο σημείο της ναυαγίου βρέθηκαν σωσίβια και μια φουσκωτή σωστική σχεδία. Έως αργά χθες, τα υπόλοιπα 12 μέλη του πληρώματος αγνοούνταν στη θάλασσα.
Τα πράγματα άρχισαν να περιπλέκονται όταν στην πρώτη του εξέταση o μοναδικός ναυτικός που διασώθηκε φέρεται να είπε ότι το πλοίο ταξίδευε με προορισμό, όχι την Κωνσταντινούπολη, αλλά την Ουκρανία. Ο ίδιος δεν μπορούσε να πει με βεβαιότητα ότι είδε να φορτώνεται αλάτι στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας. Επιπλέον, το “Raptor” ήταν σε κίνδυνο από το προηγούμενο βράδυ, ωστόσο η διαχειρίστρια εταιρεία φέρεται να ζήτησε από το πλήρωμα να απαντλήσει τα νερά, αντί να καλέσει εγκαίρως σε βοήθεια και να προσπαθήσει να δέσει στη Λέσβο.
Το φορτηγό πλοίο ήταν καταχωρημένο με την ένδειξη “wanted” («καταζητείται») στη διεθνή ναυτική βάση δεδομένων shiparrested.com. Δεν προκύπτει με σαφήνεια ο λόγος της καταχώρησης στη λίστα, όμως το πιθανότερο είναι ότι αυτό συνέβη διότι σε σειρά επιθεωρήσεων που είχαν γίνει σε διάφορα λιμάνια, είχαν διαπιστωθεί δεκάδες παρατυπίες στο πλοίο.
Σύμφωνα με την καρτέλα του “Raptor” στη βάση δεδομένων Equasis, που είδε το Magazine, το πλοίο είχε κρατηθεί τουλάχιστον τρεις φορές σε ισάριθμα λιμάνια την τελευταία πενταετία. Η απαγόρευση απόπλου μετά από επιθεώρηση είναι η πιο σοβαρή κύρωση που προβλέπεται. Αυτό είχε συμβεί με το “Raptor” στις 25 Αυγούστου στο λιμάνι Τούλτσεα στη Ρουμανία. Είχαν τότε διαπιστωθεί 65 παραβάσεις και το πλοίο κρατήθηκε για 18 μέρες.
Η πιο σοβαρή παρατυπία αφορούσε τις εγγραφές στο βιβλίο πετρελαίου του πλοίου (Oil Record Book). Θεωρείται κρίσιμο, γιατί σε αυτό δηλώνεται η ποσότητα του καυσίμου που μπαίνει στις δεξαμενές και επίσης τα μίλια που διανύει το σκάφος. Η λαθροχειρία στο βιβλίο πετρελαίου είναι ισχυρή ένδειξη ότι ένα πλοίο κάνει μη δηλωμένα, επομένως ύποπτα, ταξίδια. Τι πλόες, όμως, έκανε το “Raptor”;
ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΚΑΙ ΛΙΒΥΗ
Το Magazine απηύθυνε το παραπάνω ερώτημα στη Veson Nautical, εταιρεία υπηρεσιών και δεδομένων για το διεθνές θαλάσσιο εμπόριο. Προκύπτει ότι τον τελευταίο χρόνο το φορτηγό πλοίο που βυθίστηκε έξω από τη Λέσβο ακολουθούσε ένα σχεδόν επαναλαμβανόμενο δρομολόγιο: Από ένα «τυφλό» σημείο μεταξύ Λιβάνου και Κύπρου προς την Ουκρανία και αντίστροφα κι επίσης από τη Λιβύη προς την Ουκρανία και αντίστροφα.
Το γεγονός ότι δεν καταγράφεται στίγμα στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Λιβάνου και Κύπρου σημαίνει ότι πιθανόν ο πλοίαρχος απενεργοποιούσε το σύστημα AIS όταν βρισκόταν εκεί. Έτσι, το πλοίο ήταν αόρατο, δεν υπάρχουν στοιχεία για τις κινήσεις και την ταχύτητά του ούτε και για σκάφη που ενδεχομένως το προσέγγισαν στα ανοιχτά.
Στις ναυτικές βάσεις δεδομένων ως ιδιοκτήτρια του “Raptor” εμφανίζεται -από τον Ιανουάριο του 2022 έως σήμερα -μία εταιρεία με έδρα την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. To Magazine δεν κατάφερε να επικοινωνήσει με κάποιον εκπρόσωπο. Πριν από αυτό, διαχειρίστρια του πλοίου φαίνεται μία εταιρεία με έδρα την Τρίπολη του Λιβάνου. Δύο διαφορετικές πηγές απάντησαν αυθόρμητα ότι παραμένει διαχειρίστρια του σκάφους.
Τουλάχιστον άλλα δύο πλοία που συνδέονται με την παραπάνω λιβανέζικη εταιρεία -όπως προκύπτει από μητρώα επιχειρήσεων και ξένα δημοσιεύματα -είχαν παρουσία στην εμπόλεμη Λιβύη την περίοδο 2017-2020, στα λιμάνια Τομπρούκ και Μισράτα, μάλιστα ένα από αυτά είχε δεχτεί επίθεση με σφαίρες. Παρουσία πλοίων της λιβανέζικης εταιρείας καταγράφεται αργότερα και στην εμπόλεμη Ουκρανία. Για τα στελέχη υπηρεσιών ασφαλείας, τα τακτικά δρομολόγια από και προς τη ζώνη πυρός γεννούν υπόνοιες για εμπλοκή σε λαθρεμπόριο όπλων και καυσίμων.
Το Magazine επικοινώνησε με τη λιβανέζικη εταιρεία που επισήμως διαχειριζόταν το “Raptor” έως τον Ιανουάριο του 2022. Σε απάντηση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, εκπρόσωπος είπε ότι δεν έχει σήμερα καμία σχέση με το πλοίο. Δεν διέψευσε τη σύνδεση με τα υπόλοιπα εμπορικά πλοία στις εμπόλεμες ζώνες -ρωτήθηκε για συγκεκριμένα σκάφη -όμως σημείωσε: «Η ναυτιλιακή κοινότητα γνωρίζει καλά ότι ένα πλοίο με παρουσία σε εμπόλεμη περιοχή δεν σημαίνει απαραίτητα ότι εμπλέκεται σε παράνομο εμπόριο. Τέτοιοι ισχυρισμοί είναι παραπλανητικοί και δημιουργούν σύγχυση».
Ο ίδιος άνθρωπος στον Λίβανο υπέδειξε ως σημερινή διαχειρίστρια του πλοίου “Raptor” που βυθίστηκε στα ανοιχτά της Λέσβου, μία εταιρεία που εμφανίζεται να έχει δηλωμένη έδρα στην Ονδούρα. Το Magazine δεν μπόρεσε να επικοινωνήσει με κάποιον εκπρόσωπο της εταιρείας στην Ονδούρα.
