Τράπεζες: Νέοι, πιο χαλαροί, όροι για το πρόγραμμα “Σπίτι μου ΙΙ”

Νέους, πιο ευέλικτους όρους για τη δεύτερη φάση του προγράμματος «Σπίτι μου ΙΙ» επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, με στόχο να αυξήσει την απορρόφηση των διαθέσιμων κονδυλίων και να διευκολύνει περισσότερους νέους στην απόκτηση πρώτης κατοικίας.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, περίπου 600-700 εκατ. ευρώ από τον συνολικό προϋπολογισμό των 2 δισ. ευρώ κινδυνεύουν να μείνουν αδιάθετα, καθώς πολλοί δικαιούχοι δυσκολεύονται να βρουν κατοικίες που πληρούν τα υφιστάμενα κριτήρια του προγράμματος.

Οι αλλαγές

Οι αλλαγές που εξετάζονται περιλαμβάνουν την ένταξη νεότερων κατοικιών, με οικοδομική άδεια μετά το 2005, καθώς και τη διεύρυνση των εισοδηματικών ορίων, ώστε να μπορέσουν να ενταχθούν περισσότερα νοικοκυριά. Οι οριστικές ρυθμίσεις, πάντως, θα πρέπει να λάβουν την έγκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς το πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο ολοκληρώνεται το καλοκαίρι του 2026.

Παρά το μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς οι αιτήσεις έχουν ξεπεράσει τις 32.000 και το συνολικό ύψος των αιτούμενων δανείων να φτάνει τα 4 δισ. ευρώ – ποσό υπερδιπλάσιο των διαθέσιμων πόρων – πολλοί δικαιούχοι δεν καταφέρνουν να βρουν κατοικία που να πληροί τις προϋποθέσεις.

Μέχρι στιγμής, έχουν εγκριθεί περίπου 11.000 δάνεια, συνολικού ύψους 1,25 δισ. ευρώ, δηλαδή μόλις το ένα τρίτο των αιτούντων έχει προχωρήσει στην αγορά κατοικίας.

Όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, ο βασικός λόγος της μέχρι στιγμής «αποτυχίας» του προγράμματος είναι η έλλειψη διαθέσιμων παλαιών ακινήτων που να εμπίπτουν στους όρους του προγράμματος, γεγονός που έχει οδηγήσει και σε αύξηση τιμών έως 30% σε παλιά διαμερίσματα.

Ο ανασταλτικός παράγοντας

Σύμφωνα πάντα με τραπεζικές πηγές, η αυστηρή προϋπόθεση ότι το ακίνητο πρέπει να είναι τουλάχιστον 20ετίας, με οικοδομική άδεια έως 31 Δεκεμβρίου 2005, αποδείχθηκε ανασταλτικός παράγοντας. Η περιορισμένη προσφορά τέτοιων κατοικιών οδήγησε σε αύξηση τιμών έως και 30% στην αγορά παλαιών διαμερισμάτων, με αποτέλεσμα πολλοί ενδιαφερόμενοι να αποθαρρύνονται.

Η αναντιστοιχία ανάμεσα στο ύψος του δανείου και τις τρέχουσες αξίες των ακινήτων εντείνει το πρόβλημα: το ανώτατο ποσό δανείου φτάνει τα 190.000 ευρώ, καλύπτοντας έως το 90% της αξίας. Για παράδειγμα, σε κατοικία αξίας 200.000 ευρώ, το δάνειο μπορεί να φτάσει τα 180.000 ευρώ, ενώ το υπόλοιπο ποσό πρέπει να καλυφθεί από ίδιους πόρους.

Τα εισοδηματικά κριτήρια

Μέχρι τώρα, για να ενταχθεί κάποιος στο πρόγραμμα πρέπει να διαθέτει:

• Ελάχιστο εισόδημα: 10.000 ευρώ
• Ανώτατο εισόδημα: από 20.000 έως 31.000 ευρώ, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση, με προσαύξηση 5.000 ευρώ για κάθε παιδί πέραν του πρώτου.
• Επιπλέον, το ακίνητο πρέπει να είναι τουλάχιστον 20ετίας, δηλαδή με οικοδομική άδεια έως τις 31 Δεκεμβρίου 2005.

Νέα προγράμματα από τις τράπεζες

Την ίδια ώρα, οι τράπεζες αξιοποιούν το αυξημένο ενδιαφέρον για στεγαστική πίστη, προωθώντας νέα προγράμματα δανείων για νέους χωρίς τους περιορισμούς του κρατικού σχεδίου. Η τάση αυτή έχει οδηγήσει σε ήπια ανάκαμψη της στεγαστικής πίστης μετά από μια 15ετία πτώσης.

Σύμφωνα με στοιχεία του Σεπτεμβρίου, για πρώτη φορά οι νέες εκταμιεύσεις δανείων ξεπέρασαν τις αποπληρωμές, με την καθαρή ροή χρηματοδότησης να εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 200 εκατ. ευρώ έως το τέλος του έτους.

Με τη χαλάρωση των κριτηρίων, η κυβέρνηση στοχεύει να ενεργοποιήσει ξανά το πρόγραμμα και να αξιοποιήσει πλήρως τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης. Παράλληλα, φιλοδοξεί να δώσει ανάσα στην αγορά ακινήτων και να διευκολύνει την πρόσβαση στη στέγη για χιλιάδες νέους που σήμερα αποκλείονται λόγω των υψηλών τιμών.

Οι οριστικές αλλαγές αναμένονται μέσα στους επόμενους μήνες, ενώ το πρόγραμμα θα παραμείνει ανοιχτό έως το καλοκαίρι του 2026.