Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΠΙΣΜΠΙΚΗΣ ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΕΙ ΤΟ CARTEL ΜΕ ΑΙΜΑ ΚΑΙ ΔΑΝΕΙΚΑ

Ο Τεχνοχώρος Cartel μετά από δύο χρόνια σιωπής επιστρέφει και στεγασμένος πλέον στις εγκαταστάσεις της ιστορικής «Κλωσταί Πεταλούδα-Μουζάκης» στο Αιγάλεω, εγκαινιάζει τη νέα του εποχή με τους «Έμπορους της Βενετίας». Η παράσταση είναι εμπνευσμένη από το έργο του Σαίξπηρ, σε διασκευή και σκηνοθεσία του Τσέζαρις Γκραουζίνις.

Πρόκειται για μια πανκ, πολιτική, μεταβιομηχανική ανάγνωση ενός από τα πιο αμφιλεγόμενα σαιξπηρικά έργα, με τον Βασίλη Μπισμπίκη στον ρόλο του Σάιλοκ. Η Βενετία που γεννιέται επί σκηνής δεν είναι πια η πόλη των καναλιών και των γιορτών. Είναι μια σκουριασμένη μηχανή, ένας κόσμος ξεχασμένος από τον Θεό – και από τον άνθρωπο.

Μέσα σε αυτό το απογυμνωμένο σκηνικό, η θεατρική ομάδα Cartel καλεί το κοινό να αναμετρηθεί με μια αφήγηση που δεν χαρίζεται: μια αφήγηση για την ταυτότητα, την απόγνωση, τη βία, αλλά και για την αγάπη που επιμένει. Οι ηθοποιοί κατοικούν την παράσταση όχι ως ρόλοι, αλλά ως ζωντανές, ανήσυχες μονάδες ενός κόσμου υπό κατάρρευση.

Εμείς ζητήσαμε από τους ηθοποιούς να μας συστηθεί ο καθένας μέσω του ρόλου του και να μιλήσουν από τη θέση τους μέσα σε αυτή τη δυστοπική Βενετία. Να φωτίσουν, έστω για λίγο, τα άδεια κανάλια της.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΔΕΡΗΣ – ΛΑΝΣΕΛΟΤ

Στην αρχή η βροχή ήταν τόση πολλή που γέμιζε τα κανάλια και ξέπλενε της αμαρτίες και τις κρυφές επιθυμίες των ανθρώπων της Βενετίας. Μετά ξαφνικά έφυγε, μας γύρισε την πλάτη και μας εγκατέλειψε. Τα κανάλια στέρεψαν και οι κάτοικοι την πόλης είδαν στον στεγνό πυθμένα όλες την ανομίες του και τα μυστικά που πετούσαν εκεί με κλειστά μάτια. Όλοι άρχισαν να γίνονται νευρικοί, έπαψαν να διασκεδάζουν. Να μιλάνε μεταξύ τους, να κάνουν έρωτα…

Η ενέργεια χάθηκε, όλη η πόλη βυθίστηκε στα σκοτάδια. Η παραγωγή σταμάτησε και πολλοί έφυγαν. Τα φαναράκια ως πυγολαμπίδες εμφανίστηκαν παντού και όλοι αναρωτιόντουσαν τι πήγε στραβά. Τα ζώα όμως συνέχισαν να ζουν, να πίνουν νερό από τις λιγοστές λίμνες που είχαν μείνει, μακριά από την πόλη. Έκαναν σεξ, αναπαράγονταν και έτρωγαν από την λιγοστή πρασινάδα που είχε μείνει.

Θα ήθελα να ήμουν στη θέση τους. Θα περνούσα καλύτερα. Στόχος μου είναι να γίνω κι εγώ ζώο. Θα τα καταφέρω ακόμα κι αν μου λέει η συνείδηση μου ότι δεν μπορώ να πάω ενάντια στο θέλημα του θεού που με έπλασε άνθρωπο.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΣΙΤΣΟΣ – ΛΟΡΕΝΤΖΟ

Η Βενετία αυτή επιβιώνει, παρά τον χρόνο, γιατί πάντα υπήρχαν κάποιοι σαν εμάς—άνθρωποι που δεν σταμάτησαν ποτέ να γοητεύονται από το ωραίο, το υψηλό, το άπιαστο. Ανήκω κι εγώ, ταπεινά, σε μια κοινωνία του θεάματος, όπου η αναζήτηση νοήματος μοιάζει ανώφελη. Όλα περιστρέφονται γύρω από τις εντυπώσεις, τα φανταχτερά ρούχα, την εικόνα, τον θόρυβο. Μια μηχανή επιθυμιών, φτιαγμένη για να καταναλώνει και να μεταμορφώνεται αδιάκοπα.

Στη μέση του έργου αλλάζω κινητήρα—αλλάζω ταυτότητα. Επαναπροσδιορίζομαι. Γίνομαι κάτι άλλο, κάτι πιο τολμηρό ή ίσως πιο αληθινό. Είναι μια πράξη συνειδητής μεταμόρφωσης ή απλώς μια ευκαιρία να ζήσω ξανά, με φρέσκα μάτια, τη γιορτή της ζωής; Δεν ξέρω. Ίσως είναι και τα δύο ή και τίποτα. Η μεταμφίεση, στον πυρήνα της, δεν είναι τίποτα παραπάνω από μια αφορμή για την διεκδίκηση ενός νοήματος σε μια Βενετία – έναν κόσμο – δίχως νόημα.

ΕΡΡΙΚΑ ΜΠΙΓΙΟΥ – ΝΕΡΙΣΑ/ΠΟΡΣΙΑ

Υποδύομαι την Πόρσια και τη Νερίσα. Ή κάτι που μοιάζει με την Πόρσια. Δεν είναι ακριβώς ανθρώπινη. Ένα αποτύπωμα ανθρώπινης πρόθεσης σε μια μηχανική οντότητα. Αυτό αλλάζει τα πάντα. Τον ρυθμό. Τον τόνο. Το βλέμμα. Το αίσθημα. Τι σημαίνει «σώμα» τότε; Τι σημαίνει «λόγος»; Ποιος σκέφτεται μέσα απ’ αυτό το πρόσωπο; Ποιος αισθάνεται; Η Νερίσα, από την άλλη, κρατά ένα υπόλειμμα ανθρώπινης μνήμης. Σαν καθρέφτης ή σκιά της Πόρσια. Ή σαν κάποια που θυμάται ακόμα, μέσα σε έναν κόσμο που έχει ξεχάσει.

Ο κόσμος της παράστασης είναι ένας κόσμος μετά. Μετά το συμβάν. Μετά το ανθρώπινο. Μετά τη μνήμη. Η σκηνή γίνεται χώρος πλοήγησης. Μέσα σε αυτό το άδειο εργοστάσιο, η Βενετία δεν είναι πια πόλη. Είναι πεδίο συνείδησης, μηχανικής και ανθρώπινης.

Η δουλειά σε αυτή την παράσταση, και ιδιαίτερα σε αυτούς τους ρόλους, ήταν περισσότερο μια άσκηση αφαίρεσης και εγρήγορσης. Να επιτρέψω στον εαυτό μου να λειτουργήσει σαν δέκτης, όχι ερμηνευτής. Να σταθώ μέσα στον κόσμο που έχουμε φτιάξει και να υπάρξω χωρίς να εξηγώ. Μέσα σε αυτό το τοπίο, δεν μπορώ παρά να θυμηθώ τη φράση του Harari: «Η συνείδηση είναι ο μεγάλος άγνωστος του 21ου αιώνα.»

ΕΛΕΝΗ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ – ΤΖΕΣΙΚΑ

Πολλές φορές μάς γεννιούνται έντονες τάσεις φυγής. Φυγή από τον ίδιο μας τον εαυτό, απόδραση από το γνώριμο και το οικείο. Ο καθένας μας, με τον δικό του τρόπο, μηχανεύεται φανταστικές διεξόδους — ονειρεύεται να γίνει κάποιος άλλος, να βρεθεί σε ένα μέρος άλλο, διαφορετικό, αποκομμένο από τις συνήθειες και τις μνήμες. Τα πρόσωπα και οι συνθήκες αλλάζουν, νέα πιόνια σε καινούριο παιχνίδι.
Το άγνωστο έχει μια ακατανίκητη γοητεία, μας θέλγει το “ξένο” – φαντάζει ελευθερία, ίσως και λύτρωση. Η ιδέα του να αλλάξεις τόπο, όνομα ή σώμα σε πλανεύει. Όμως, όσο μακριά κι αν πας, όσο κι αν προσπαθείς να μεταμορφωθείς, στο τέλος πάντα εσένα δεν κουβαλάς;

Με το βάρος των προηγούμενων παικτών, το άρωμα των λέξεων τους στις αποσκευές σου. Ό,τι κι αν αφήσεις πίσω, όποιο προσωπείο κι αν φορέσεις, οι σκέψεις σου, οι φόβοι, τα όνειρα και οι αναμνήσεις ταξιδεύουν πάντα μαζί σου — σιωπηλοί, μα παρόντες.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΥΚΙΑΣ – ΓΚΡΑΤΣΙΑΝΟ

Η δική μου διατοπική Βενετία είναι, ουσιαστικά η ίδια η ζωή, που βιώνεται σε μια απογυμνωμένη πραγματικότητα. Απογυμνωμένη από αξίες, ιδέες και σχέσεις, είναι σαν να έχει ξεστρατίσει η ίδια, από μια επιβεβλημένη πορεία που είχε, και πλέον έχει αποπροσανατολιστεί, συμπαρασύροντας τα πάντα σε μια εκούσια λήθη, σταματώντας τον χρόνο σε ένα ρημαγμένο τοπίο όπου, όλα αφέθηκαν και έπαψαν.
Εκεί, κάθε δραστηριότητα και κάθε εκδήλωση ύπαρξης, τώρα αναπαύονται μέσα στην παλιά τους σκονισμένη και αποχρωματισμένη αίγλη,

Το ρημαγμένο όμως αυτό τοπίο αναπνέει, και μας κοιτά ίσια στα μάτια, σαν να κοιτά η ίδια η ζωή, η ίδια η ύπαρξη τον μελλοντικά παλιό εαυτό της σε έναν παραμορφωμένο καθρέφτη, άλλοτε αδιαφορώντας, άλλοτε χαμογελώντας με συμπάθεια και, άλλοτε περιμένοντας το χέρι που θα σηκώσει την πέτρα και θα την πετάξει σε ένα παράθυρο, κάνοντας έτσι το πρώτο σινιάλο, δίνοντας ένα ψήγμα ζωής.

Γιατί η ίδια η ζωή, η ιστορία και ο χρόνος ξέρουν, κατέχουν το μυστικό της επανεκκίνησής τους και αυτή η επανεκκίνηση θα ξεκινήσει από βαθιά μέσα τους, από το ίδιο το υλικό από το οποίο είναι φτιαγμένα, και αυτό δεν είναι άλλο από το πάθος για ύπαρξη, το πάθος για ζωή.

Είμαι ο Γκρατσιάνο, φίλος του Μπασάνιο και μέλος μιας παρέας που, όλοι μαζί αποφασίζουν μετά από καιρο, να ξαναγυρίσουν ένα παλιό σκουριασμένο γρανάζι, για να δουλέψει μια πανάρχαια μηχανή που κοιμάται.
«Στο δρόμο να με βγάλεις που ανεβαίνει, για την δικιά σου κοντινή Αμερική, με μια πληγή κι ένα περίστροφο στην ταέπη, θέλω να τρέξω κατά κει.» Γ.Αγγελάκας

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΙΜΙΧΑΣ – ΜΠΑΣΑΝΙΟ

Ζούμε σε μια κοινωνία η οποία έχει δομηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να λειτουργεί με συνθήκες αρένας. Όπου υπάρχουμε μόνο ως καταναλωτικά όντα και προϊόντα. Όπου δίνουμε συνεχώς μάχες. Μάχη για την επιβίωση, μάχη για να πετύχουμε ώστε να καταφέρουμε να επιβιώσουμε – μια συνεχής προσπάθεια να είμαστε αρεστοί ώστε να πετύχουμε με τελικό στόχο να καταφέρουμε να επιβιώσουμε.

Έτσι έχουμε μάθει, από μικροί. Έχουμε γαλουχηθεί με τις ιδέες άλλων και έχουμε εκπαιδευτεί με τέτοιον τρόπο ώστε να νομίζουμε ότι είναι δικές μας. Βομβαρδιζόμαστε συνεχώς με τρόπους και πρότυπα βάσει των οποίων, όπως μας λένε, θα πετύχουμε. Για να είμαστε αρεστοί, λοιπόν, παίζουμε με τους κανόνες- εντός του πλαισίου. Έτσι όμως η μοναδικότητα μας εξαφανίζεται. Αναγκαζόμαστε να παίζουμε συνεχώς ρόλους, να γινόμαστε άλλοι αλλά εν τέλει με κάποιον τρόπο να καταλήγουμε όλοι μας να είμαστε «ίδιοι άλλοι». Καταλήγουμε όλοι μια ομοιόμορφη μάζα. Μία μάζα με τα ίδια χαρακτηριστικά, τα ίδια θέλω, τις ίδιες συνήθειες κοκ.

Σε περίπτωση που κάποιο άτομο από αυτή την μαζοποιημένη κοινωνία θελήσει να πει «ξέρω πως είμαι διαφορετικ@ και θα προσπαθήσω να επιβιώσω βασισμέν@ στη διαφορετικότητα και τη μοναδικότητά μου», τότε είναι σχεδόν σίγουρο πως θα πολεμηθεί. Ο λόγος είναι απλός. Φανταστείτε ένα σύνολο ανθρώπων με ξεχωριστές ισχυρές προσωπικότητες, με κάθε άτομο να έχει γνώση της μοναδικότητας του και όπου όλα τα μέλη παλεύουν για έναν κοινό στόχο. Πως μπορεί να πολεμηθεί ένα τέτοιο σύνολο; Η «συνταγή» για την ομογενοποιημένη μάζα υπάρχει. Για το σύνολο αυτό όμως;

ΣΤΕΛΙΟΣ ΤΥΡΙΑΚΙΔΗΣ – ΑΝΤΟΝΙΟ

Σε έναν κόσμο που βράζει, που έχει χάσει τον προορισμό του εδώ και καιρό. Που έχει χάσει το νόημα και τις αξίες, υπάρχουν πάντα κάποιοι, λίγοι, φωτεινοί άνθρωποι που είναι εκεί για να δώσουν.

Ένας τέτοιος άνθρωπος είναι και ο Αντόνιο. Πιστός στις αξίες του, τις υπερασπίζεται με σώμα και αίμα. Βάζει ενέχυρο την ίδια του την σάρκα υπερασπιζόμενος την υψηλότερη αξία. Την Αγάπη. Την ανυδειοτελή αγάπη, που σκοπό έχει μόνο να δώσει, με μοναδικό ίσως αντίκρισμα την χαρά της προσφοράς. Και κάπου εκεί είναι που έχουμε χάσει το νόημα.

Κοιτώντας ο καθένας τον εαυτό του, ζώντας μέσα στον ανελέητο μικρόκοσμο του, έχουμε ξεχάσει ότι βασικά είμαστε κοινωνικά όντα. Ο ένας χωρίς τον άλλον δεν προχωράμε. Χρειάζεται να κοιτάξουμε τον διπλανό μας, να βγούμε από το μικρό μας εγώ, που μας κυριεύει και να δώσουμε αγάπη. Να μοιραστούμε τη ζωή. Και τότε ο κόσμος θα ανθίσει ξανά και τα κανάλια της Βενετίας θα γεμίζουν ξανά με νερό…