Μπορείς να ακουστείς χωρίς να κλείσεις τον δρόμο;

Οι αγρότες κλείνουν τους δρόμους, ασκώντας το δικαίωμα τους στη διαμαρτυρία. Αυτή η μορφή διαμαρτυρίας υπονομεύει και κάποιες φορές καταργεί το δικαίωμα στην ελεύθερη μετακίνηση. Συνεπώς, λέει μία θέση, οι αγρότες οφείλουν να αφήσουν τους δρόμους ανοιχτούς, προκειμένου να μην υφίστανται οι απλοί πολίτες το κόστος των κινητοποιήσεων. Εντάξει.

Ομως αν οι αγρότες δεν κλείσουν τους δρόμους, δεν πρόκειται να τους ακούσει κανείς. Αν έβγαζαν τα τρακτέρ στο πλάι της εθνικής οδού, το πολύ να εισέπρατταν κανένα φιλικό κορνάρισμα. Τώρα εισπράττουν την αγανάκτηση των αποκλεισμένων οδηγών.

Από την άλλη, όμως, δεν υπάρχει κινητοποίηση χωρίς κοινωνικό κόστος. Οι εργαζόμενοι στις μεταφορές θα κλείσουν το μετρό. Οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας θα προκαλέσουν καθυστερήσεις στις πτήσεις. Οι απεργίες στους ΟΤΑ αφήνουν σκουπίδια στους δρόμους. Και οι ναυτεργάτες κρατούν δεμένα τα πλοία στα λιμάνια. Τι μένει στους αγρότες; Να κλείσουν τους δρόμους. Αλλωστε έτσι γίνονται οι περισσότερες κινητοποιήσεις στη χώρα μας. Δεν διαδηλώνουμε. Παίρνουμε ομήρους.

Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι συμπαραστεκόμαστε στις κινητοποιήσεις κοινωνικών ομάδων, αρκεί να μην μας αφορούν. Υποστηρίζουμε τις απεργίες των εκπαιδευτικών, μέχρι να κλείσουν τα σχολεία των παιδιών μας. Στηρίζουμε τις απεργίες των γιατρών, αρκεί να μη μας πετύχουν στο χειρουργικό τραπέζι. Το δικαίωμα του άλλου τελειώνει εκεί που αρχίζει η δυσφορία μας.

Ομως το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι οι κλειστοί δρόμοι. Είναι ότι κανείς δεν εμπιστεύεται ότι θα ακουστεί χωρίς να ανέβει σε οδόφραγμα. Η σύγκρουση δεν είναι ανάμεσα στους αγρότες και στους οδηγούς. Είναι ανάμεσα σε μια κοινωνία που φωνάζει για να ακουστεί και σε ένα κράτος που ακούει μόνο όταν φωνάζουν.

Λείπει αυτό που θα ονοματίζαμε ως «κουλτούρα κοινωνικού διαλόγου». Και όλοι γνωρίζουμε τι θα συμβεί στη συνέχεια. Είναι ακόμα ένα σίκουελ του έργου που βλέπουμε εδώ και χρόνια. Η κόπωση θα σκεπάσει την κινητοποίηση, το κομμάτι της κοινωνίας που δεν μπορεί να αντιδράσει θα στραφεί κατά των αγροτών και στο τέλος η κυβέρνηση θα κάνει ένα μικρό βήμα προς τα πίσω και οι διαμαρτυρόμενοι θα συμβιβαστούν.

Εννοείται ότι από την κατάληξη των πραγμάτων θα απουσιάζει η ουσία που αγγίζει τα τραγικά αδιέξοδα της πρωτογενούς παραγωγής. Απλώς θα ανανεωθεί το ραντεβού για του χρόνου. Στους ίδιους δρόμους, με ψησταριές και τσίπουρο που στέλνει κάτω τα φαρμάκια. Ωστόσο, μια χώρα που συζητά μόνο όταν τσικνίζουν στα οδοφράγματα, δεν μπορεί να σχεδιάσει ούτε τον επόμενο μήνα, πόσο μάλλον το μέλλον της αγροτικής της παραγωγής.