Ψυχρολουσία στην ΕΕ – Φρένο της ΕΚΤ για τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αρνήθηκε να υποστηρίξει την καταβολή 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία, πλήττοντας το σχέδιο της ΕΕ για ένα «δάνειο επανορθώσεων», το οποίο θα υποστηρίζεται από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι Financial Times.

Σύμφωνα με τους FT, η ΕΚΤ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παραβιάζει την εξουσία της, σύμφωνα με πολλούς αξιωματούχους, γεγονός που  δυσχεραίνει τις προσπάθειες των Βρυξελλών να αντλήσουν το δάνειο από τη συγκέντρωση των περιουσιακών στοιχείων της ρωσικής κεντρικής τράπεζας που παραμένουν δεσμευμένο στο βελγικό αποθετήριο τίτλων Euroclear.

Το ζήτημα ανακύπτει ενώ η ΕΕ δέχεται πιέσεις να χρηματοδοτήσει την Ουκρανία για τα επόμενα δύο χρόνια, καθώς το Κίεβο αντιμετωπίζει έλλειψη ρευστότητας εν μέσω της στρατιωτικής επίθεσης της Ρωσίας αλλά και της ειρηνευτικής πρωτοβουλίας των ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου.

Η πρόταση της Κομισιόν που κρίθηκε “αδύνατη” από την ΕΚΤ

Σύμφωνα με το σχέδιο της Κομισιόν, τα κράτη-μέλη θα παρείχαν κρατικές εγγυήσεις ώστε να μοιράζεται ο κίνδυνος αποπληρωμής του δανείου των 140 δισ. ευρώ προς την Ουκρανία. Όμως αξιωματούχοι της Επιτροπής υποστήριξαν ότι τα κράτη δεν θα μπορούσαν να συγκεντρώσουν γρήγορα τα χρήματα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, κάτι που θα μπορούσε να ασκήσει πίεση στις αγορές.

Οι αξιωματούχοι ζήτησαν από την ΕΚΤ να εξετάσει το ενδεχόμενο να λειτουργήσει ως δανειστής έσχατης προσφυγής για τη Euroclear Bank —το δανειοδοτικό σκέλος του βελγικού ιδρύματος— προκειμένου να αποφευχθεί μια κρίση ρευστότητας, σύμφωνα με τέσσερις πηγές με γνώση του θέματος. Αξιωματούχοι της ΕΚΤ ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, ανέφεραν τρεις από τις πηγές στους FT.

Η εσωτερική ανάλυση της ΕΚΤ κατέληξε στο ότι η πρόταση της Επιτροπής ισοδυναμεί με άμεση χρηματοδότηση κυβερνήσεων, καθώς η κεντρική τράπεζα θα κάλυπτε τις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις των κρατών-μελών.

Η πρακτική αυτή, γνωστή στους οικονομολόγους ως «νομισματική χρηματοδότηση», είναι απαγορευτική λόγω στοιχείων ότι οδηγεί σε υψηλό πληθωρισμό και απώλεια αξιοπιστίας των κεντρικών τραπεζών. Η ΕΚΤ δήλωσε ότι «μια τέτοια πρόταση δεν εξετάζεται, καθώς θα παραβίαζε πιθανότατα τη νομοθεσία της ΕΕ που απαγορεύει τη νομισματική χρηματοδότηση».

Ως απάντηση στη στάση της ΕΚΤ, η Επιτροπή έχει αρχίσει να επεξεργάζεται εναλλακτικές προτάσεις για παροχή προσωρινής ρευστότητας, ώστε να στηριχθεί το δάνειο των 140 δισ. ευρώ, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους που επικαλείται το διεθνές μέσο ενημέρωσης.

Εκπρόσωπος της Επιτροπής δήλωσε ότι βρίσκεται «σε στενή επαφή με την ΕΚΤ» από τα τέλη Οκτωβρίου και ότι η κεντρική τράπεζα «συμμετείχε ενεργά σε όλες τις συζητήσεις» σχετικά με την πρόταση δανείου.

«Η εξασφάλιση της αναγκαίας ρευστότητας για πιθανές υποχρεώσεις επιστροφής των περιουσιακών στοιχείων στη ρωσική κεντρική τράπεζα αποτελεί σημαντικό μέρος ενός πιθανού δανείου επανορθώσεων», πρόσθεσε.

«Αυτό είναι απαραίτητο για να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ, τα κράτη-μέλη της και ιδιωτικοί φορείς μπορούν πάντα να εκπληρώνουν τις διεθνείς υποχρεώσεις τους. Οι σκέψεις για το πώς αυτό μπορεί να επιτευχθεί βρίσκονται σε εξέλιξη.»

Η Euroclear αρνήθηκε να σχολιάσει.

Τι “φοβάται” το Βέλγιο – “Το σχέδιο της ΕΕ είναι θεμελιωδώς λανθασμένο”

Η ΕΕ έχει παγώσει ρωσικά περιουσιακά στοιχεία αξίας περίπου 210 δισ. ευρώ από την έναρξη της πλήρους εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022.

Το Βέλγιο αντιτίθεται στο δάνειο προς το Κίεβο, υποστηρίζοντας ότι σε περίπτωση που τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία αποδεσμευτούν και η Μόσχα μπορέσει να τα διεκδικήσει, η Euroclear δεν θα ήταν σε θέση να αποπληρώσει αμέσως το ποσό.

Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ Ντε Βέβερ, έχει δηλώσει ότι το σχέδιο της ΕΕ είναι «θεμελιωδώς λανθασμένο» και απαιτεί από τα υπόλοιπα 26 κράτη-μέλη να υπογράψουν «νομικά δεσμευτικές, άνευ όρων, αμετάκλητες, άμεσες εγγυήσεις» για τον επιμερισμό του κινδύνου αποπληρωμής του δανείου.

Θέλει μια τέτοια δέσμευση πριν τη σύνοδο κορυφής της 18ης Δεκεμβρίου, όπου θα αποφασιστεί πώς θα συνεχιστεί η χρηματοδότηση της Ουκρανίας.

Ο Ντε Βέβερ υποστηρίζει ότι οι εγγυήσεις των κρατών-μελών και κάποια μορφή δικλίδας ασφαλείας είναι αναγκαίες σε περίπτωση που οι κυρώσεις της ΕΕ, που κρατούν τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία παγωμένα, ανατραπούν αιφνιδίως.

Οι κυρώσεις πρέπει να ανανεώνονται κάθε έξι μήνες με ομοφωνία. Ορισμένες χώρες, μεταξύ των οποίων η Ουγγαρία, έχουν εκφράσει αντιρρήσεις για την ανανέωσή τους.

Η αμερικανική πίεση για μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, καθώς και οι εναλλακτικές προτάσεις της κυβέρνησης Τραμπ σχετικά με τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, έχουν προκαλέσει ανησυχία σε ολόκληρη την ΕΕ.

Το Βέλγιο ανησυχεί ιδιαίτερα ότι μια πιθανή συμφωνία ειρήνης μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας θα μπορούσε να άρει τις κυρώσεις της ΕΕ και να υποχρεώσει την Euroclear να αποπληρώσει άμεσα τη Ρωσία.

Σύμφωνα με την πρόταση της Επιτροπής, η Ουκρανία θα έπρεπε να αποπληρώσει τα χρήματα μόνο εάν η Ρωσία συμφωνούσε να καταβάλει πολεμικές επανορθώσεις στο Κίεβο.