Έξι χρόνια χωρίς τον Θόδωρο Αγγελόπουλο

Πέρασαν ήδη έξι χρόνια από την ημέρα που έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος Έλληνας δημιουργός Θόδωρος Αγγελόπουλος. Διαρκές είναι το πένθος του ελληνικού και του παγκόσμιου κινηματογράφου.

Το φινάλε της ταινίας που δεν πρόλαβε να γυρίσει, το έγραψε στη βεράντα  του σπιτιού μας, στην  μονάκριβη Ύδρα. Ήταν η 102η  εκδοχή του σεναρίου «Ή Άλλη Θάλασσα», με πρωταγωνιστή τον διάσημο Ιταλό ηθοποιό, Τόνι Σερβίλο.

Όποιος είχε την τύχη να γνωρίσει τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, δεν θα τον ξεχάσει ποτέ. Ο Θόδωρος αγαπούσε τους απλούς ανθρώπους και του άρεσε να επικοινωνεί μαζί του ιδιαίτερα μέσα στο λεωφορείο.

Στην ταβέρνα του Οικονόμου στα Πετράλωνα ο Θόδωρος Αγγελόπουλος μαζί με τους στενούς του συνεργάτες Τάκη Κατσέλη, Τώνη Λυκουρέση, Μανόλη Τσακίρη, Μάρθα Ισαακίδου, τον πρύτανη της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Πάνο Χαραλάμπους, τον Σπύρο και τη Μάρω Βλασσοπούλου, την Πόπη Μανιά και τον ιδιοκτήτη της ταβέρνας Κώστα Διαμάντη

Αγαπούσε την Ύδρα, όπως όλοι όσοι νιώθουν την ιδιαίτερη αισθητική, το φως που εκπέμπει το μονάκριβο νησί. Επιθυμούσε να γυρίσει εκεί πλάνα από την ταινία «Μια αιωνιότητα και μία μέρα», την ταινία που του χάρισε τον Χρυσό Φοίνικα του Φεστιβάλ των Καννών.

Με το σκάφος του Βαγγέλη του Γκιώνη ψάχναμε όλο το νησί  για να βρούμε το σημείο για το φινάλε της ταινίας, που απαιτούσε μια εύκολη πρόσβαση σε παραλία με άμμο. Την παραλία την βρήκαμε. Ήταν ο Άγιος Νικόλαος. Ήταν αδύνατον, όμως, να κουβαλήσουμε εκεί δεκάδες τεχνικούς, ηθοποιούς, κομπάρσους, μηχανήματα, γεννήτριες και λοιπά. Έτσι, το φινάλε της ταινίας «Μια Αιωνιότητα και μία μέρα» δεν γυρίστηκε στην Ύδρα.

Αυτό ήταν μια μεγάλη ατυχία για το νησί,  που η προβολή του από όλα τα  σοβαρά μέσα είναι και πρέπει να είναι ο σκοπός όποιου αγαπάει ανιδιοτελώς την Ύδρα.

Ο Βαγγέλης, που αποκτά αμέσως οικειότητα με τους πάντες, έκανε και διάφορες άλλες προτάσεις στον Θόδωρο. Λαχταρούσε και αυτός να γυριστεί η σκηνή στην Ύδρα. Το μόνο που κατάφερε είναι να τους φάμε τα κουλούρια που κουβαλούσε μαζί του, γιατί δεν είχαμε προβλέψει κάτι για κολατσιό.

Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος με τον σκηνοθέτη και βοηθό του, Λευτέρη Χαρωνίτη, στο ταξί του Βαγγέλη Γκιώνη στην Ύδρα

Ο Σύλλογος Οικολόγων Ύδρας είχε τιμήσει, στην κατάμεστη από κόσμο «ΜΠΡΑΤΣΕΡΑ» στην Ύδρα, τον μεγάλο καλλιτέχνη, ο οποίος είχε επίσης παραστεί στη βράβευση από τον Σύλλογο των παλαιών και νεώτερων πετράδων του νησιού και του Έλληνα Σλίμαν, Άδωνι Κύρου, που οργανώθηκε από τον Σύλλογο, τη Νομαρχία Πειραιώς και το Ιστορικό  Αρχείο-Μουσείο Ύδρας.

Είχα την σπάνια τύχη να είμαι τα 12 τελευταία χρόνια στενός του συνεργάτης. Άπειρες φορές,είτε  στο εστιατόριο «ΙΝΤΕΑΛ», είτε στο καφέ «ΠΟΡΤΕΣ» στο Ψυχικό,  κουβεντιάζαμε ώρες ολόκληρες για το σινεμά, την πολιτική. Από αυτές τις συναντήσεις έμαθα πολλά και ελπίζω να υπήρξα αντάξιος συνομιλητής του. Πολλές από αυτές τις συζητήσεις, ιδιαίτερα για τον κινηματογράφο, την ανταλλαγή απόψεων του Αγγελόπουλου με τους μεγάλους του σινεμά, Φελίνι, Αντονιόνι, Μπέγκμαν, Κουροσάβα, Ταρκόφσκι ήταν για μένα ευλογία και ειδική γνώση.

Την Τετάρτη, 24 Ιανουαρίου 2018, ημέρα της επετείου του θανάτου του, οι φίλοι, οι μαθητές και οι συνεργάτες του συγκεντρωθήκαμε για να πιούμε το κρασάκι μας στη μνήμη του στην μοναδική ταβέρνα του Οικονόμου στα Πετράλωνα.

Ο Κώστας που είναι εδώ και χρόνια ιδιοκτήτης της επιχείρησης δεν δέχτηκε να πάρει χρήματα για μια τέτοια βραδιά! Ο κάθε φίλος και συνεργάτης διηγήθηκε ένα μέρος από την επαγγελματική  και φιλική σχέση του με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο.

Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος με τον Μανόλη Τσακίρη, στο σπίτι του δεύτερου στην Ύδρα

Με τον Θόδωρο επισκεπτόμασταν συχνά το ταβερνάκι του Οικονόμου, ένα πραγματικό στέκι πνευματικών ανθρώπων και καλλιτεχνών, όπου συχνά πήγαινα με τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, τον Μάνο Κατράκη, τον  Γιάννη Ρίτσο,τον Θανάση Βαλτινό, τον Λευτέρη Παπαδόπουλο, τον αξέχαστο φίλο, καθηγητή Διαμαντή Πεπελάση.

Τρυφερή νοσταλγική ήταν η νύχτα.

Ήταν εκεί και ο Τάκης Κατσέλης, ο Τώνης Λυκουρέσης, η γραμματέας του γραφείου, γλυκύτατη Μάρθα Ισαακίδου, η Πόπη Μανιά, ο πρύτανης της Σχολής Καλών Τεχνών Πάνος Χαραλάμπους, το ζεύγος Σπύρος και Μάρω Βλασσοπούλου, ιδιοκτήτες του ιστορικού εστιατορίου ΙΝΤΕΑΛ, που ήταν στέκι πολιτισμού και το επισκεπτόταν ο Θόδωρος Αγγελόπουλος με τον Μανόλη Τσακίρη για μεσημεριανό φαγητό μια με δύο φορές την εβδομάδα, με θέματα προς συζήτηση την πολιτική και τον κινηματογράφο.  Ο Τώνης δεν άργησε να καταθέσει με μοναδικό τρόπο τα παράξενα που συνέβαιναν στα γυρίσματα, ο Τάκης Κατσέλης παρών στο τραγικό γεγονός μας περιέγραψε πώς έγινε το κακό, ο υπογράφων μίλησε μεταξύ άλλων για την ολοκλήρωση της τελευταίας εκδοχής-102ης- του σεναρίου της  ταινίας ,«Η Άλλη Θάλασσα» ένα βαθύ λιόγερμα στη βεράντα του σπιτιού της οικογένειας Τσακίρη στην Ύδρα.

Θα είναι αιωνία η μνήμη του φιλυδραίου μεγάλου καλλιτέχνη, του ωραίου Έλληνα, που με την ταινία του «Το βλέμμα του Οδυσσέα» είχε προβλέψει τις δραματικές ανακατατάξεις στα Βαλκάνια.

Μανόλης Τσακίρης

Συγγραφέας

Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών, Ηθικής Τάξεως, 1978