Δεν χρειάζονται κόμματα, μόνο ηγέτες

Συζητάμε για καινούργια κόμματα. Λάθος. Μας απασχολούν τα σχέδια συγκεκριμένων προσώπων για τη δημιουργία κομμάτων. Ο Τσίπρας, η Καρυστιανού, ο Σαμαράς. Εξετάζουμε, δηλαδή, προσωπικά σχέδια που, ενδεχομένως, να απαντούν σε κάποιες από τις απαιτήσεις της κοινωνίας.

Η συζήτηση μεταφέρει μεσσιανικά χαρακτηριστικά. Ειδικά όσον αφορά τον Τσίπρα και την Καρυστιανού, στις κινήσεις τους επενδύονται προσδοκίες για ριζική αλλαγή του πολιτικού σκηνικού με θεαματικές ανατροπές και ρήξεις.

Κάποτε τα κόμματα είχαν παραταξιακά χαρακτηριστικά και αντιπροσώπευαν τμήματα της κοινωνίας που ομονοούσαν κυρίως ως προς την αντίληψη τους για την οικονομία. Αυτό έχει αλλάξει. Σήμερα ένα κόμμα δεν χρειάζεται απαραιτήτως πρόγραμμα και πολιτική πρόταση για να σταθεί στη δημόσια σφαίρα. Αρκεί να εκφράζει συναισθηματικά, να αγγίζει το θυμικό ακόμα και ετερόκλητων ομάδων του πληθυσμού. Και κυρίως να έχει τον σωστό ηγέτη. Δεν είναι παράλογο. Από τη στιγμή που συμφωνούμε στα βασικά για την πορεία της χώρας και την ένταξη της στο διεθνές περιβάλλον, υπάρχει η πολυτέλεια της σύγκρουσης για τα επιμέρους.

Έτσι, λοιπόν, εστιάζουμε σε μοναχικές φιγούρες που αντιμετωπίζουν το θέμα ως προσωπικό project με αιχμή την εμβέλεια και την επιρροή που ασκούν στη δημόσια σφαίρα. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τίποτα μαζικό σε όλο αυτό. Υπάρχουν μόνο προσωπικές πρωτοβουλίες και ευκαιρίες που σκοπεύουν να απαντήσουν σε κάποιες από τις ανάγκες της κοινωνίας, χρησιμοποιώντας πρωτίστως συνθήματα.

Δεν συμβαίνει μόνο εδώ. Συμβαίνει παντού. Νέα κόμματα δημιουργούνται ως συμπληρώματα σε πρωτοβουλίες ηγετών ή αφομοιώνονται μέσα στα πρόσωπα τους. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν Ρεπουμπλικάνοι, υπάρχει ο Τραμπ. Η συλλογικότητα χάνεται, απορροφάται από τον ηγέτη. Δεν συγκεντρώνεται πλέον μία ομάδα ανθρώπων και λέει ότι θα φτιάξει κόμμα. Πρώτα φτιάχνεται το κόμμα και μετά αναζητώνται οι άνθρωποι για να το γεμίσουν.

Οι ηγέτες προβάλλονται όχι ως εκπρόσωποι κοινωνικών δυνάμεων, αλλά ως brands. Ο Μακρόν, η Μελόνι , ο Μητσοτάκης, ο Τσίπρας, όλοι πουλούν την εκδοχή του εαυτού τους. Το πρόγραμμα έρχεται δεύτερο. Προηγείται το story. Γιατί ο πολίτης δεν θέλει να τον κυβερνήσουν. Αυτό γνωρίζει ότι γίνεται σχεδόν αυτόματα, μηχανικά. Θέλει να τον νιώσουν. Και ποιος μπορεί να το κάνει καλύτερα από έναν πολιτικό influencer ή, πιο σωστά, από έναν influencer που γίνεται πολιτικός;