Φόροι: Στο “ζύγι” οι επόμενες κινήσεις για τις επιχειρήσεις

Ο Προϋπολογισμός του 2026 ψηφίστηκε με το κυβερνητικό αφήγημα να εστιάζει σε μέτρα στήριξης του εισοδήματος των νέων και των οικογενειών.

Η έλευση, όμως, του νέου έτους, που ουσιαστικά, θα είναι και προεκλογικό, μια και μέχρι το πρώτο 4μηνο του 2027 θα έχουν γίνει οι εκλογές, έχει ενεργοποιήσει τα “πολιτικά” ανακλαστικά της κυβέρνησης που έχει βγάλει, ήδη, από τώρα “χαρτί και μολύβι” για τα πιθανά σενάρια νέων παροχών.

Δημοσιονομική βάση

Προφανώς “βατήρας” για τις όποιες κινήσεις θα είναι τα δημοσιονομικά περιθώρια που θα υπάρχουν, αλλά καi τα όρια αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών, που θέτει η ΕΕ. Όπως αναφέρεται από αρμόδιες πηγές είναι ακόμη νωρίς για προβλέψεις, ωστόσο, όπως φαίνεται, η υπέρβαση των στόχων στα φορολογικά έσοδα είναι δεδομένη για τη φετινή χρονιά.

Σημειώνεται ότι την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2025, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 68.742 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2.259 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2026. Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται κυρίως στην είσπραξη, κατά τον μήνα Νοέμβριο, της έκτης δόσης από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), ύψους 2.109 εκατ. ευρώ, η οποία είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον Δεκέμβριο 2025. Εξαιρουμένου του ανωτέρω ποσού από το ΤΑΑ, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 150 εκατ. ευρώ ή 0,2% έναντι του στόχου.

Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 64.970 εκατ. ευρώ, που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2026.

Με το “κλείσιμο” πάντως του οικονομικού έτους, των δεδομένων για το ΑΕΠ του 2025, αλλά και με βάση την πορεία των πρώτων μηνών του 2026, θα φανεί εάν υπάρχει υπεραπόδοση στα έσοδα αλλά κυρίως ποια επιπλέον έσοδα θα αναγνωριστούν ως “ενεργητικά μέτρα”, που έχουν μόνιμο αποτύπωμα στο κρατικό ταμείο. Έτσι, μόνο, μπορεί να δημιουργηθεί επιπλέον δημοσιονομικός χώρος για παροχές ή μείωση φορολογίας.

Πότε θα ληφθούν οι αποφάσεις;

Σε αυτό τον “καμβά”, άλλωστε, στις “μετρήσεις” του 2024 και τις εκτιμήσεις για αποδόσεις πάτησαν οι παροχές του 2025 που ξεπέρασαν τα 2 δισ. ευρώ. Από την ερχόμενη άνοιξη λοιπόν και αφού έχει “κλείσει” ο λογαριασμός του 2025 θα ξεκινήσει το “ζύγισμα” και εν συνεχεία μια διαδικασία έγκρισης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πιθανών δράσεων, που θα “πατήσουν” στις εκτιμήσεις για μόνιμα επιπλέον έσοδα. Εκεί θα κριθεί το κατά πόσο θα περάσει η εφαρμογή μόνιμων μέτρων.

Πάντως, πριν λίγες μέρες ο Πρωθυπουργός σε συνέντευξή του, έδωσε στίγμα εστιάζοντας σε ένα “πακέτο” στήριξης για τις επιχειρήσεις. Όπως είπε “οι επιχειρήσεις έχουν κέρδη έστω και με μειωμένους φορολογικούς συντελεστές, μπορούν τελικά να εισφέρουν περισσότερο στον κρατικό προϋπολογισμό”. Εισπράττουμε πια και από φόρο εισοδήματος επιχειρήσεων πολλά περισσότερα από αυτά τα οποία εισπράτταμε πριν”, σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για να προσθέσει πως “για το ζήτημα της προκαταβολής κρατήστε έναν αστερίσκο να με ξαναρωτήσετε του χρόνου.”

Οι κινήσεις για τις επιχειρήσεις

Πάντως, με βάση όσα έχει αναφέρει επανειλημμένα τόσο ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης έχουν προωθηθεί ήδη σημαντικές δράσεις υπέρ των επιχειρήσεων. Όπως χαρακρηριστικά είχε αναφέρει ο κ. Χατζηδάκης μιλώντας τον περασμένο Σεπτέμβρη στη Γ.Σ. του Συνδέσμου Βιομηχανιών Στερεάς Ελλάδας, η φιλοεπενδυτική πολιτικής της κυβέρνησης, πιο φιλοεπενδυτικής σε σχέση με το πρόσφατο και απώτερο παρελθόν εδράζεται σε 5 άξονες:

Πιο φιλικό στις επενδύσεις και την παραγωγή επιχειρηματικό περιβάλλον με:

• Μείωση των φορολογικών συντελεστών και των ασφαλιστικών εισφορών.
• Απλούστευση της αδειοδότησης επιχειρήσεων. «Αυτήν την περίοδο εξετάζουμε προτάσεις του ΣΕΒ για 57 διαφορετικές παρεμβάσεις μείωσης της γραφειοκρατίας, πέρα από το νομοσχέδιο που συζητήθηκε στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο για την αδειοδότηση».
• Επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης με το νέο δικαστικό χάρτη, την ενίσχυση της εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών και την ψηφιοποίηση των δικαστηρίων για την οποία διατίθενται 700 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
• Ενίσχυση της εξωστρέφειας με την Εθνική Στρατηγική που εγκρίθηκε πρόσφατα.
• Τα ειδικά χωροταξικά πλαίσια για τον τουρισμό, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τη βιομηχανία που θα ολοκληρωθούν ως το τέλος του χρόνου. Στο πλαίσιο αυτό ο κ. Χατζηδάκης ανακοίνωσε ότι λίγες μέρες πριν υπεγράφη η Κοινή Υπουργική Απόφαση που εγκρίνει τη δημιουργία του Επιχειρηματικού Πάρκου Εξυγίανσης Οινοφύτων Ασωπού. «Έτσι, η άτυπη βιομηχανική ζώνη που υπάρχει σήμερα, εντός της οποίας συγκεντρώνεται περίπου το ένα τρίτο του βιομηχανικού ΑΕΠ της χώρας, θα εξελιχθεί στο μεγαλύτερο έως τώρα επιχειρηματικό πάρκο της Ελλάδας, μέσα από μια επένδυση άνω των 100 εκατ. ευρώ».

Περισσότερα κονδύλια και χρηματοδοτικά εργαλεία για την υποστήριξη των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών και των επενδύσεων. «Παλαιότερα υπήρχε μόνο το ΕΣΠΑ. Σήμερα εκτός από το ΕΣΠΑ υπάρχουν επιπλέον το Ταμείο Ανάκαμψης, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού, το Ευρωπαϊκό Κλιματικό Ταμείο και το Ταμείο Απαναθρακοποίησης. Υπάρχουν πολύ περισσότεροι πόροι σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη περίοδο. Και το τραπεζικό σύστημα στο οποίο έχει πρόσβαση η βιομηχανία έχει μπει σε μια καινούργια, πολύ θετική φάση».

Ενθάρρυνση του έξυπνου παραγωγικού μετασχηματισμού, με το νέο πακέτο για την ενίσχυση της καινοτομίας και των νεοφυών επιχειρήσεων που βασίστηκε σε προτάσεις του ΣΕΒ και είναι το πιο ενισχυμένο στην ΕΕ από την πλευρά των ενισχύσεων.

Κατάρτιση και ανάπτυξη δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, με έμφαση στο upskilling και reskilling, στην πιστοποίηση των δεξιοτήτων και την ενδοεπιχειρησιακή κατάρτιση.

Το σενάριο για νέα μέτρα

Εν όψει λοιπόν και των πολιτικών εξελίξεων, όπως είπε και ο Πρωθυπουργός, η κυβέρνηση έχει αφήσει ανοιχτό το να λάβει μέτρα για τις επιχειρήσεις, με ορίζοντα το 2027.

Έτσι, στο “τραπέζι” είναι παρεμβάσεις στο μέτωπο της μείωσης των φορολογικών βαρών, της βελτίωσης της ρευστότητας, ενώ ήδη έχει γίνει λόγος για κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, αύξηση του ακατάσχετου ορίου στους επαγγελματικούς λογαριασμούς, αλλαγές στο φορολογικό πλαίσιο των ενδοομιλικών συναλλαγών.

Ειδικότερα, στο “ζύγι” αναμένεται να μπουν:

1. Μια μείωση της προκαταβολής φόρου. Σήμερα οι επιχειρήσεις καλούνται να προκαταβάλουν έως και το 80% του φόρου που αντιστοιχεί στην επόμενη χρήση, κάτι που “κουρεύει” τη ρευστότητά τους και προφανώς την ανάπτυξή τους, κάτι που προφανώς επηρεάζει και την όλη εικόνα της οικονομίας και των δημοσίων εσόδων.

2. ‘Ενα πλάνο αλλαγών της φορολογίας στους επιχειρηματικούς ομίλους με εστίαση στις συναλλαγές των θυγατρικών με τη μητρική εταιρεία. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, το οικονομικό επιτελείο προχωρά σε ανάθεση εξειδικευμένης μελέτης για τη σκοπιμότητα ενός τέτοιου μέτρου.

Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση, στόχος είναι η πλήρης «χαρτογράφηση» των συστημάτων φορολόγησης των μεγάλων επιχειρηματικών σχημάτων σε άλλες ευρωπαϊκές και διεθνείς οικονομίες, η ανάλυση του τρόπου τιμολόγησης των ενδοομιλικών συναλλαγών και η παρουσίαση λύσεων προσαρμοσμένων στις ανάγκες της ελληνικής αγοράς.

Η πρωτοβουλία εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό της κυβέρνησης για εναρμόνιση με τα πρότυπα του ΟΟΣΑ και της ΕΕ, αλλά και για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας ως επενδυτικού προορισμού. Όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, «η Ελλάδα οφείλει να διαθέτει ένα πλαίσιο απολύτως συμβατό με τις καλύτερες πρακτικές της ΕΕ, ώστε να παρέχει προβλεψιμότητα στις επιχειρήσεις και να περιορίζει τις «γκρίζες ζώνες» στις ενδοομιλικές συναλλαγές».

3. Πλάνο για κατάργηση τέλους επιτηδεύματος, που άλλωστε, αποτελεί πάγιο αίτημα της επιχειρηματικής κοινότητας, καθώς θεωρείται αντιαναπτυξιακός φόρος.

4. Σχέδιο για την άρση της εκκρεμότητας για τον ακατάσχετο επαγγελματικό λογαριασμό. Με βάση τη ψηφισμένη ρύθμιση του 2019 το ακατάσχετο όριο των 1.250 ευρώ προσαυξάνεται με συγκεκριμένους συντελεστές ανάλογα με τον αριθμό και το ποσό των δόσεων που θα εξοφλούν οι οφειλέτες επαγγελματίες. Το ποσό του τραπεζικού λογαριασμού στο οποίο η εφορία δεν θα μπορεί να «βάζει χέρι» θα αυξάνεται εφόσον ο οφειλέτης έχει ρυθμίσει τα χρέη του και έχει καταβάλλει δυο δόσεις, έχει δηλώσει τον λογαριασμό για τον οποίο ζητά εξαίρεση από τις κατασχέσεις και πληρώνει εμπρόθεσμα τις δόσεις.

Υπενθυμίζεται ότι επίκειται και η ανακοίνωση για το “πακέτο” στήριξης της βιομηχανίας έναντι του αυξημένου ενεργειακού κόστους. Η ανακοίνωση έχει γίνει, στη ΔΕΘ, από τον περασμένο Σεπτέμβριο. Ωστόσο υπάρχει μια σχετική καθυστέρηση μια και εξετάζεται το πώς η υιοθέτηση είτε του περίφημου ιταλικού μοντέλου, είτε κάποιας παραλλαγής του, δε θα “χτυπήσει” στους κοινοτικούς κανονισμούς.