Στο τραπέζι το “όλα ή τίποτα” για τη Γάζα

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ βρίσκονται σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις σχετικά με μια “νέα ολοκληρωμένη πρόταση για τους ομήρους και την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, εκδίδοντας σαφές τελεσίγραφο προς τη Χαμάς”, όπως ανέφερε το τηλεοπτικό δίκτυο N12.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η πρόταση περιλαμβάνει απαίτηση από τη Χαμάς να αφοπλιστεί και να απελευθερώσει αμέσως όλους τους ομήρους. Μόλις εκπληρωθούν αυτοί οι όροι, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ηγηθούν μιας διεθνούς διοίκησης που θα συσταθεί στη Λωρίδα της Γάζας, όπως επιβεβαίωσε η Jerusalem Post. Ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος που μίλησε στην εφημερίδα, έριξε ευθύνη στη Χαμάς “για σκόπιμη λιμοκτονία” των ομήρων, την ώρα που το Ισραήλ επιβάλλει λιμοκτονία σε ολόκληρο τον θύλακα.

Νωρίτερα τον Μάιο, κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης στο Κατάρ, ο Τραμπ είχε προτείνει οι ΗΠΑ να αναλάβουν τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας, να αντιμετωπίσουν τους ενόπλους και να μετατρέψουν την περιοχή σε “ζώνη ελευθερίας”. Η πρόταση δεν “πέρασε”, αλλά όπως φαίνεται ΗΠΑ και Τελ Αβίβ βρίσκονται τώρα σε “ζεστές” συζητήσεις για νέο σχεδιασμό. Ωστόσο, το Al Jazeera και οι N.Y. Times αναφέρουν πως η Χαμάς απορρίπτει κάθε αξίωση για πλήρη αφοπλισμό της, επικαλούμενη το “εθνικό και νομικό” δικαίωμά της να αντισταθεί στην ισραηλινή κατοχή. Παράλληλα, αναφέρει πως δεν πρόκειται να αφοπλιστεί μέχρι να εγκαθιδρυθεί “ένα πλήρως ανεξάρτητο, κυρίαρχο παλαιστινιακό κράτος με πρωτεύουσά του την Ιερουσαλήμ”.

Το ισραηλινό μέσο Haaretz ανέφερε πως ο απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, κατά τη διάρκεια συνάντησης με συγγενείς Ισραηλινών αιχμαλώτων που κρατούνται στη Γάζα φέρεται να είπε πως η Χαμάς ήταν “έτοιμη να αποστρατιωτικοποιηθεί”, με την αιτίαση αυτή όμως να διαψεύδεται από την απέναντι πλευρά.

Ο Μαχμούντ Μαρντάουι, αξιωματούχος της Χαμάς, δήλωσε ότι η παλαιστινιακή ένοπλη ομάδα δεν έχει ακόμη λάβει επίσημη ισραηλινή πρόταση για μια συνολική συμφωνία από Άραβες μεσολαβητές. Ακόμη, τόσο η παλαιστινιακή πλευρά όσο και κανένα αραβικό κράτος δεν πρόκειται να δεχθούν τα σχέδια ΗΠΑ και Ισραήλ για “εθελοντική μετανάστευση” ή “μετεγκατάσταση” του πληθυσμού σε ένα “καλύτερο μέρος”, όπως διέρρευσε από τις φερόμενες συνομιλίες Τραμπ – Νετανιάχου. Κάτι που φυσικά, θα σήμαινε εγκατάλειψη της περιοχής απέναντι στις αξιώσεις του Ισραήλ για προσάρτηση και εκτοπισμό του πληθυσμού από τις εστίες του.

Ο αμφιλεγόμενος ρόλος της οργάνωσης GHF

Ο Γουίτκοφ είχε συναντηθεί με τις οικογένειες στο Τελ Αβίβ το Σάββατο, μια ημέρα μετά την επίσκεψή του σε ένα σημείο διανομής βοήθειας που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ στη Γάζα, το οποίο διαχειρίζεται η αμφιλεγόμενη ομάδα GHF. Το αυτοαποκαλούμενο “Ανθρωπιστικό Ίδρυμα για τη Γάζα” (GHF) είναι ένας αμερικανικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 2025 για τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας. Τα Ηνωμένα Έθνη και πάνω από 170 φιλανθρωπικές οργανώσεις και ΜΚΟ, συμπεριλαμβανομένων των Save the Children και Oxfam , κατηγορούν το GHF ότι δεν τηρεί και παραβιάζει τους ανθρωπιστικούς κανόνες παροχής βοήθειας, ενώ το GHF κατηγορείται για δολοφονίες ανθρώπων που περίμεναν να λάβουν βοήθεια.

Από τις 31 Ιουλίου 2025, το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) αναφέρει ότι από τους 1.373 Παλαιστίνιους που σκοτώθηκαν από τις 27 Μαΐου ενώ αναζητούσαν τροφή, 859 σκοτώθηκαν κοντά σε σημεία διανομής GHF.

Παρά την αυξανόμενη διεθνή κριτική για τις επιχειρήσεις της ομάδας, η κυβέρνηση Τραμπ έχει υποστηρίξει σθεναρά το GHF. Τον Ιούνιο, η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε πως παρείχε 30 εκατομμύρια δολάρια σε χρηματοδοτική υποστήριξη για την οργάνωση, όπως ανέφερε το Al Jazeera.

Την ίδια ώρα, η ισραηλινή κυβέρνηση δέχεται εκ των έσω πίεση για όσα συνεχίζονται στη Γάζα. Οι αντιδράσεις αφορούν τον λιμό στον θύλακα. Σε κάθε περίπτωση το Ισραήλ και η Χαμάς δεν διαπραγματεύονται απευθείας. Αντίθετα, οι διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός μεταξύ των δύο πλευρών έχουν διεξαχθεί μέσω μεσαζόντων: των Ηνωμένων Πολιτειών, του Κατάρ και της Αιγύπτου. Η ισραηλινή κυβέρνηση αντιτίθεται με κάθε τρόπο στην ίδρυση παλαιστινιακού κράτους.

Ο ακροδεξιός ισραηλινός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γβιρ επισκέφθηκε και προσευχήθηκε στον πιο ευαίσθητο ιερό χώρο της Ιερουσαλήμ, τον περίβολο αλ-Άκσα, ενώ κάλεσε το Ισραήλ να προσαρτήσει επίσημα τη Λωρίδα της Γάζας και ανανέωσε την επιθυμία για εκδίωξη των Παλαιστινίων από την περιοχή.

Πίεση Νετανιάχου και αντιδράσεις

Όπως γράφουν οι Times of Israel ο Μπενιαμίν Νετανιάχου “πιέζει για την απελευθέρωση των ομήρων μέσω μιας αποφασιστικής στρατιωτικής νίκης”, σύμφωνα με διπλωματική πηγή. Ωστόσο το φόρουμ συγγενών των ομήρων καταδικάζει τα πλάνα αυτά για επέκταση των μαχών στη Λωρίδα της Γάζας και επέκριναν ανοιχτά τον Νετανιάχου.

Σύμφωνα με το Channel 12 News, λόγω της στροφής των ΗΠΑ προς την αποχώρηση από συμφωνίες που θα ανέκοπταν προσωρινά τις μάχες με αντάλλαγμα μόνο ορισμένους από τους ομήρους, το Ισραήλ πρόκειται να αποφασίσει αυτή την εβδομάδα εάν θα επεκτείνει τις μάχες – ακόμη και με κίνδυνο να βλάψει ομήρους – ή εάν θα δώσει περισσότερο χρόνο για μια πιθανή συμφωνία.

Το δίκτυο ανέφερε ότι ο Νετανιάχου και ο υπουργός Άμυνας Ισραήλ Κατζ είναι αναποφάσιστοι επί του θέματος, ενώ το υπόλοιπο υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας είναι διχασμένο. Μετά τη βιντεοσκοπημένη δήλωση του Νετανιάχου με την οποία απαντούσε σε βιντεοσκοπημένα πλάνα ομήρων, στην οποία μιλούσε για “εξάλειψη της Χαμάς”, το Φόρουμ Ομήρων και Αγνοούμενων Οικογενειών δήλωσε ότι ο πρωθυπουργός “οδηγεί το Ισραήλ και τους ομήρους στην άβυσσο”. “Η επέκταση του πολέμου θέτει σε κίνδυνο τις ζωές των ομήρων που κινδυνεύουν με άμεσο θάνατο. Είδαμε τις ανατριχιαστικές εικόνες των ομήρων στις σήραγγες, δεν θα επιβιώσουν από άλλη φρίκη”, αναφέρουν.

Αυτή τη στιγμή εκτιμάται πως 20 όμηροι είναι ακόμη ζωντανοί στη Γάζα. Όλοι είναι νεαροί άνδρες που απήχθησαν κατά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.

Η μεγάλη διαδήλωση χιλιάδων ανθρώπων το βράδυ του Σαββάτου στο Τελ Αβίβ ανάγκασαν τον Νετανιάχου να ζητήσει τη “συνδρομή του Ερυθρού Σταυρού”.

Αίτημα προς τη Χαμάς από αραβικά κράτη

Να σημειωθεί τέλος πως για πρώτη φορά αραβικά κράτη ζητούν από τη Χαμάς να αφοπλιστεί και να διαλυθεί, με αίτημα να δημιουργηθεί μετά ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος. Η πρόταση αυτή επικυρώθηκε στη στη Νέα Υόρκη στις 29 Ιουλίου, στην οποία συμμετείχαν εκπρόσωποι 17 κρατών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Αραβικού Συνδέσμου.

Μεταξύ των υπογραφόντων περιλαμβάνονται η Τουρκία και τα κράτη της Μέσης Ανατολής, η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, η Αίγυπτος και η Ιορδανία. Η Ευρώπη εκπροσωπήθηκε από τη Γαλλία, την Ιρλανδία, την Ιταλία, τη Νορβηγία, την Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Παράλληλα μετείχαν Ινδονησία, Σενεγάλη, Βραζιλία, Καναδάς και Μεξικό, αλλά ΗΠΑ και Ισραήλ ήταν απόντες.

Οι εικόνες του λιμού στη Γάζα και οι προειδοποιήσεις γιατρών, ανθρωπιστικών οργανώσεων και των Ηνωμένων Εθνών για έναν πραγματικό λιμό με χιλιάδες θανάτους δεν μπορούν πλέον να αμφισβητηθούν, με τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ να πιέζουν τις ευρωπαϊκές χώρες να κάνουν το βήμα προς την αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους, έστω σε επίπεδο συμβολικό.

Η λύση που προτείνουν είναι η εξής: Τερματισμός του πολέμου, επιστροφή των ομήρων, απελευθέρωση όλων των τρομοκρατών που βρίσκονται σε ισόβια κάθειρξη και παραμένουν στις ισραηλινές φυλακές, πλήρης αποχώρηση των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων, παραίτηση της Χαμάς από την εξουσία και σύσταση ενός αραβικού συνασπισμού για τη διοίκηση της Γάζας. Το σχέδιο βρίσκεται στα χέρια του Τραμπ και εκείνος θα πρέπει να αποφασίσει σε τι βαθμό θα το ακολουθήσει.

Και παράλληλα, η διεθνής κατακραυγή προς το Ισραήλ για τη λιμοκτονία στον θύλακα εντείνεται. Μέχρι και στις ΗΠΑ, σύμφωνα με δημοσκόπηση της Gallup και δημοσιεύθηκε στις 29 Ιουλίου, μόνο το 32% των ερωτηθέντων υποστήριξε τις ενέργειες του Ισραήλ στη Γάζα, ποσοστό που αποτελεί ιστορικό χαμηλό, και το 60% καταδικάζει.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συγκλήθηκε να διεξαγάγει αύριο Τρίτη κατεπείγουσα συνεδρίαση για το θέμα των ισραηλινών ομήρων στη Λωρίδα της Γάζας και το ζήτημα της λιμοκτονίας που έχει ως αποτέλεσμα πάνω από 150 παλαιστίνιοι να έχουν χάσει τη ζωή τους από πείνα.