Οι ‘χορηγοί’ της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς

Για πρώτη φορά στη μεταπολεμική Ιστορία της, η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με δύο φαινόμενα τεκτονικού χαρακτήρα: η έκρηξη των μεταναστευτικών ροών συμβαδίζει με την έκρηξη της ακροδεξιάς, που κάνει όλο και πιο έντονη την παρουσία της, ακόμα και σε χώρες παραδοσιακά φιλελεύθερες και ανεκτικές.

Η ξενοφοβία γίνεται πολιτικό εφαλτήριο και η αντίληψη μιας Ευρώπης περίκλειστης, εχθρικής στη μετανάστευση, αποκτά όλο και πιο φανατικό κοινό. Στο έδαφος που καλλιέργησαν επί χρόνια οι πολιτικές της ακραίας λιτότητας, ανθίζουν η ευρωφοβία και ο επιθετικός ευρωσκεπτικισμός. Ο εθνικισμός στην πιο μολυσματική εκδοχή του επιστρέφει.  Από-περιθωριοποιείται. Πότε με κοστούμι και πότε με σβάστικα,  εισβάλλει στην κεντρική ευρωπαϊκή σκηνή, διεκδικεί ρόλο, μερίδιο εξουσίας, αν όχι και την ίδια την εξουσία.

Υπάρχει λύση; Αμήχανη και διστακτική η πολιτική ελίτ της Ευρώπης αδυνατεί μέχρι στιγμής να διαμορφώσει ενιαία στάση. Το ένα τμήμα της – υπό την καθοδήγηση του Βερολίνου – επιμένει ότι ο αποτελεσματικότερος τρόπος ανάσχεσης της ακροδεξιάς έκρηξης είναι η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών με γνώμονα τις διεθνείς συνθήκες και την κοινοτική συνοχή. Μία άλλη μερίδα, αυτή που συγκροτούν κυρίως η Αυστρία και οι χώρες του Βίζεγκραντ , δοκιμάζει να αντιμετωπίσει τη ραγδαία ενίσχυση της ακροδεξιάς, υιοθετώντας την ατζέντα της και αναπαράγοντας σε πολλές περιπτώσεις την αντι-μεταναστευτική ρητορική της.

Τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους: θωπεύοντας την ξενοφοβία και κλείνοντας τα σύνορα, οι κυβερνήσεις που επιχειρούν να διεισδύσουν στα ακροδεξιά ακροατήρια, το μόνο που κατορθώνουν είναι να ενισχύσουν τα ακραία εθνικιστικά και ξενόφοβα κόμματα. Η εμπειρία της Σλοβακίας είναι χαρακτηριστική: προκειμένου να αντιμετωπίσει την απειλή των ακραίων ευρωσκεπτικιστών , ο Σλοβάκος Πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο έφθασε στο σημείο να ζητά προ ημερών τη μετατροπή της Ελλάδας σε hot spot! Το αποτέλεσμα; Στις προχθεσινές εκλογές, το κυβερνών κόμμα Smer-SD έχασε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, βλέποντας παράλληλα το νεοναζιστικό κόμμα του Μάριαν Κοτλέμπα να εκτινάσσεται στην τρίτη θέση με 8,5% και το κόμμα του επιχειρηματία Μπόρις Κολάρ, που εμφανίσθηκε με κεντρικό σύνθημα το κλείσιμο των συνόρων και τον αποκλεισμό των μεταναστών, να πετυχαίνει την είσοδό του στη Βουλή.

Με τον ίδιο τρόπο, ο αυστριακός καγκελάριος σοσιαλδημοκράτης Φάιμαν, φίλος της Ελλάδας και υποστηρικτής της στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, προσχώρησε στο μπλοκ των κλειστών συνόρων. Πιεζόμενος από τον κυβερνητικό του εταίρο, το συντηρητικό κόμμα OVP, και βλέποντας την αυστριακή ακροδεξιά, το κόμμα των Ελεύθερων, να προηγείται στις δημοσκοπήσεις με 32%, παρέδωσε τη διαχείριση του προσφυγικού στην υπερσυντηρητική υπουργό Εσωτερικών Μικλ Λάιτνερ και τον υπουργό Εξωτερικών Σεμπάστιαν Κουρτς, με τα γνωστά αποτελέσματα.

Υπό αυτή την έννοια, η έκρηξη του μεταναστευτικού απειλεί όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά ολόκληρη την Ευρώπη. Και αν για τη χώρα μας είναι θέμα επιβίωσης να μη μετατραπεί σε ϕυλακή απελπισμένων, για την Ευρώπη το σϕράγισμα των συνόρων και η de facto κατάργηση της Σέγκεν αιμοδοτούν τον ακροδεξιό λαϊκισμό και αναβιώνουν τους χειρότερους εφιάλτες… Η εκτίναξη των ποσοστών των ευρωφοβικών και αντι-μεταναστευτικών κομμάτων στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, σε συνδυασμό με την έκρηξη της πολιτικής επιρροής του Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία, δείχνουν ότι η κατεδάφιση της Ενωμένης Ευρώπης και η επιστροφή στην εποχή των εθνικών ανταγωνισμών δεν είναι σενάριο πολιτικής φαντασίας, αλλά πολιτικό σχέδιο που κερδίζει έδαφος…

*Ο Χρήστος Μαχαίρας είναι δημοσιογράφος.