Η λάθος ερώτηση

Άκαρπη όπως αναμένετο απέβη επί της ουσίας η μίνι σύνοδος για το μεταναστευτικό και την πολιτική ασύλου χθες στις Βρυξέλλες, καθώς όπως είχε προαναγγελθεί (λόγω της αντίδρασης της Ιταλίας) δεν κατέληξε σε κάποια απόφαση. Φωνές όπως της Ελλάδας που ζητά μία ευρωπαϊκή λύση σε μία ευρωπαϊκή πρόκληση, μάλλον στην πραγματικότητα πέφτουν στο κενό, καθώς κάποιοι οχυρώνονται πίσω από τείχη και κάποιοι αναγκάζονται εκ των πραγμάτων να μπουν στη λογική διμερών ή πολυμερών συμφωνιών με όσους βλέπουν το πρόβλημα σε μία ευρύτερη διάσταση και όχι με την κοντόφθαλμη λογική των κλειστών κέντρων σε τρίτες χώρες.

Ο Αλέξης Τσίπρας δικαίως κάρφωσε τον Τραμπ για να τα ακούει η Μέρκελ: Εθεσε με έμφαση το ζήτημα των επανενώσεων οικογενειών και εξέφρασε την άποψη ότι “η Ευρώπη δεν πρέπει να δείξει ένα πρόσωπο αποκρουστικό σε αντίθεση με αρχές και αξίες της, ένα πρόσωπο που δυστυχώς δείχνουν άλλες χώρες αυτή την εποχή”. Ως γνωστόν και στην Ελλάδα υπάρχουν πρόσφυγες που έχουν συγγενείς στη Γερμανία κυρίως και ζητούν επανένωση. Το Βερολίνο όμως δεν ακούει, διότι οι Βαυαροί φοβούνται την ακροδεξιά σκιά τους…

Εδώ έγκειται και το μεγάλο πρόβλημα: Ότι η Ευρώπη θέτει το λάθος ερώτημα όσον αφορά το προσφυγικό/ μεταναστευτικό ή για την ακρίβεια το ερώτημα το θέτει η ακροδεξιά και αμήχανες όλες οι υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις αναζητούν μία απάντηση.

Η ακροδεξιά υποστηρίζει συγκεκριμένα ότι το ερώτημα είναι πως θα εμποδίσουμε μετανάστες και πρόσφυγες να έρθουν, με το επιχείρημα ότι δεν τους αντέχει η ευρωπαϊκή οικονομία. Παρουσιάζουν το μετανάστη και τον πρόσφυγα ως εχθρό του εργαζόμενου ή ανέργου Ευρωπαίου πολίτη. Ως αυτόν που θα του πάρει τη δουλειά ή αυτόν στον οποίο θα κατευθυνθούν οι πόροι ενός αφημένου να ψυχορραγεί κοινωνικού κράτους, το οποίο άλλοτε ήταν το καμάρι της Ευρώπης.

Η κεντροδεξιά φοβάται ότι θα χάσει ψήφους, η σοσιαλδημοκρατία έχει ένα γενικότερο υπαρξιακό πρόβλημα ανά την Ευρώπη και η αδύναμη σε ευρωπαϊκό επίπεδο αριστερά απαντά αμήχανα περί αλληλεγγύης. Όμως απαντούν στο ερώτημα που θέτει η ακροδεξιά προς άγραν ψήφων και όχι στο ουσιαστικό ερώτημα, που αφορά στο περισσότερες και καλύτερα αμειβόμενες δουλειές, μείωση της ανεργίας, κοινωνικό κράτος και ανάπτυξη για όλους.

Αλλά το “σύστημα”, το “κατεστημένο”, όπως θέλετε πείτε το, αυτό που αφελώς πολλοί ψηφοφόροι της ακροδεξιάς και ξενοφοβικών κομμάτων νομίζουν ότι “πολεμούν” ψηφίζοντας κόμματα του μίσους, το βολεύει απείρως η κατασκευή ενός “εχθρού”, ενός “άλλου” εντός των ευρωπαϊκών τειχών ή που επιχειρεί να μπει σε αυτά, για να μας πάρει τις δουλειές (που δεν υπάρχουν) και να μας αλλοιώσει τον “μπολιτιζμό” που αορίστως θεωρούμε ότι έχουμε.

Ναι η ακροδεξιά και οι ερωτήσεις που θέτει είναι το πιο βολικό άλλοθι για εκείνους που υποτίθεται ότι πολεμά και μόνος της πραγματικός στόχος είναι να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη, σύστημα καταπίεσης στη θέση ενός άλλου συστήματος.

Το πραγματικό ερώτημα για την Ευρώπη δεν είναι πως θα χτίσει τείχη, πως θα κρατήσει τους απελπισμένους έξω ή πως θα τους τρομοκρατήσει για να μην έρθουν. Το πραγματικό της πρόβλημα είναι πως θα δημιουργήσει περισσότερη ανάπτυξη, θέσεις εργασίας, κοινωνική δικαιοσύνη. Και πως θα κρατήσει το χαρακτήρα μίας ανοιχτής κοινωνίας, γιατί αυτός είναι ο πολιτισμός της που δεν πρέπει να αλλοιωθεί.

Αλλά αυτή είναι μία δύσκολη ερώτηση, που δεν προσφέρεται για εύκολες, ψηφοθηρικές απαντήσεις. Και όσοι κάποιοι κοιτάνε μόνο τις επόμενες εκλογές στη Βαυαρία, όσο οι ψηφοφόροι επιλέγουν αφελώς την πιο εύκολη απάντηση χωρίς να αναρωτιούνται για την ερώτηση, τόσο τα πράγματα θα γίνονται πιο μαύρα για μία Ευρώπη, που λίγες δεκαετίες μόνο μετά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο φέρεται σα να έχει ξεχάσει πόσο υπέφερε.