Ιταλικά για αρχάριους Έλληνες πολιτικούς

Το πρωτοσέλιδο μιας εκ των παλαιοτέρων εφημερίδων της Ρώμης, της Il Tempo(CHE BORDELLO), αντικατροπίζει τα συναισθήματα της κοινής γνώμης στη γειτονική χώρα.

Εν προκειμένω όλων όσοι αντιλαμβάνονται πλέον, με τον πλέον επώδυνο τρόπο για τους θεσμούς, πως καταστρέφονται οι δημοκρατίες. Όσοι πριν από πολλά χρόνια είχαν διαβάσει το σχετικό βιβλίο του Ζαν Φρανσουά Ρεβέλ, βλέπουν ότι το αποτέλεσμα των ιταλικών εκλογών δεν προέκυψε. Ήταν σχεδιασμένο εδώ και πολλά χρόνια και βασίστηκε στο τρίπτυχο: Όλοι οι πολιτικοί είναι διεφθαρμένοι, όλοι οι δημοσιογράφοι είναι διαπλεκόμενοι, όλοι οι επιχειρηματίες είναι απατεώνες. Το δηλητήριο απλώθηκε στη κοινωνία και σήμερα όλοι στέκονται πάνω από τα συντρίμια του πολιτικού συστήματος και απορούν. Πρώτο σε ψήφους ένα κόμμα που δεν είναι κόμμα, μια Κεντροδεξιά στην οποία η κυρίαρχη τάση είναι αντιευρωπαϊκή και εξόχως ξενοφοβική και μια Κεντροαριστερά εντελώς παρηκμασμένη.

Σε κάθε περίπτωση η Ιταλία του Βέρντι φαλτσάρει επικίνδυνα. Και αυτό δεν ενοχλεί μόνο τα αυτιά των Ιταλών. Αυτοί τα τελευταία χρόνια, ή τέλος πάντων οι περισσότεροι εξ αυτών, έχουν πάψει να γοητεύονται από την όπερα. Στους Ιταλούς αρέσουν οι μπουφόνοι τύπου Γκρίλο, οι λαϊκίστικοι «γκριλισμοί» και η ακροδεξιά. Περιττό βέβαια να λεχθεί ότι η επιστροφή του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς προέκυψαν ως παράπλευρες επιπτώσεις της επιχείρησης «καθαρά χέρια». Είναι αυτό που λέγεται, και ισχύει, πως μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά. Το «παλιό» πολιτικό σύστημα, όπως λένε κι εδώ οι «προοδευτικές ταξιαρχίες», έπρεπε να πεθάνει. Μόνο που τώρα γεννιέται ένα τέρας που είναι έτοιμο να καταβροχθίσει και εκείνους που τα τάιζαν.

Οι συνέπειες, οδυνηρές για την Ιταλία και τη δημοκρατία, καθίστανται επικίνδυνες για την Ευρώπη. Ο θρίαμβος των λαϊκιστικών κομμάτων και της ακροδεξιάς, αποτελεί μια βαριά ήττα για τα δημοκρατικά φιλοευρωπαϊκά κόμματα. Και γι αυτό δεν είναι άμοιρη η Ευρώπη. Το κατεστημένο των Βρυξελλών και οι πολιτικές λιτότητας που ουσιαστικά στρέφονται (κι ας φωνάζουν οι «προοδευτικοί» για το αντίθετο) κατά των φιλελεύθερων αστικών κομμάτων. Τα κόμματα με τα υψηλότερα ποσοστά, το Κίνημα των 5 Αστέρων και η Λέγκα, δεν διακρίνονται για τα φιλοευρωπαϊκά τους αισθήματα. Αυτό όμως είναι το λιγότερο, αφού σε πολλές περιπτώσεις κορυφαία στελέχη αυτών των κομμάτων έχουν εκφρασθεί απαξιωτικά για τα ατομικά δικαιώματα.

Με δεδομένο ότι η Λέγκα του Σαλβίνι δεν δεσμεύεται μετεκλογικά να παραμείνει στη Κεντροδεξιά συμμαχία με τον Μπερλουσκόνι, φαντάζει εφιλατικό το ενδεχόμενο κυβερνητικής σύμπραξης με το Κίνημα των 5 Αστέρων. Σε ένα τέτοιο εφιαλτικό σενάριο για τη δημοκρατία- που δεν είναι απίθανο λαμβάνοντας υπ’ όψιν το προηγούμενο αλά ελληνικά με ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ- αποτελεί πρόβλημα ότι δεν είναι σε θέση να το εμποδίσουν τα κόμματα της ευρωπαϊκής Κεντροδεξιάς και Κεντροαριστεράς. Το Δημοκρατικό Κόμμα βγαίνει αποδυναμωμένο και εν πολλοίς διχασμένο. Θα πάρει πολύ χρόνο μέχρι να βρεί νέο πολιτικό στίγμα, μετά μάλιστα την αποχώρηση του Ματέο Ρέντσι. Όσο για τον Μπερλουσκόνι που έχασε την πρωτοκαθεδρία της Κεντροδεξιάς από τον Σαλβίνι, θα πρέπει χωρίς καθυστέρηση να ορίσει τον διάδοχό του ώστε να εμποδίσει τις διαρροές προς τη Λέγκα.     

Κατόπιν αυτών ο σχηματισμός κυβέρνησης στην Ιταλία είναι ένας γρίφος, αρκετά όμως διδακτικός για το τι θα μπορούσε να συμβεί στην Ελλάδα στο προσεχές μέλλον. Διότι ναι μεν οι λαϊκιστές δεν θα τολμήσουν να βγάλουν την Ιταλία από την ευρωζώνη- κι αυτό το περάσαμε στην Ελλάδα- αλλά όσο παρατείνεται η αβεβαιότητα, τόσο θα εντείνεται η ανησυχία στις αγορές, ενώ πολιτικά η Ιταλία θα γίνεται ολοένα και περισσότερο πρόβλημα για την Ευρώπη και τις χώρες που κινούνται παράλληλα με αυτήν. Σε κάθε περίπτωση όλα αυτά ήταν αναμενόμενα και ασφαλώς δεν πρέπει να εκπλήσσουν κανέναν. Κυρίως όλους όσοι διατείνονται ότι οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουν έχουν στόχο την πάταξη της διαφοράς, ενώ οι ίδιοι εμφανίζονται ως τιμητές των πάντων. Η Ιταλία δεν απέχει μακριά από την Ελλάδα και γι αυτό η δημοκρατική αντιπολίτευση οφείλει από τώρα να προετοιμασθεί για ένα σκηνικό αλά ιταλικά και να σχηματίσει ένα μέτωπο κατά του λαϊκισμού ώστε να προλάβει τα χειρότερα.

* Ο Χάρης Παυλίδης είναι δημοσιογράφος.