Εκδόσεις Κλειδάριθμος: Η Ολιάνα Φαλδαμή και το “κλειδί” της επιτυχίας

Οι Εκδόσεις Κλειδάριθμος αποτελούν έναν από τους πιο καταξιωμένους εκδοτικούς οίκους στην Ελλάδα, έχοντας διαγράψει μια πορεία 40 ετών (1985 έως σήμερα) που ξεκίνησε από την εξειδικευμένη γνώση και εξελίχθηκε σε έναν πολυσυλλεκτικό οργανισμό.

Ιδρύθηκαν το 1985 από τον Γιάννη Φαλδαμή με στόχο την κάλυψη του κενού στην ελληνική βιβλιογραφία Πληροφορικής και τεχνολογίας, καθώς η αρχική δραστηριότητα επικεντρώθηκε αποκλειστικά σε βιβλία πληροφορικής, τεχνικά και επιστημονικά εγχειρίδια. Ο οίκος διεύρυνε τη δραστηριότητά του στην Οικονομία, τη Διοίκηση Επιχειρήσεων και την Προσωπική Ανάπτυξη τη δεκαετία του ’90, ενώ το  2012 σηματοδότησε τη δυναμική είσοδο στη Λογοτεχνία (Ελληνική και Μεταφρασμένη). Σήμερα, ο κατάλογος περιλαμβάνει από αστυνομικά θρίλερ και ιστορικά μυθιστορήματα μέχρι παιδικά βιβλία και δοκίμια.

Οι εκδόσεις φιλοξενούν πλέον κορυφαίους ξένους συγγραφείς όπως οι Stephen King, F. Scott Fitzgerald, James Ellroy και Kristin Hannah ενώ εκδίδουν έργα εκλαϊκευμένης επιστήμης, φιλοσοφίας και ιστορίας, καθώς και βιογραφίες (π.χ. Nick Cave, Wolfgang Schäuble). Ειδική μνεία κάνουμε εδώ στην κυκλοφορία των έργων του σπουδαίου Antonio Skármeta που έφυγε το 2024 από τη ζωή αλλά και στο βιβλίο “Ο Άτρωτος” του Stephen King που ήταν εξαντλημένο για χρόνια στα Ελληνικά.

Παράλληλα, παραμένουν ηγετική δύναμη στα πανεπιστημιακά βιβλία (πληροφορική, μαθηματικά, μηχανική), συμμετέχοντας ενεργά στο σύστημα Εύδοξος.

Ο οίκος συνεργάζεται επίσης σταθερά με παγκόσμιους εκδοτικούς κολοσσούς όπως οι Microsoft Press, Pearson, McGraw Hill και Wiley. Πέρα από τα έντυπα βιβλία, επενδύει σε ψηφιακές μορφές (Ebooks και Audiobooks) και σύγχρονα μέσα επικοινωνίας, όπως η σειρά Podcast «Επιστημονικές ιστορίες». Αξίζει να αναφερθεί πως, στην έκθεση βιβλίου της Φρανκφούρτης του 2004, οι Εκδόσεις Κλειδάριθμος βραβεύτηκαν από τη Microsoft με τον τίτλο (Worldwide) Publisher of the Year.

Παρακάτω, το NEWS 24/7 είχε τη χαρά να μιλήσει με την Ολιάνα Φαλδαμή, Managing Director των Εκδόσεων για την ιστορία του Οίκου, για όσα αναμένουμε το επόμενο διάστημα αλλά και για το βιβλίο στη χώρα μας.

Ποιες είναι οι πιο καίριες ιστορικές στιγμές του εκδοτικού σας; Η συνεργασία με τη Microsoft ίσως;

Κατά τη διάρκεια των σαράντα αυτών ετών υπήρξαν αρκετές στιγμές για τις οποίες είμαστε περήφανοι:

Η συνεργασία με τη Microsoft, που μας καθιέρωσε ως βασικούς εκδότες πληροφορικής.

Η πώληση βιβλίων Ελλήνων πανεπιστημιακών σε μεγάλους εκδοτικούς οίκους του εξωτερικού, προάγοντας έτσι το έργο της ελληνικής ακαδημαϊκής κοινότητας.

Η στρατηγική στροφή στην ευρύτερη αγορά του βιβλίου, με μεγάλους σταθμούς την έκδοση των βιβλίων του Stephen King το 2017 και πρόσφατα του Paulo Coelho.

Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις και σταθμοί κατά τις πρώτες δεκαετίες λειτουργίας σας;

Η έλλειψη ελληνικής ορολογίας πληροφορικής ήταν από τις πρώτες προκλήσεις που κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε. Όταν ο πατέρας μου, Γιάννης Φαλδαμής, άρχισε να εκδίδει τα πρώτα βιβλία, το κοινό χρησιμοποιούσε τους αγγλικούς όρους πληροφορικής, όπως software, monitor, printer. Καθώς δεν ήθελε να παρουσιάσει ένα βιβλίο γεμάτο με αγγλικούς όρους, αποφάσισε να τους εξελληνίσει, συμβουλευόμενος γλωσσολόγους, μεταφραστές και επαγγελματίες πληροφορικής. Σε πολλές περιπτώσεις χρειάστηκε να εφεύρει αυτούς τους όρους, έργο το οποίο θεωρούμε ως την κληρονομιά και το αποτύπωμα του Κλειδάριθμου.

Τώρα ξέρετε ποιος βρίσκεται πίσω από λέξεις όπως λογισμικό, οθόνη και εκτυπωτής!

Αργότερα, η μετάβαση από το εξειδικευμένο στο ευρύ κοινό αποτέλεσε έναν τεράστιο σταθμό. Ήμασταν πρωτοπόροι στα βιβλία πληροφορικής, αλλά κληθήκαμε να απευθυνθούμε και να δημιουργήσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης με ένα μεγαλύτερο κοινό. Αυτό μας ώθησε να αναθεωρήσουμε την ταυτότητά μας, να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας και να επενδύσουμε σε νέους τομείς, όπως η λογοτεχνία και το παιδικό βιβλίο.

“Η μετάβαση στην πεζογραφία ήταν μια φυσική εξέλιξη”

Πώς εξελίχθηκε το προφίλ του εκδοτικού οίκου μέσα στα χρόνια; Ξεκινήσατε ως εκδοτικός για την πληροφορική και περάσατε στην πεζογραφία. Πώς έγινε η μετάβαση;

Η μετάβαση ήταν σταδιακή και στρατηγική. Μετά την εδραίωση στα βιβλία πληροφορικής, συνειδητοποιήσαμε ότι στο DNA της εταιρείας βρίσκεται η προσοχή και συνέπεια στην ποιότητα της κάθε έκδοσης. Σύντομα, προχωρήσαμε στην έκδοση ακαδημαϊκών συγγραμμάτων και non-fiction βιβλίων, το οποίο αποτελεί μεγάλο κομμάτι της δραστηριότητάς μας έως και σήμερα. Η μετάβαση στην πεζογραφία ήταν μια φυσική εξέλιξη, στη επιδίωξή μας να διευρύνουμε το αναγνωστικό μας κοινό διατηρώντας πάντα την ποιότητα ως βασική μας αρχή.

Ποια είναι τα κύρια είδη βιβλίων σας που μπορεί να βρει το κοινό;

Σήμερα, ο Κλειδάριθμος έχει ένα πλούσιο και ποικίλο εκδοτικό πρόγραμμα. Τα κύρια είδη που εκδίδουμε είναι:

• Ακαδημαϊκά συγγράμματα
• Μεταφρασμένη και ελληνική λογοτεχνία
• Πρακτικά βιβλία προσωπικής και επαγγελματικής ανάπτυξης: για προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη, ψυχολογία και υγεία.
• Παιδικά και εφηβικά βιβλία: μια ολοένα και αυξανόμενη κατηγορία με ποιοτικές επιλογές.
• Επιστημονικά/Τεχνικά Βιβλία: Διατηρούμε την παράδοσή μας στην πληροφορική και σε άλλες επιστημονικές κατηγορίες.

Ποια είναι σήμερα η φιλοσοφία των εκδόσεων Κλειδάριθμος;

Η φιλοσοφία μας συνοψίζεται στο μότο: «Βιβλία που αξίζουν τον χρόνο σου». Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της ποιότητας (άψογη μετάφραση, επιμέλεια, αισθητική) και της εξέλιξης (διαρκής αναζήτηση νέων συγγραφέων και θεμάτων). Ο Κλειδάριθμος είναι ένας οργανισμός που εξελίσσεται συνεχώς, προσαρμόζεται στις απαιτήσεις της αγοράς και αναζητά πάντα την επόμενη μεγάλη ιδέα.

Ποια είναι η θέση σας σχετικά με τις εμπορικές επιτυχίες και τις “λίστες ευπωλησιμότητας”; Σας τρομάζει το “εμπορικό;” ως ταμπέλα;

Δεν μας τρομάζει καθόλου το “εμπορικό”, αντιθέτως, είναι καλοδεχούμενο. Η εμπορική επιτυχία ενός βιβλίου σημαίνει ότι ένα μεγάλο κομμάτι του αναγνωστικού κοινού κατάφερε να συνδεθεί με αυτό. Αυτός είναι ο απώτερος σκοπός κάθε εκδότη. Αντίστοιχα, οι λίστες ευπώλητων αποτελούν ένα χρήσιμο εργαλείο, μια ένδειξη για το τι ενδιαφέρει και τι απασχολεί το κοινό.

Ποιους τίτλους σας των τελευταίων ετών ξεχωρίζετε και γιατί;

Ανθρωπότητα του Rutger Bregman: Αποτελεί ένα ισχυρό και αναγκαίο αντίδοτο στον κυνισμό της εποχής μας. Ο Bregman αποδεικνύει με επιστημονικά δεδομένα και ιστορικά τεκμηριωμένα επιχειρήματα ότι οι άνθρωποι είναι εκ φύσεως καλοί. Το βιβλίο αυτό είναι μια επαναστατική δήλωση αισιοδοξίας, που ανακουφίζει και παρακινεί τη δράση.

Δεν είναι ποτάμι της Selva Almada (Βραχεία λίστα του Διεθνούς Βραβείου Booker 2024): Η Almada είναι μία από τις πλέον ισχυρές, αυθεντικές και ξεχωριστές φωνές της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Στο βιβλίο εμβαθύνει σε θέματα μνήμης, αρρενωπότητας και της άρρητης βίας που διαποτίζει τις μικρές κοινότητες. Είναι ένα βιβλίο-γροθιά στο στομάχι, μια καθηλωτική εμπειρία για όσους αναζητούν μυθιστορήματα με ψυχή, βάθος και σπάνια αφηγηματική δύναμη.

Σειρά Αντέλ η τρομερή του Κύριου Ταν και της Κυρίας Πρίκλι: Η Αντέλ είναι μια ηρωίδα νέου τύπου, μια έξυπνη, μαχητική και ανεξάρτητη πρωταγωνίστρια με πολύ χιούμορ και αποφασιστικότητα. Η φιλοδοξία μας είναι η σειρά αυτή να αποτελέσει για τη νέα γενιά εισιτήριο στον κόσμο της ανάγνωσης και η μικρή Αντέλ να σπάσει στερεότυπα μέσα από τις περιπέτειες και το χιούμορ της.

Οργάνωση και σχεδίαση υπολογιστών των David A. Patterson και John L. Hennessy: ένα βιβλίο-θρύλος στον χώρο της επιστήμης των υπολογιστών, ο θεωρητικός σκελετός πάνω στον οποίο οικοδομήθηκε η εποχή της τεχνητής νοημοσύνης. Η συνεχής έκδοσή του για δεκαετίες αποδεικνύει τη διαχρονική του αξία ως θεμελιώδους ακαδημαϊκού εργαλείου, καθώς πραγματεύεται την αλληλεπίδραση μεταξύ του υλικού και του λογισμικού παρέχοντας ένα πλαίσιο για την κατανόηση των εννοιών που αποτελούν τη βάση των σημερινών υπολογιστών. Οι συγγραφείς είναι κορυφαίες προσωπικότητες του κλάδου και η δουλειά τους έχει βραβευθεί με το Βραβείο Turing, το «Νόμπελ» της Πληροφορικής.

Τι προκλήσεις συναντήσατε στις εκδόσεις των βιβλίων του Στίβεν Κινγκ και του Πάολο Κοέλιο;

Η βασική πρόκληση είναι να φανούμε αντάξιοι των υψηλών προσδοκιών του πιστού και απαιτητικού αναγνωστικού κοινού. Για τον Stephen King, η πρόκληση είναι η μετάφραση της μοναδικής του γλώσσας και η μεταφορά της ιδιαίτερης ατμόσφαιρας των βιβλίων του. Για τον Paulo Coelho, είναι η διατήρηση της ποιότητας και της πνευματικότητας του έργου του, το οποίο έχει διαβαστεί από εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως.

Πώς φαντάζεστε τον Κλειδάριθμο σε 10 χρόνια;

Τον φαντάζομαι ως έναν εκδοτικό οίκο που θα συνεχίζει να πρωταγωνιστεί στην ελληνική αγορά, παραμένοντας επίκαιρος, ευέλικτος και συνδεδεμένος με το κοινό, διατηρώντας πάντα τις αξίες και τη φιλοσοφία μας.

Ποιος είναι ο ρόλος της ανάγνωσης στην εποχή της εικόνας και του TikTok; Πώς διεισδύετε εσείς στα social media;

Η ανάγνωση αποκτά κρίσιμο ρόλο στην εποχή της ταχύτητας, προσφέροντας ηρεμία, κριτική σκέψη και δημιουργικότητα. Το #BookTok είναι μια απόδειξη ότι η νέα γενιά έχει βρει τον δικό της τρόπο να μιλήσει για το βιβλίο.

Στα social media, επιδιώκουμε κατά κύριο λόγο να μοιραζόμαστε περιεχόμενο που ενθαρρύνει τη συζήτηση και αποτελεί σημείο εκκίνησης για να ανακαλύψει το κοινό νέες ιδέες. Στόχος μας δεν είναι απλώς η πώληση, αλλά η δημιουργία μιας σχέσης εμπιστοσύνης με τους αναγνώστες και τις αναγνώστριές μας.

Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την ανάγνωση στα νέα παιδιά;

Η καλλιέργεια μιας αναγνωστικής κουλτούρας είναι ένα πολυδιάστατο θέμα και απαιτεί συντονισμένη προσπάθεια και την κινητοποίηση πολλών φορέων και ομάδων. Κατά τη διάρκεια της Έκθεσης Βιβλίου παρακολούθησα μια πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία πάνω στο θέμα με τίτλο «Πάμε βιβλιοθήκη; Το λογοτεχνικό βιβλίο στο σχολείο και η αξία των σχολικών βιβλιοθηκών». Ομιλήτριες ήταν η κ. Ελένη Γερουλάνου, Πρόεδρος του Library4all και η Δρ Χρύσα Κουράκη, Αντιπρόεδρος του Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ, οι οποίες συζήτησαν για τη σημασία της ύπαρξης και λειτουργίας σχολικών βιβλιοθηκών και τις καλές πρακτικές που μπορούν να ενισχύσουν τη χαρά της ανάγνωσης. Η ενίσχυση της ανάγνωσης στα νέα παιδιά είναι συλλογική ευθύνη, ευθύνη της πολιτείας, των εκπαιδευτικών, των γονέων, των εκδοτών, των βιβλιοπωλών και ευρύτερα όλων μας ως πολιτών.

Τι προτιμάει ο κόσμος ως αναγνώσματα σήμερα; Ποια είδη;

Σήμερα, παρατηρούμε μια συναρπαστική εξέλιξη στις αναγνωστικές προτιμήσεις. Αντί για την κυριαρχία ενός ή δύο ειδών, υπάρχει ένα έντονο ενδιαφέρον για πιο εξειδικευμένα θέματα.

Βιβλία που κάποτε θεωρούνταν δύσκολα ή ακαδημαϊκά γνωρίζουν πλέον μεγάλη επιτυχία. Το κοινό αναζητά βιβλία που εμβαθύνουν σε θέματα που το απασχολούν προσωπικά ή το προκαλούν πνευματικά, όπως είναι τα queer και τα φεμινιστικά αναγνώσματα. Αυτή η ποικιλία είναι που κάνει τον κόσμο του βιβλίου τόσο ζωντανό και δυναμικό σήμερα.

Πώς εξηγείτε ότι οι Έλληνες προτιμούν ακόμη το hard copy και όχι τα ψηφιακά βιβλία και τα audiobooks;

Το έντυπο βιβλίο παραμένει η προτίμηση στη χώρα μας, ίσως λόγω της συμβολικής του αξίας ως αντικειμένου και της μικρής διάδοσης των e-readers. Πράγματι στη χώρα μας το έντυπο βιβλίο συγκεντρώνει ακόμα τις προτιμήσεις του κοινού. Τα audiobooks βρίσκονται ακόμα σε αρχικό στάδιο ανάπτυξης στην Ελλάδα.

Τι σημαίνει για εσάς “επιτυχημένος εκδοτικός οίκος”;

Επιτυχημένος εκδοτικός οίκος σημαίνει συνέπεια, ποιότητα και αντοχή στον χρόνο. Δεν μετριέται μόνο με τις πωλήσεις, αλλά και με την ικανότητα να αφήσει το στίγμα του, να χτίσει σχέση εμπιστοσύνης με το κοινό και να επιτύχει την ισορροπία μεταξύ εμπορικής επιτυχίας και πολιτιστικής προσφοράς.

Πώς αντιμετωπίζετε τον ρόλο σας ως γυναίκα επικεφαλής σε έναν τομέα με παραδοσιακές δομές;

Είμαι τυχερή που λειτουργώ σε έναν χώρο όπου υπάρχουν σημαντικές γυναίκες σε καίριες θέσεις. Ο ρόλος μου δεν καθορίζεται από το φύλο μου, αλλά από τις αξίες και τη φιλοσοφία μου. Βλέπω την ηγεσία ως ευκαιρία να φέρω μια νέα προοπτική, βασισμένη στη συνεργασία, την ενσυναίσθηση και την καινοτομία.

Στόχος μου είναι όλοι και όλες μας στον Κλειδάριθμο να βλέπουμε τον εαυτό μας ως μέρος μιας ομάδας που δημιουργεί κάτι πραγματικά αξιόλογο. Η επιτυχία, για εμένα, μετριέται και με την ευημερία των ανθρώπων μας.

Θα μας κάνετε 5 προτάσεις από την πρόσφατη παραγωγή σας;

• Θέλω να πεθάνω αλλά θέλω να φάω τοκμπόκι της Baek Sehee
• Χάνσελ και Γκρέτελ, σε διασκευή των Stephen King και Maurice Sendak
• Ηθική φιλοδοξία του Rutger Bregman
• Μαρία Πλυτά: Η πρώτη σκηνοθέτρια του ελληνικού κινηματογράφου της Μπέτυς Κακλαμανίδου
• Τεχνητή νοημοσύνη – Ναι και όχι