Ρώσοι διοικητές βασανίζουν και εκτελούν στρατιώτες που αρνούνται να πολεμήσουν στην Ουκρανία

Οι Ρώσοι διοικητές εκτελούν ή οδηγούν στον θάνατο στρατιώτες που αρνούνται να πολεμήσουν στην Ουκρανία, σύμφωνα με νέα έρευνα του ανεξάρτητου μέσου Verstka, η οποία παρουσιάζει μια ζοφερή εικόνα της εσωτερικής βίας στον ρωσικό στρατό.

Βασιζόμενη σε μαρτυρίες εν ενεργεία στρατιωτών, συγγενών νεκρών, βίντεο που έχουν δει το φως της δημοσιότητας και επίσημες καταγγελίες, η Verstka ανέφερε ότι έχει ταυτοποιήσει 101 Ρώσους στρατιώτες που κατηγορούνται για δολοφονία, βασανιστήρια ή θανατηφόρες τιμωρίες σε βάρος των ίδιων τους των συντρόφων. Το μέσο δήλωσε ότι έχει επαληθεύσει τουλάχιστον 150 θανάτους, αν και πιστεύει ότι ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος.

Από την αρχή της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπως αναφέρει ο Guardian, έχουν κυκλοφορήσει εκτενώς αναφορές για στρατιώτες που σκοτώθηκαν από συντρόφους τους, καθώς και για λεγόμενες “μονάδες φραγμού” που αναπτύσσονται για να αποτρέψουν τις υποχωρήσεις.

Το Κρεμλίνο έχει επανειλημμένα απορρίψει τις κατηγορίες για απειθαρχία μεταξύ των ρωσικών στρατευμάτων, υποστηρίζοντας ότι τέτοια φαινόμενα είναι συχνά στις ουκρανικές δυνάμεις.

Ωστόσο, η έκθεση της Verstka φαίνεται να είναι η πιο ολοκληρωμένη μέχρι σήμερα, καταγράφοντας αναλυτικά τις μεθόδους υπακοής και εκφοβισμού στις τάξεις του στρατού.

“Έπαιρναν εντολές να πυροβολούν τους στρατιώτες και να πετούν τα σώματά τους σε ποτάμια”

Η Verstka επικαλείται μαρτυρίες στρατιωτών που ανέφεραν ότι οι διοικητές όριζαν “εκτελεστές” για να ανοίγουν πυρ εναντίον όσων αρνούνταν να πολεμήσουν και στη συνέχεια να πετούν τα σώματά τους σε ποτάμια ή ρηχούς τάφους, καταγράφοντάς τους ως νεκρούς στη μάχη.

Άλλες μαρτυρίες περιγράφουν διοικητές που χρησιμοποιούσαν drones και εκρηκτικά για να “αποτελειώσουν” τραυματισμένους ή υποχωρούντες στρατιώτες. Σε αρκετές περιπτώσεις, αξιωματικοί φέρονται να διέταξαν χειριστές drones να ρίξουν χειροβομβίδες στους ίδιους τους άνδρες τους, παρουσιάζοντας τους θανάτους ως απώλειες της μάχης.

Η Verstka, ένα βραβευμένο ανεξάρτητο ρωσικό μέσο που πλέον λειτουργεί στην εξορία και ιδρύθηκε από μερικούς από τους πιο καταξιωμένους ερευνητικούς δημοσιογράφους της χώρας, κατέγραψε επίσης περιπτώσεις στρατιωτών που βασανίστηκαν μέχρι θανάτου.

Οι στρατιώτες που παρακούσαν εντολές φέρονται να ρίχνονταν σε λάκκους καλυμμένους με μεταλλικά πλέγματα, να καταβρέχονταν με νερό και να ξυλοκοπούνταν για ώρες ή και ημέρες. Η έρευνα διαπίστωσε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις εξαναγκάζονταν να πολεμήσουν μεταξύ τους σε “μονομαχίες μέχρι θανάτου”, όπως τις περιέγραψαν αυτόπτες μάρτυρες.

Μία τέτοια περίπτωση εμφανίστηκε σε βίντεο που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 2025 από ουκρανικές ομάδες που παρακολουθούν τις ρωσικές δυνάμεις. Το βίντεο δείχνει δύο άνδρες σε έναν λάκκο, ενώ μια φωνή λέει: “Ο διοικητής Κάμα είπε ότι όποιος σκοτώσει τον άλλον βγαίνει από τον λάκκο”. Οι άνδρες αρχίζουν να παλεύουν, ενώ η φωνή συνεχίζει να τους ειρωνεύεται “Τελείωσέ τον, τι περιμένεις;” – ώσπου ο ένας καταρρέει ακίνητος στο έδαφος.

Η Verstka συνέδεσε επίσης αρκετές δολοφονίες με κυκλώματα οικονομικού εκβιασμού, όπου οι διοικητές απαιτούσαν πληρωμές από στρατιώτες προκειμένου να αποφύγουν αποστολές-αυτοκτονίας. Όσοι δεν μπορούσαν ή αρνούνταν να πληρώσουν, “μηδενίζονταν” – στρατιωτική αργκό που σημαίνει εξόντωση.

Η έρευνα περιγράφει επίσης περιπτώσεις στρατιωτών που στέλνονταν σε αποστολές αυτοκτονίας, χρησιμοποιούμενοι ως “φανάρια” (mayachki) — διατασσόμενοι να περπατούν μπροστά από τις ομάδες εφόδου χωρίς εξοπλισμό, ώστε να προσελκύουν τα πυρά του εχθρού.

Αρχικά, οι περισσότερες αναφορές για εσωτερικές εκτελέσεις προέρχονταν από ποινικά τάγματα αποτελούμενα από δεκάδες χιλιάδες πρώην κρατούμενους που στρατολογήθηκαν από τις ρωσικές φυλακές, αλλά η βάση δεδομένων της Verstka δείχνει ότι η πρακτική έχει εξαπλωθεί και στις κανονικές μονάδες του στρατού. Ο συνδυασμός ατιμωρησίας και εισροής πρώην εγκληματιών, σύμφωνα με την έκθεση, έχει “νομιμοποιήσει τη βία”.

9.000 καταγγελίες από στρατιώτες μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2025,

Οι περισσότεροι από τους καταγεγραμμένους δράστες είναι μεσαίου βαθμού αξιωματικοί, ηλικίας 30–40 ετών, πολλοί βετεράνοι προηγούμενων ρωσικών εκστρατειών ή μεταφερμένοι από ποινικά τάγματα. Ελάχιστοι, αν όχι κανένας, δεν έχουν διωχθεί.

Το μέσο ανέφερε ότι κατάφερε να συγκεντρώσει αναλυτικά βιογραφικά στοιχεία – όνομα, βαθμό, ηλικία και μονάδα – για περισσότερους από 60 από τους 101 φερόμενους δράστες. Παρά τα εκτενή στοιχεία, σχεδόν κανείς δεν έχει λογοδοτήσει, σύμφωνα με τη Verstka.

Η Verstka ανέφερε επίσης ότι εξασφάλισε επίσημα στοιχεία σύμφωνα με τα οποία το κύριο στρατιωτικό γραφείο του Ρώσου εισαγγελέα έλαβε σχεδόν 29.000 καταγγελίες από στρατιώτες και οικογένειες μόνο το πρώτο εξάμηνο του 2025, εκ των οποίων πάνω από 12.000 σχετίζονταν με τιμωρίες από τους ίδιους τους ανωτέρους τους.

Πηγή στο στρατιωτικό γραφείο εισαγγελέα δήλωσε στο μέσο ότι υπάρχει άτυπη απαγόρευση για τη διερεύνηση υποθέσεων εναντίον διοικητών που υπηρετούν σε εμπόλεμες ζώνες. «Λένε: “Αν το ανοίξουμε, μπορεί να βλάψει τις επιχειρήσεις.” Αυτό σημαίνει ότι αυτοί οι αξιωματικοί έχουν απόλυτη ατιμωρησία», είπε.