Καταπατημένα του Δημοσίου: Στο “ρελαντί” το ενδιαφέρον για εξαγορές – H παράταση και οι προϋποθέσεις

Δεν έσπευσαν να εκμεταλλευτούν οι πολίτες τη δυνατότητα, που έδωσε με ειδική ρύθμιση, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, για εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων και ακινήτων του Δημοσίου.

Έτσι, ενώ υπάρχουν περίπου 90.000 καταπατημένες εκτάσεις, μέχρι και χθες είχαν υποβληθεί μόλις 5.260 αιτήσεις, που αφορούν, κύρια, ακίνητα στο νομό Αττικής. Από αυτές, βέβαια, έχει εγκριθεί ακόμα μικρότερος αριθμός. Ουσιαστικά, περίπου 5% των καταπατητών εκδήλωσε ενδιαφέρον για την εξαγορά τους.

Αναπόφευκτα, με αυτήν την εικόνα καταγεγραμμένη, το Υπουργείο Οικονομικών επέλεξε να δώσει παράταση ενός έτους στις τρέχουσες προθεσμίες,με την προσδοκία σε αυτό το διάστημα να ανταποκριθεί μεγαλύτερος αριθμός.

Χρονικά περιθώρια

Κανονικά, με βάση τη σχετική ρύθμιση, η  υποβολή αιτήσεων ολοκληρωνόταν την 30η Σεπτεμβρίου και 31η Οκτωβρίου του 2025 ανάλογα με την περιοχή που βρίσκονται οι εκτάσεις του δημοσίου. Λόγω  όμως του “χαλαρού” ενδιαφέροντος το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας να παρατείνει μέχρι τις 11 Σεπτεμβρίου 2026  την προθεσμία υποβολής αιτήσεων για την εξαγορά δημόσιων καταπατημένων εκτάσεων μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας gov.gr.

Προϋποθέσεις για την αίτηση

Υπενθυμίζεται ότι για να μπορέσει να καταθέσει κάποιος ή κάποια αίτηση εξαγοράς καταπατημένου ακινήτου, θα πρέπει να το κατέχει για τουλάχιστον 30 χρόνια με τίτλο ή 40 χρόνια χωρίς τίτλο και να το χρησιμοποιεί είτε ως κύρια κατοικία, είτε για την άσκηση τουριστικής, βιοτεχνικής, βιομηχανικής, εμπορικής ή αγροτικής δραστηριότητας.

Επιπλέον, το ακίνητο πρέπει να έχει δηλωθεί στο Ε9 για τα πέντε τελευταία χρόνια πριν από την αίτηση, ώστε να υπάρχει ένα πειστήριο για θεμελίωση εμπράγματου δικαιώματος. Επιπλέον, η ρύθμιση έχει θέσε μια σειρά από κριτήρια για την κατοχή και τη χρήση, διασφαλίζοντας ότι η διαδικασία δεν θα παρακαμφθεί από τρίτους που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις.

Η διαδικασία

Η είσοδος των αιτούντων στην πλατφόρμα γίνεται με την χρήση κωδικών Τaxisnet και δίνεται η δυνατότητα υποβολής της αίτησης εξαγοράς από εξουσιοδοτημένο πρόσωπο. Για την υποβολή της αίτησης απαιτείται παράβολο 300 ευρώ το οποίο συμψηφίζεται με το τίμημα εξαγοράς ή επιστρέφεται εφόσον η αίτηση απορριφθεί.

Βασική προϋπόθεση του δικαιώματος υποβολής αίτησης εξαγοράς, είναι η άσκηση από τον ίδιο τον αιτούντα ή τους δικαιοπαρόχους, επί δημοσίου ακινήτου, αδιαλείπτως κατοχή:

α)επί 30 τουλάχιστον έτη με τίτλο,

β)επί 40 τουλάχιστον έτη χωρίς τίτλο, εφόσον ο αιτών χρησιμοποιεί το ακίνητο ως την κύρια κατοικία του ή ως βοηθητικό χώρο αυτής ή για να ασκεί τουριστική, βιοτεχνική, βιομηχανική, εμπορική ή αγροτική δραστηριότητα.

Τίμημα και εκπτώσεις

Το τίμημα υπολογίζεται βάσει αντικειμενικών αξιών και κοινωνικών κριτηρίων (ευπαθείς ομάδες, πολύτεκνοι, ΑμεΑ). Προβλέπονται εκπτώσεις έως 80%, ανάλογα με την προσωπική και οικογενειακή κατάσταση του αιτούντος. Ειδικότερα:

• 50% για όσους έχουν αναγνωριστεί πρωτόδικα ως κύριοι του ακινήτου,
• 50% για όσους αναγράφονται στις πρώτες κτηματολογικές εγγραφές και υπάρχει αγωγή του Δημοσίου ή εκκρεμεί η προθεσμία για άσκησή της,
• 70% για όσους έχουν ασκήσει ένδικο μέσο έως 31.12.2022,
• 80% αν το ακίνητο καλύπτει στεγαστικές ανάγκες από μαζική εγκατάσταση πριν το 1964.

Η εξόφληση γίνεται είτε εφάπαξ με πρόσθετη έκπτωση 10%, είτε σε έως 60 άτοκες μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστη καταβολή 100 ευρώ.

Δικαιολογητικά

Η αίτηση συνοδεύεται από:

• Τοπογραφικό διάγραμμα,
• Αεροφωτογραφίες (1992 ή παλαιότερες, ανάλογα με την περίπτωση),
• Φύλλο προσδιορισμού αντικειμενικής αξίας,
• Βεβαίωση όρων δόμησης,
• Οικοδομική άδεια (εφόσον υπάρχει),
• Απόσπασμα κτηματολογικού διαγράμματος,
• Πράξη προσδιορισμού ΕΝΦΙΑ των τελευταίων 5 ετών.

Ο στόχος

Σημειώνεται ότι στόχος της ρύθμισης για την εξαγοράς καταπατημένων ακινήτων είναι τόσο η τόνωση των εσόδων, όσο και η βελτίωση της διαχείρισης ακινήτων του Δημοσίου και η αντιμετώπιση παλαιών εκκρεμοτήτων στην ακίνητη περιουσία.

Πάντως, θα πρέπει, όπως αναφέρεται, για να τονωθεί του ενδιαφέρον να υπάρξει ένας κύκλος ενημέρωσης, αν και πολλοί επισημαίνουν ότι όσοι και όσες ήθελαν να τακτοποιήσουν την εκκρεμότητα, θα το έπρατταν μέχρι τώρα.