Μετά από 3 ώρες χαμηλών τόνων, τα Όσκαρ παραδόθηκαν στο χάος

Η ομάδα των παραγωγών της φετινής 93ης τελετής των βραβείων Όσκαρ είχε αναλάβει ένα έργο όχι ακριβώς ζηλευτό, όπως εξηγούσαμε και στο video explainer του NEWS 247.

Να στήσει δηλαδή μια ασφαλή τελετή, με αποστάσεις, με λίγα άτομα, και σε μια χρονιά όπου οι ταινίες ήταν λιγότερο αναγνωρίσιμες από ποτέ, ως συνέπεια των κλειστών αιθουσών.

Μαζί όμως με την πρόκληση, ερχόταν και μια ευκαιρία. Τα Όσκαρ, πάντοτε δεμένα στην παράδοση και σε μια πολύ συγκεκριμένη δομή τελετής, τώρα δεν είχαν επιλογή παρά να εξελιχθούν, να δοκιμάσουν διαφορετικά πράγματα. Ταυτόχρονα, με τις θεαματικότητες ήδη πια σε ιστορικό χαμηλό (από πέρσι, με τη νίκη των «Παράσιτων»), πιθανότατα κανείς δεν περίμενε πως φέτος ειδικά θα υπήρχε ανάκαμψη.

Η τελετή λοιπόν ήταν, με έναν περίεργο τρόπο, ελεύθερη να μοιάζει με οτιδήποτε. Δεν χρειάζεται να προσπαθήσεις απεγνωσμένα να προσελκύσεις θεατές, όταν γνωρίζεις εξαρχής πως κανείς δεν πρόκειται να έρθει. Και δεν έχεις αγωνία να ακολουθήσεις τους κανόνες, όταν η φετινή χρονιά έχει άλλους, δικούς της κανόνες και περιορισμούς.

Έτσι, τα φετινά Όσκαρ ξεκίνησαν ως κάτι διαφορετικό, σχεδόν αλλόκοτο. Σαν μια εντελώς κλειστή τελετή ανάμεσα σε φίλους, που βραβεύονται μεταξύ τους. Μόνοι αυτοί κι οι αγαπημένοι τους, και απολύτως κανείς άλλος. Ούτε σόου, ούτε χοροί, ούτε παλαβά αφιερώματα, ούτε τίποτα. Οι υποψήφιοι, καθιστοί σε αποστάσεις σε τραπεζάκια που είχαν απλωθεί στον σταθμό Union Station του Λος Άντζελες, συν λιγοστοί που βγήκαν σε απευθείας σύνδεση από την Αγγλία και άλλες χώρες.

Κάθε παρουσιαστής ή παρουσιάστρια αφιέρωνε χρόνο στους υποψήφιους, λέγοντας πράγματα για αυτούς, για τη δουλειά τους, κάτι που μπορεί να μη γνωρίζουμε. Παρουσιάζοντας το Όσκαρ Σκηνοθεσίας, ο περσινός θριαμβευτής Μπονγκ Τζουν-χο μοιράστηκε μαζί μας (στη γλώσσα του!) όσα οι φετινοί υποψήφιοι πιστεύουν πως σημαίνει το να είναι σκηνοθέτες. Η Ρετζίνα Κινγκ, ανοίγοντας το σόου, μίλησε για κάθε υποψήφιο Β’ Ρόλο ξεχωριστά. Τίποτα περιττό, στα όρια του ακραίου: Πολύς κόσμος άρχισε να ζητάει κλιπάκια των ταινιών ή οτιδήποτε συνοδευτικό. Το σόου απλά αρνείτο να ξεφύγει από το επίπεδο του απόλυτα κλειστού, εσωτερικού, χαμηλών τόνων γεγονότος.

Το να γίνει αυτό φέτος από όλες τις χρονιές ήταν περίεργο, φέτος δηλαδή που όλες οι ταινίες έμοιαζαν άγνωστες. Η επιμονή του σόου να μην δείχνει κλιπς ή έστω συνοδευτικά γραφιστικά στοιχεία (σχέδια κουστουμιών, για παράδειγμα) έκανε τη φετινή σοδειά ταινιών να μοιάζει ακόμα περισσότερο, σα να μην υπήρξε ποτέ. Ήταν πάντως μια συνειδητή επιλογή, που είχε και πολύ θετικές συνέπειες: Το κλίμα έμοιαζε πιο ζεστό κι ανθρώπινο (σχεδόν ειλικρινές!) από όσο έχουν υπάρξει ποτέ τηλεοπτικά βραβεία.

Σε συνδυασμό με την απόφαση των παραγωγών να μην κόβουν σε κανένα απολύτως σημείο τους βραβευμένους, αποσύροντας την αγενέστατη αυτή απειλητική μουσική (που υποδεικνύει στους νικητές πως πρέπει να ολοκληρώσουν τις ευχαριστίες τους), το αποτέλεσμα ήταν να έχουμε μια από τις ωραιότερες συλλογές στιγμών και ομιλιών. Και με τα πάντα να προκύπτουν οργανικά, και όχι ως αποτέλεσμα ιδρωμένης προσπάθειας της παραγωγής να δημιουργήσει Μια Στιγμή Για Την Οποία Θα Μιλάνε Όλοι.

Είχαμε την Γιου-Γιανγκ Γιουν («Minari», Β’ Γυναικείος Ρόλος) στην καλύτερη ευχαριστήρια ομιλία της βραδιάς, που γνώρισε τον Μπραντ Πιτ, παίρνοντάς τον αγκαζέ πηγαίνοντας στα παρασκήνια, είπε στα παιδιά της πως κέρδισε το Όσκαρ επειδή δούλεψε όλες αυτές τις ώρες, είπε στις συνυποψήφιές της πως ήταν απλά πιο τυχερή από εκείνες και πως «δεν γίνεται να κερδίζεις την Γκλεν Κλόουζ», και αφιέρωσε το βραβείο στον Κιμ Κι-γιουν, τον Κορεάτη σκηνοθέτη που της είχε δώσει τον πρώτο της ρόλο.

Ο Ντάνιελ Καλούγια («Judas and the Black Messiah», Β’ Ανδρικός Ρόλος) ευχαρίστησε τους γονείς του που έκαναν σεξ, με τη μητέρα του ζωντανά στο BFI Southbank του Λονδίνου να κοιτάζει ως κλασικός γονιός που δεν καταλαβαίνει τι είπε το παιδί του και όλοι γελάνε. Η Φράνσις ΜακΝτόρμαντ έκανε την κραυγή του λύκου καθώς η ίδια και η ομάδα του «Nomadland» παραλάμβαναν το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας, κι έχοντας προηγουμένως χρησιμοποιήσει το βήμα της για να προτρέψει τον κόσμο να πάει στο σινεμά να δει τις βραβευμένες ταινίες.

Νωρίτερα, στην πιο συγκλονιστική στιγμή της βραδιάς, ο Τόμας Βίντερμπεργκ (Διεθνές Φιλμ, «Another Round») είχε αφιερώσει τη νίκη στη μνήμη της κόρης του, που σκοτώθηκε τραγικά λίγες μέρες μετά την έναρξη των γυρισμάτων. Ο πόνος νιώθει κανείς πως διαπερνά το σπουδαίο του φιλμ και ήταν μια υπέροχη στιγμή όταν η Ακαδημία το αναγνώρισε χαρίζοντάς του το Όσκαρ, κι ο ίδιος άνοιξε την καρδιά του στη σκηνή δίχως καμία μουσική να πρόκειται να τον διακόψει.

Ήταν σε γενικές γραμμές μια βραδιά χωρίς εκπλήξεις, μέχρι και λίγο πριν το φινάλε, με τα Όσκαρ σχεδόν απόλυτα μοιρασμένα. Το «Nomadland» πήρε 3 μεγάλα βραβεία ενώ πολλές ταινίες τιμήθηκαν με 2: «Soul», «The Father», «Ma Rainey’s Black Bottom», «Sound of Metal», «Judas and the Black Messiah», «Mank». (Από τις υποψήφιες για Καλύτερη Ταινία, δύο ακόμα φιλμ πήραν ένα Όσκαρ -«Minari», «Promising Young Woman»- ενώ η «Δίκη των 7 του Σικάγου» ήταν η μόνη που έφυγε με άδεια χέρια.)

Μια σημαντική βραδιά για την εκπροσώπηση, με την Γιου-Γιανγκ Γιουν να γίνεται η πρώτη ηθοποιός από την Κορέα που παίρνει ερμηνευτικό Όσκαρ, και την Κλόι Τζάο η πρώτη μη λευκή σκηνοθέτης που κερδίζει το Όσκαρ Σκηνοθεσίας, με την ταινία της να θριαμβεύει τελικά με 3 από τα 4 μεγάλα Όσκαρ. Μα τελικά μια βραδιά καταδικασμένη να μείνει στη μνήμη για το χαοτικό της φινάλε.

Όπου οι παραγωγοί, ανάμεσα στους οποίους ο Στίβεν Σόντερμπεργκ, πήραν ένα άνευ προηγουμένου ρίσκο, προφανώς θέλοντας να εντείνουν ακόμη περισσότερο αυτή την αίσθηση συναδελφικότητας και κοντινών δεσμών: Αντέστρεψαν την παραδοσιακή σειρά των τελευταίων βραβείων δίνοντας το Καλύτερης Ταινίας πριν το τέλος και χτίζοντας όλο το σόου προς αυτό που περίμεναν πως θα είναι το μεταθανάτιο Όσκαρ του Τσάντγουικ Μπόουζμαν.

Μια εσάνς σουρεαλισμού είχε ήδη αρχίσει να αναδύεται σε αυτό το σημείο: Ύστερα από σχεδόν 3 ώρες ενός σόου χωρίς κόλπα και gimmicks, η Γκλεν Κλόουζ χόρεψε το Da Butt(!) δίνοντας πάσα στο κλασικό In Memoriam κομμάτι (με τους καλλιτέχνες του σινεμά που έφυγαν φέτος από τη ζωή) το οποίο για κάποιο λόγο έπαιζε σαν σε διπλή ταχύτητα. Όσο επεξεργαζόμασταν αυτή την επιλογή, δόθηκε το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Εδώ πια το στοίχημα ήταν προφανές: Οι παραγωγοί επέλεξαν το ρίσκο, να κλείσουν δηλαδή με τους Α’ Ρόλους. Ο Α’ Γυναικείος ήταν η πιο ανοιχτή κατηγορία της βραδιάς και στον Α’ Ανδρικό οι πάντες θα έρχονταν κοντά τιμώντας τη μνήμη ενός θρυλικού νέου ηθοποιού που χάθηκε χωρίς αφήνοντας πίσω του σημαντικό έργο.

Η σοκαριστική όμως ανατροπή με το Όσκαρ του Άντονι Χόπκινς (ο οποίος είναι πολύ απλά συνταρακτικός στο «The Father», πιθανά στην ερμηνεία της καριέρας του) έδωσε στο σόου ένα κλείσιμο αδιανόητης αντι-κλιμάκωσης. Ο Χόπκινς, ο γηραιότερος νικητής ερμηνευτικού Όσκαρ στην ιστορία πλέον, όχι απλά δεν ήταν παρών, αλλά δεν εμφανίστηκε καν μέσω σύνδεσης- πιθανότατα θα κοιμόταν. Κι έτσι ανάμεσα στα δύο κυρίαρχα ενδεχόμενα (η βραδιά να κλείσει με το τιμ του «Nomadland» να παίρνει το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και την κραυγή του λύκου, ή την υποθετική νίκη του Μπόουζμαν και τον συγκινητικό λόγο της χήρας του), βρεθήκαμε αντιμέτωποι με ένα άνευ προηγουμένου μη-φινάλε, με ένα τελευταίο βραβείο που ο παρουσιαστής (Χοακίν Φοίνιξ) εμφανέστατα δεν ήθελε να είναι για να δώσει, και το οποίο κανείς δεν ήταν εκεί για να παραλάβει. Εντείνοντας έτσι ακόμα περισσότερο την δεδομένη αίσθηση αμηχανίας που θα έφερνε η πιθανή ήττα του Μπόουζμαν, αφήνοντάς την να αιωρείται πάνω από το φινάλε, πάνω από τους τίτλους τέλους, πάνω από τις ξενυχτισμένες μας οσκαρικές συζητήσεις.

Τόσος κόπος, για τόσο χάος; Ούτε οι αδερφοί Κοέν να είχαν αναλάβει την τελετή.

Οι παραγωγοί ήθελαν ένα πιο ανθρώπινο, πιο προσγειωμένο σόου, και το είδαν να καταλήγει με τον πιο ανθρώπινα απρόβλεπτο τρόπο. Ακόμα κι αν το είχαν προσπαθήσει, θα ήταν δύσκολο τα Όσκαρ να πετύχουν κάτι τόσο αντικλιμακτικό ως φινάλε. Έτσι όμως, αυτό που μένει τελικά ως αποχαιρετισμός αυτής της τόσο εκκεντρικής, παράξενης βραδιάς, ήταν ο λόγος της Φράνσις ΜακΝτόρμαντ όταν κέρδισε (έκπληξη κι αυτή!) το τρίτο της Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου, για το «Nomadland».

Όπου δίχως τίποτα περιττό στο λόγο ή στην κίνησή της, χρησιμοποίησε μια ατάκα του Σαίξπηρ λέγοντας «δεν έχω λόγια: η φωνή μου είναι στο ξίφος μου» και συνέχισε σχολιάζοντας πως «γνωρίζουμε πως το ξίφος μας είναι η δουλειά μας, και μου αρέσει η δουλειά. Σας ευχαριστώ που το γνωρίζετε, και σας ευχαριστώ για αυτό». Κάποιες φορές, αξίζει τα πράγματα να είναι εντελώς απλά.