Πώς στήθηκε η επίθεση του Ισραήλ στο Κατάρ – Ο σχεδιασμός, οι κρίσιμες ώρες και η εκτέλεση

Στην καρδιά των διαπραγματεύσεων μεταξύ του Κατάρ και της Χαμάς για κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, το Ισραήλ πραγματοποίησε μια τολμηρή στρατιωτική επιχείρηση στο Κατάρ.

Η συνάντηση ανάμεσα στον σεΐχη Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ-Θάνι και τον διαπραγματευτή της Χαμάς, Αλ-Χάγια, ήταν κρίσιμη, γεμάτη προσδοκίες και βαρύτητα. Η πρόταση των ΗΠΑ για κατάπαυση του πυρός είχε κατατεθεί και η ευκαιρία φαινόταν να είναι πιο κοντά από ποτέ. Η πλευρά του Κατάρ πίεζε τον εκπρόσωπο της Χαμάς να την αποδεχτεί, γνωρίζοντας ότι αυτό ίσως ήταν το τελευταίο παράθυρο για ειρηνική λύση, πριν η κατάσταση ξεφύγει για πάντα.

Η συζήτηση ολοκληρώθηκε λίγο πριν τις 9:30 το βράδυ, αλλά η πραγματική δουλειά μόλις ξεκινούσε. Αφού ο Αλ-Χάγια αποχώρησε, οι διαπραγματευτές του Κατάρ επικοινώνησαν με τους Ισραηλινούς ομολόγους τους για να τους ενημερώσουν για την προσπάθεια κατάπαυσης του πυρός.

Σε αντίθεση με τις περισσότερες προτάσεις που προέρχονταν από το Κατάρ και την Αίγυπτο -τους δύο βασικούς μεσολαβητές που μπορούσαν να επικοινωνούν με τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και τη Χαμάς- αυτή η πρόταση προερχόταν απευθείας από την κυβέρνηση Τραμπ. Οι διαπραγματευτές του Κατάρ είχαν συναντηθεί με τον απεσταλμένο των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, στο Παρίσι την προηγούμενη εβδομάδα και ο Ντόναλντ Τραμπ ήθελε να δει πρόοδο.

Την Κυριακή, ο Τραμπ έστειλε την “τελευταία του προειδοποίηση” στη Χαμάς να αποδεχτεί τη συμφωνία. Ισχυρίστηκε πρόωρα ότι το Ισραήλ είχε αποδεχτεί την πρόταση, αν και οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι είχαν δηλώσει μόνο ότι την “εξετάζουν σοβαρά”.

Η τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των διαπραγματευτών του Κατάρ και του Ισραήλ διήρκεσε μέχρι τις 5:00 το πρωί. Η Χαμάς είχε υποσχεθεί να απαντήσει στους διαπραγματευτές του Κατάρ 12 ώρες αργότερα.

Ωστόσο, το Ισραήλ είχε διαφορετικά σχέδια.

Η στρατηγική επίθεση

Πριν εκπνεύσει ο χρόνος, ισραηλινά πυραυλικά πλήγματα χτύπησαν κτίριο κατοικιών στη Ντόχα, όπου η ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών πίστευε ότι είχαν συγκεντρωθεί ηγετικά στελέχη της Χαμάς.

Σε μία μόνο επίθεση, η αξιοπιστία των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή τέθηκε υπό αμφισβήτηση. Το Κατάρ και οι γείτονές του αντέδρασαν εξοργισμένοι, οι ΗΠΑ αιφνιδιάστηκαν και το Ισραήλ παρέμεινε αδιάφορο.

Για περισσότερους από δύο μήνες, το Ισραήλ σχεδίαζε μια τολμηρή στρατιωτική επιχείρηση κατά των ανώτατων ηγετών της Χαμάς στη Ντόχα. Η πόλη είχε γίνει ένας ζωτικός κόμβος για τις διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση των ομήρων και για τον τερματισμό του πολέμου.

Ωστόσο, μια επίθεση εκεί θα ήταν επίθεση κατά ενός κυρίαρχου έθνους, το οποίο είχε παίξει καθοριστικό ρόλο στις συνομιλίες για την κατάπαυση του πυρός και φιλοξενούσε τεράστια αμερικανική στρατιωτική παρουσία.

Η σχέση του Κατάρ με τις ΗΠΑ είχε σταθερά ενισχυθεί τα τελευταία χρόνια. Ρεπορτάζ του CNN αναφέρει ότι η αεροπορική βάση Al-Udeid του Πενταγώνου είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική εγκατάσταση των ΗΠΑ στην περιοχή και το Κατάρ είχε αναγνωριστεί ως βασικός σύμμαχος εκτός ΝΑΤΟ το 2022 από τον Τζο Μπάιντεν.

Τον περασμένο Μάιο, ο Τραμπ είχε επισκεφτεί το Κατάρ και είχε υποσχεθεί ότι “θα προστατεύσουμε αυτή τη χώρα”, ενώ το Κατάρ δεσμεύτηκε σε μια οικονομική συμφωνία 1,2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Ισραήλ και Κατάρ, μια περίπλοκη σχέση

Παρά την έλλειψη επίσημων διπλωματικών σχέσεων, το Ισραήλ και το Κατάρ είχαν μακρά ιστορία συνεργασίας, με τις δύο χώρες να έχουν τακτικές επαφές τα τελευταία χρόνια.

Η συμφωνία του 2018 για τη μεταφορά εκατομμυρίων δολαρίων από το Κατάρ στη Γάζα ανέβασε τις σχέσεις σε νέο επίπεδο, αλλά η κατάσταση έχει επιδεινωθεί μετά την αρχή του πολέμου στη Γάζα.

Η ισραηλινή κυβέρνηση αποφάσισε τελικά ότι η επίθεση στο Κατάρ άξιζε τον κίνδυνο. Οι σχεδιασμοί επιταχύνονταν, καθώς οι Ισραηλινοί προετοιμάζονταν για την πρώτη τους επίθεση σε μια αραβική χώρα του Κόλπου.

 

Η επιχείρηση πήρε την τελική έγκριση τη Δευτέρα και η αποστολή ξεκίνησε το απόγευμα της Τρίτης, με περισσότερα από 10 ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη να πλήττουν τον στόχο τους στη Ντόχα.

Ο Τραμπ ενημερώθηκε για την επιχείρηση, αλλά η ακριβής διαδικασία ενημέρωσης παραμένει ασαφής, αν και διέψευσε ότι γνώριζε για την επίθεση. Οι ΗΠΑ εξέφρασαν την ανησυχία τους, ενώ το Κατάρ αντέδρασε έντονα, χαρακτηρίζοντας την επίθεση “κρατική τρομοκρατία”.

Ο Νετανιάχου “σκότωσε κάθε ελπίδα για τους ομήρους”

Το Ισραήλ χαρακτήρισε την επίθεση ως ένα βήμα που θα μπορούσε να φέρει πιο κοντά το τέλος του πολέμου, τον ίδιο ισχυρισμό που έκανε μετά τη δολοφονία των ηγετών της Χαμάς, Γιαχιά Σινουάρ και του μικρότερου αδελφού του Μοχάμεντ Σινουάρ στη Γάζα. Ωστόσο, σε λιγότερο από ένα μήνα, η σύγκρουση θα “κλείσει” δύο χρόνια.

Μεταξύ της απογοήτευσης των ΗΠΑ και της δήλωσης του Κατάρ ότι ο Νετανιάχου “σκότωσε κάθε ελπίδα για τους ομήρους”, οι διαπραγματεύσεις ξαφνικά δεν έχουν σαφή προοπτική.

Όταν η Χαμάς ανακοίνωσε ότι οι ηγέτες της δεν σκοτώθηκαν στην επίθεση και ότι μόνο πέντε χαμηλόβαθμα μέλη της Χαμάς σκοτώθηκαν, η αμφιβολία για την επιτυχία της επιχείρησης άρχισε να αυξάνεται γρήγορα στο Ισραήλ.

Μέσα σε λίγες ώρες, η αβεβαιότητα είχε εξελιχθεί σε απογοήτευση, καθώς η επίθεση δεν ήταν τόσο ακριβής όσο ισχυρίστηκε το Ισραήλ.

Η στρατηγική του Ισραήλ φαίνεται πλέον να τίθεται υπό αμφισβήτηση, καθώς οι συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός και η ευρύτερη στρατηγική για τον πόλεμο στη Γάζα φαίνονται πιο αβέβαιες από ποτέ.

Οι διαπραγματεύσεις για την ειρηνική λύση έχουν βρεθεί εκ νέου σε αδιέξοδο και το Ισραήλ καλείται τώρα να επανεκτιμήσει τις στρατηγικές του κινήσεις στην περιοχή.