Ένα κεφάλι στο κουτί της πίτσας

H Pizza Fan διέκοψε τη διαφημιστική της συνεργασία με stand up comedian επειδή, σε παράσταση του, έκανε σχόλια για την ελληνική σημαία, τα οποία κάποιοι βρήκαν προσβλητικά. Προηγήθηκε συντονισμένη διαμαρτυρία από άτομα του ακροδεξιού χώρου. Η εταιρεία απέλυσε τον καλλιτέχνη, ανακοινώνοντας ότι και η ίδια θεωρεί προσβλητικό το περιεχόμενο των σχολίων του.

Το πρώτο ερώτημα που εγείρεται είναι αν ο καλλιτέχνης υφίσταται καταπάτηση του δικαιώματος στην ελευθερία του λόγου. Φυσικά. Μπορεί να μην υπέστη δίωξη από το κράτος, αλλά πλήρωσε τις απόψεις του με τον μισθό του. Τιμωρήθηκε για κάτι που είπε στην παράσταση του.

Το δεύτερο ερώτημα αφορά το δικαίωμα της εταιρείας στη διακοπή της συνεργασίας. Ασφαλώς και το έχει καθώς δύναται να επιλέγει με ποιους συνεργάζεται. Πιθανότατα θα έκανε το ίδιο αν υπήρχαν διαμαρτυρίες και από την «άλλη» πλευρά. Αν, δηλαδή, ο καλλιτέχνης έκανε αστεία που κάποιοι θεωρούσαν σεξιστικά, ρατσιστικά, ομοφοβικά κ.λ.π. Η πιτσαρία ενδιαφέρεται για την πολιτική μόνο σε συνάρτηση με τα έσοδά της.

Η πραγματικά ενδιαφέρουσα πτυχή στην υπόθεση βρίσκεται λίγο πιο πίσω. Σε αυτούς που έκαναν καμπάνια προκειμένου ένας άνθρωπος να χάσει τη δουλειά του επειδή είπε κάτι που δεν τους άρεσε. Μιλάμε για αυθεντική, στεγνή κακία -δεν βρίσκω άλλη λέξη. Και αν θες να το δεις και πολιτικά, σκέψου τι θα έκαναν αυτοί οι άνθρωποι αν, πράγματι, έπαιρναν την εξουσία στα χέρια τους. Ο καλλιτέχνης δεν θα έχανε μόνο τη δουλειά του. Μπορεί να έχανε και το «κεφάλι» του.

Οσοι συμμετείχαν στην καμπάνια κατά του κωμικού δεν διαμαρτυρήθηκαν για τις απόψεις του, όπως έχουν κάθε δικαίωμα. Αγωνίστηκαν για την καταστροφή του. Και για να πάρουν το μήνυμα και όσοι εκφράζονται με τον ίδιο τρόπο. Ας αυτολογοκριθούν. Το να ζητάς την απόλυση κάποιου επειδή δεν συμφωνείς με τις ιδέες του, αποτελεί βάρβαρη πράξη κοινωνικού τραμπουκισμού. Και, ξέρετε, για να λειτουργήσει η κοινωνία, είναι απαραίτητο το στοιχείο της ανοχής.

Τώρα κάποιος θα γράψει στα σχόλια ότι το ίδιο θα συνέβαινε αν ο κωμικός έλεγε κάτι εναντίον των μεταναστών ή της Παλαιστίνης. Ναι, δεν διαφωνώ. Και σε αυτήν την περίπτωση θα έπεφταν να τον κατασπαράξουν. Η ελευθερία του λόγου δεν κινδυνεύει μόνο όταν τη φιμώνει η εξουσία. Κινδυνεύει και όταν τη φιμώνει η μάζα. Και αυτό είναι ίσως πιο επικίνδυνο. Η μάζα δεν έχει πρόσωπο. Έχει μόνο φωνή. Και ουρλιάζει.