STRANGLERS: ΟΛΟΙ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΠΕΤΥΧΟΥΝ ΠΑΣΗ ΘΥΣΙΑ. ΟΛΟΙ ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ ΠΟΡΝΕΣ

Συνήθως όταν λέμε οι “αγαπημένοι του ελληνικού κοινού” αναφερόμαστε σε μπάντα που δεν τα έχει πάει και τόσο καλά στις υπόλοιπες χώρες. Αλλά οι εξαιρέσεις υπάρχουν, είναι εδώ και φυσικά οι Stranglers είναι μία απ’ αυτές. Ένα μυθικό ροκ συγκρότημα που περνάει απ’ τη μία δεκαετία στην άλλη, κουβαλώντας μια μεγάλη μουσική κληρονομιά, αδιαμφισβήτη, που δεν καταλαβαίνει από χώρες και εποχές.

Στις 23 Ιουνίου, λοιπόν, η μπάντα από τη Μεγάλη Βρετανία θα εμφανιστεί στο Ηρώδειο, γιορτάζοντας κάτω απ’ την Ακρόπολη τα σχεδόν 50 χρόνια της ύπαρξής της. Εμείς μιλήσαμε με τον Ζαν Ζακ Μπoυρνέλ, το μόνο εν ενεργεία μέλος από τη βασική τετράδα που ξεκίνησε όλη αυτήν την εκπληκτική μουσική ιστορία πίσω το 1974. (Ο Τζετ Μπλακ και ο Ντέιβ Γκρινφιλντ έχουν πεθάνει ενώ ο Xιου Κόρνγουελ, η φωνή/κιθάρα της μπάντας έχει αποχωρήσει από το 1990).

Μέσα στα λίγα λεπτά του Zoom Call προλάβαμε να κάνουμε μερικές στάσεις σε θέματα όπως “φίλοι που έχασαν”, “punk”, “άγρια -χωρίς social media- νιότη” και “ροκ του σήμερα”.

Θηρίο στο κλουβί. Σου έδινε την αίσθηση ότι ανυπομονεί να σηκώσει το μπάσο άλλη μια φορά για το ελληνικό κοινό. Για να δούμε.

Ο John Lydon κάποια στιγμή είπε ότι το punk δεν θα έπρεπε να είναι πολιτικό, ότι ο Joe Strummer έκανε λάθος, ότι από την αρχή του το punk έπρεπε να είναι χαοτικό και αναρχικό. Εσείς τι πιστεύετε γι’ αυτό;
Διαφωνώ. Για μένα –και το τονίζω αυτό– το punk ήταν μια μορφή ελευθερίας.

Και όσον αφορά το τι δημιουργείς, θεωρώ ότι δεν πρέπει να υπάρχουν κανόνες, πρέπει να είναι χαοτικό και ταυτόχρονα να μην υπάρχουν περιορισμοί. Δηλαδή, να μην σε περιορίζει τίποτα στη σκέψη σου.

Δεν θα πρέπει τίποτα να σε σταματάει από το να γράφεις, να συνθέτεις ή να μιλάς για ό,τι θέλεις.

Δεν πιστεύω στη λογοκρισία. Ξέρεις, αρχικά μάς θεωρούσαν punk μπάντα επειδή οι Clash, οι Sex Pistols, οι Damned και όλα αυτά τα συγκροτήματα έρχονταν για να μας δουν λάιβ, πριν καν σχηματίσουν τις δικές τους μπάντες.

Και μετά, ξαφνικά, εμφανίστηκε μια νέα ορθόδοξη σκέψη. Και ξέρεις κάτι; Μισώ την ορθόδοξη σκέψη γιατί σου λέει τι να πιστεύεις και τι όχι, πώς να συμπεριφέρεσαι. Αλλά οι περισσότεροι έχουμε αρκετό μυαλό, ξέρουμε τι είναι καλό και τι κακό. Κάποιοι δεν το ξέρουν, αλλά αυτό είναι πρόβλημα της κοινωνίας.

Από την άλλη, όμως, σκεφτόμουν: ποιος είναι αυτός που θα μου πει τι να γράψω;

Ξαφνικά, λοιπόν, παύσαμε να θεωρούμαστε punk συγκρότημα επειδή είχαμε συνθεσάιζερ.

Στην πραγματικότητα φύγατε νωρίς από το punk κίνημα –ή δεν ήταν δική σας απόφαση;
Δεν φύγαμε. Αυτό μάς εγκατέλειψε πολύ νωρίς. Εγώ θεωρώ ότι είμαστε ένα παλιό punk συγκρότημα, που με τη μουσική μας το έχουμε επαναπροσδιορίσει.

Για μένα, μουσικά, μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις. Δεν πρέπει να υπάρχουν όρια.

Σωστά, σωστά. Μερικές φορές σας αποκαλούν post-punk συγκρότημα, άλλες φορές new wave. Σας έχουν κολλήσει πολλές «ταμπέλες» κατά καιρούς.
Είναι ανοησίες αυτά, έτσι δεν είναι; Όλες αυτές οι περιγραφές, όλοι αυτοί οι χαρακτηρισμοί είναι απλώς εργαλεία μάρκετινγκ, για την εμπορική πλευρά του πράγματος.

Πώς θα περιγράφατε εσείς το συγκρότημά σας; Είστε “απλώς” ένα ροκ συγκρότημα;
Όχι, δεν είμαστε απλώς ένα ροκ συγκρότημα. Είμαστε οι Stranglers – κι αυτό καλύπτει τόσα πολλά, ένα ευρύ φάσμα πραγμάτων.

Γιατί να μη γράψουμε για την πολιτική; Γιατί όχι; Θα ήθελα πολύ να γράψω για την αγάπη αλλά οι Stranglers δεν έχουν γράψει πολλά ερωτικά τραγούδια, γιατί γράφουμε μόνο για ό,τι έχουμε βιώσει. Και, ξέρεις κάτι; Δεν υπάρχει και τόση αγάπη εκεί έξω.

Ναι αυτό είναι στενάχωρο κάπως. Επιστρέφοντας, λοιπόν, στην πολιτική πλευρά του punk, πού στάθηκε το συγκρότημά σας σε αυτό;
Δεν με ένοιαζε καθόλου τι αποφάσιζαν οι άλλοι. Εμείς ακολουθήσαμε τον δικό μας δρόμο.

Αλλά πιστεύω ότι πρέπει να μπορείς να γράφεις για ό,τι θέλεις.

Σωστά. Πιστεύετε ότι σήμερα οι μπάντες μπορούν να έχουν αυτήν την εξτρίμ συμπεριφορά που είχατε εσείς τότε; Όπως όταν είχατε δέσει έναν δημοσιογράφο ανάποδα στον Πύργο του Άιφελ; Ή μήπως τα social media τους κάνουν πιο προσεκτικούς;
Είναι ενδιαφέρον που οι άνθρωποι σήμερα είναι πιο προσεκτικοί. Είναι κι αυτό μια μορφή λογοκρισίας. Αλλά οι άνθρωποι τώρα είναι πολύ πιο υλιστές. Θέλουν να πετύχουν πάση θυσία. Όλοι έχουν γίνει πόρνες.

Έτσι βλέπετε τη μουσική σήμερα;
Ναι. Νομίζω ότι η μουσική έχει κάνει βήματα πίσω. Έχει γίνει περισσότερο show business.

Υπάρχουν μόνο λίγοι καλλιτέχνες που είναι ελεύθεροι από αυτό και λένε ό,τι θέλουν.

Μπορείτε να αναφέρετε κάποιους από αυτούς;
Υπάρχει ένα συγκρότημα αυτή τη στιγμή που είναι αρκετά αμφιλεγόμενο. Λέγονται Kneecap, είναι Ιρλανδοί.

Σας έχουν απαγορεύσει την είσοδο σε κάποια χώρα; Στη Σουηδία; Θυμάμαι καλά;
Όχι. Η αστυνομία μας έδιωξε δύο φορές από τη Σουηδία, μας συνόδευσαν μέχρι τα σύνορα αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία. Το ban το είχαμε φάει από τη Νέα Ζηλανδία κάποτε, όπου παρεμπιπτόντως παίξαμε πριν δύο μήνες.

Και από το Glastonbury νομίζω.
Α, δεν μας ήθελαν εκεί γιατί…

Γιατί;
Ε, κανείς δεν συμπαθεί τους εξυπνάκηδες.

Εσείς ήσασταν εξυπνάκηδες;
Προσπαθούσαμε να είμαστε! Όταν ήμουν νέος υπήρχε μια οργάνωση που λεγόταν CND – η Εκστρατεία για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό. Μέχρι εκεί, καλά. Αλλά μετά άρχισε να υποστηρίζει τον μονομερή αφοπλισμό, δηλαδή να κρατήσουν οι Ρώσοι την πυρηνική τους βόμβα, αλλά εμείς να ξεφορτωθούμε τη δική μας.

Δεν μου φαινόταν λογικό. Αλλά όλοι οι συμφοιτητές μου έλεγαν, «ναι, αυτό είναι το σωστό». Και όταν τους έλεγα «μα δεν βλέπετε το παιχνίδι που παίζετε;», με κατηγορούσαν για φασίστα. Αποδείχτηκε, βέβαια, χρόνια αργότερα, μετά τη Γκλάσνοστ και όλα αυτά, ότι οι Ρώσοι χρηματοδοτούσαν όλα αυτά τα κινήματα ειρήνης στη Δύση, σίγουρα κατά τη διάρκεια του Πολέμου του Βιετνάμ και όχι μόνο. Οπότε εγώ σκεφτόμουν: αυτό δεν βγάζει νόημα. Όλοι με κατηγορούσαν για ό,τι μπορείς να φανταστείς.

Πώς βλέπετε σήμερα τη ροκ μουσική; Πιστεύετε ότι έχει πεθάνει;
Όχι, αλλά υποχωρεί.

Επειδή τα πάντα έχουν γίνει showbiz, χορογραφίες, playback… και όλο μιλούν για την αγάπη. Θα ήθελα πολύ να μπορούσα να μιλήσω κι εγώ για την αγάπη περισσότερο απ’ ό,τι το κάνω.

Άρα… δεν αντέχετε, φαντάζομαι, τον Harry Styles. (σ.σ. Παίρνει ένα υφος περίεργο)
Ε, δεν είναι για μένα. Δεν αλλάζω κοστούμι δέκα φορές στη διάρκεια μιας συναυλίας ούτε έχω χορευτές μαζί μου στη σκηνή.

Ποιες μπάντες θα λέγατε ότι ξεχωρίζουν σήμερα;
Είναι πραγματικά δύσκολη ερώτηση. Δεν μπορώ να την απαντήσω.

Ξέρετε, οι περισσότεροι θα έλεγαν τους Fontaines DC. Άλλοι θα έλεγαν τους Idles. Τίποτα από αυτά;
Δεν τους έχω ακούσει ποτέ. Δεν τους ξέρω καθόλου.

Αλήθεια; Μήπως τα λέω λάθος; Είναι πολύ διάσημοι.
Εντάξει, χαίρομαι γι’ αυτούς.

Ίσως φταίει η προφορά μου.
Όχι. Είμαι σίγουρος ότι είναι δική μου άγνοια.

Εντάξει, οπότε δεν έχετε κάποια νέα ροκ μπάντα να μας προτείνετε.
Όχι. Είμαι σίγουρος ότι εσείς έχετε, όμως, γιατί φαίνεται να ξέρετε περισσότερα από μένα. Εγώ ζω στη μικρή μου φούσκα. Καβαλάω τη μηχανή μου και… I don’t want a tickle, ‘Cause I’d rather ride on my motorsickle, And I don’t want to die, I just want to ride on my motorcickle (τραγουδάει τους στίχους του Motorcycle Song του Arlo Guthrie)

Μάλιστα, σας πιστεύω. Λοιπόν, η πρώτη σας φορά στην Ελλάδα ήταν πριν από 40 χρόνια, το 1985 στο Rock in Athens. Ήταν ένα φεστιβάλ που έχει αποκτήσει θρυλικό στάτους πια, καθώς τότε οι μεγάλες ροκ συναυλίες ήταν σπάνιες στη χώρα μας. Θυμάστε τίποτα από εκείνο το live;
Θυμάμαι τα πάντα από εκείνη τη συναυλία. Θυμάμαι ότι γνώρισα τη Μελίνα Μερκούρη.

Ήταν υπέροχη. Ήταν υπουργός τότε.

Τη γνωρίζατε από πριν;
Τη γνώριζα από το «Ποτέ την Κυριακή», φυσικά.

Θυμάμαι, ότι εκεί που παίζαμε, κανονικά υπήρχε ορατότητα προς την Ακρόπολη. Ξαφνικά, άρχισε να πέφτει στάχτη. Γύρισα και δεν έβλεπα πια την Ακρόπολη, μόνο μια μεγάλη στήλη μαύρου καπνού.

Μετά τη συναυλία, ήμουν πολύ περίεργος να δω τι συμβαίνει και έτσι πήγα στο κιγκλίδωμα και κοίταξα από πάνω. Υπήρχε ένα περιπολικό που είχε πάρει φωτιά και χιλιάδες άνθρωποι στους δρόμους που ζητούσαν να μπουν μέσα στο στάδιο γιατί ήθελαν να ακούσουν τζάμπα μουσική. Το βρήκα συναρπαστικό.

Όλα τα άλλα συγκροτήματα είχαν μαζευτεί κάτω από τη σκηνή, τρομοκρατημένα. Εγώ ήθελα απλώς να επιστρέψω στο ξενοδοχείο μου, το Hilton, που ήταν λίγα μέτρα πιο πάνω από το σημείο. Ρώτησα αν ήθελε κανείς να έρθει μαζί μου στο ξενοδοχείο. Κανείς –εκτός από ένα άτομο. Ήταν η μπασίστρια από ένα γαλλικό συγκρότημα που λεγόταν Telephone. Έτσι μπήκε στο αυτοκίνητο μαζί μου και, ξέρεις, οι διαδηλωτές έσπρωχναν το αυτοκίνητο, αλλά δεν ήταν επικίνδυνο. Τελικά φτάσαμε στο Hilton.

Θυμάμαι ολόκληρη τη μέρα. Ήταν φανταστική. Ήταν από εκείνες τις στιγμές που μένουν χαραγμένες στη μνήμη.

Η επόμενη φορά που ήρθα ήταν το 1990, στο Ρόδον, που ήταν ένα υπέροχο κλαμπ.

Έχει κλείσει εδώ και 20 χρόνια, δυστυχώς.
Ναι, κρίμα. Ήταν φοβερός χώρος. Παίξαμε εκεί αρκετές φορές. Μετά, με είχαν καλέσει να κάνω την παραγωγή σε δύο άλμπουμ των Magic De Spell. Οπότε πέρασα καιρό στην Αθήνα, τον Αύγουστο.

Υπήρξε κάτι καλό, κάποια ιστορία από εκείνες τις ηχογραφήσεις που θέλετε να μοιραστείτε;
Ήταν υπέροχοι! Αλλά ήταν πολύ αστείο – πολύ “ελληνικό”, αν θες. Αρχικά, προσπαθούσα να κάνω τη μίξη του άλμπουμ και ήταν εκεί ένα μέλος του συγκροτήματος, μετά ερχόταν ένα δεύτερο, μετά ένα τρίτο… Τελικά, έρχονταν όλοι. Τους έλεγα: «Κάντε ησυχία γιατί προσπαθώ να συγκεντρωθώ». Αλλά σιγά-σιγά έμπαιναν οι κοπέλες τους, οι μάνες τους, οι ξαδέρφες τους, οι γυναίκες τους. Και ξαφνικά είχα καμιά 20αριά άτομα στο στούντιο, όλοι ενθουσιασμένοι! Οπότε είπα: «Άντε όλοι έξω!». Είχε πλάκα. Και όλο και συνέβαινε από την αρχή αυτό.

Γνωρίσατε τότε άλλα ελληνικά ροκ συγκροτήματα;
Όχι, αλλά είχα ακούσει κάποια, όπως πχ τις Τρύπες. Τις άκουγα. Είναι σπουδαίοι.

Πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να είχαν κάνει διεθνή καριέρα ή ήταν μόνο για την Ελλάδα;
Νομίζω ότι τότε θα μπορούσαν. Αλλά για να είμαι ειλικρινής, θα έπρεπε να τραγουδούν στα αγγλικά. Ακούγονταν υπέροχοι.

Πόσο δύσκολο είναι να ερμηνεύετε το κομμάτι «And If You Should See Dave» live;
Το έχουμε παίξει μερικές φορές, ως encore. Μόνο εγώ και ο Baz. Αλλά… δεν θέλω να το ξανατραγουδήσω πια.

Το καταλαβαίνω. Έχετε γράψει τραγούδια ή στίχους αφιερωμένα σε άλλους φίλους που έφυγαν;
Ναι, έχουμε. Στα πρώτα μας χρόνια είχαμε έναν φίλο, ήταν μεικτής καταγωγής, κι έγινε φανατικός οπαδός μας – από τους πρώτους που είχαμε ποτέ. Νομίζω ότι αυτοκτόνησε… Πνίγηκε στον Τάμεση. Έτσι, γράψαμε ένα τραγούδι γι’ αυτόν, το Dagenham Dave, που υπάρχει στο No More Heroes.

Έχουμε χάσει πολλούς ανθρώπους στην πορεία, αλλά, ξέρεις, είμαστε πλέον σε μια ηλικία που αυτά συμβαίνουν.

Πώς το διαχειρίζεστε;
Όπως όλοι οι άνθρωποι. Όταν κάποιος πεθαίνει –ακόμα κι αν το περιμένεις– είναι σοκ. Αλλά είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό.

Εντάξει. Θα σας δούμε στο Ηρώδειο, λοιπόν.
Τι τιμή! Τι χαρά που θα παίξουμε εκεί!

Είναι η πρώτη σας φορά, έτσι;
Έχω περπατήσει μέχρι την Ακρόπολη. Και στον Παρθενώνα. Αλλά όχι, δεν έχω παίξει εκεί. Είναι ένα από τα πιο εμβληματικά μέρη του κόσμου.

Είναι ένα θέατρο 2.000 χρόνων – σχεδόν όσο παλιοί είμαστε κι εμείς οι Stranglers!