ΘΕΑΤΡΑ ΜΟΝΟ ΑΝΟΙΧΤΑ – Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Το Εθνικό Θέατρο ανοίγει σιγά σιγά μετά από περίπου δύο μήνες κατάληψης. Οι Σύλλογοι Σπουδαστών των Δραματικών Σχολών προχώρησαν στη λήξη των καταλήψεων των σπουδαστικών ιδρυμάτων, ενώ το πρωί της Πέμπτης η διοίκηση του Εθνικού θα παραλάβει από το Συντονιστικό της Κατάληψης το κτίριο Τσίλλερ.

Αυτή είναι και η καλύτερη δυνατή εξέλιξη. Τα παιδιά κατέλαβαν ειρηνικά και συμβολικά τις σκηνές της Πρώτης Κρατικής Θεατρικής της χώρας και τώρα με πρωτόγνωρη ωριμότητα σταματούν τις καταλήψεις και αλλάζουν μορφή στον αγώνα τους.

Ο κόσμος από την πρώτη στιγμή ήταν στο πλευρό των σπουδαστών, των καλλιτεχνών και των αγώνων τους, όπως είμαστε και δίπλα σε κάθε τους απόφαση. Κι αυτό το απέδειξε ο κόσμος που τους αγκάλιασε. Στάθηκε στο πλευρό των σπουδαστών που κατέλαβαν τη σχολή και τα κτίρια του Εθνικού Θεάτρου, δήλωσε βροντερό παρών στις μεγάλες συναυλίες κλείνοντας την Αγίου Κωνσταντίνου και την Πανεπιστημίου, φώναξε μαζί τους στις πορείες, χειροκρότησε τις ανακοινώσεις τους στα ιδιωτικά θέατρα. Ο αγώνας αυτών των παιδιών είναι ένας αγώνας συγκινητικός και υποδειγματικός ταυτόχρονα. Γιατί δεν κομματικοποιήθηκε και δεν ξέφτισε στην πάροδο του χρόνου. Γιατί ακόμη και όταν τον σκέπασε η βαριά σκιά του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών, τα νέα αυτά παιδιά όρθωσαν έναν νέο λόγο και πένθησαν τους δεκάδες νέους που έχασαν τις ζωές τους.

Στην ανακοίνωσή τους στα social media, οι σπουδαστές της δραματικής σχολής του Εθνικού Θεάτρου ήταν σαφείς: μετασχηματίζουν τον αγώνα τους για την απόσυρση του Προεδρικού Διατάγματος 85/2022 και πως «παλεύουν με τις Σχολές ανοιχτές».

Εμείς θα προσθέταμε και με τις σκηνές του Εθνικού Θεάτρου ανοιχτές. Και το λέμε αυτό γιατί το Εθνικό θέατρο “πλήρωσε” σαν κρατική σκηνή το τίμημα όλου του καλλιτεχνικού αγώνα. Και κανείς δεν έφερε αντίρρηση σε αυτό. Ούτε καν το διοικητικό συμβούλιο του Εθνικού και η καλλιτεχνική του διεύθυνση που πήρε ξεκάθαρη υποστηρικτική θέση από την πρώτη στιγμή. Γιατί η κατάληψη όλων των σκηνών του ήταν μία κίνηση υψηλού συμβολισμού. Παρόλο που τα υπόλοιπα θέατρα δούλευαν και δουλεύουν κανονικά, παρόλο που το έτερο Κρατικό Θέατρο της Ελλάδας, το ΚΘΒΕ, είχε υπό κατάληψη μόνο τη μία του σκηνή, αυτή του Βασιλικού Θεάτρου.

Τώρα, λοιπόν, ήρθε η στιγμή ο αγώνας των σπουδαστών και των καλλιτεχνών να αλλάξει μορφή. Γιατί σίγουρα δεν είναι δίκαιο ένας μόνο θεατρικός οργανισμός να εξακολουθεί να τελεί υπό κατάληψη για δύο μήνες σχεδόν, ακόμη και αν είναι δημόσιος.

Οι εξελίξεις στις δράσεις των σπουδαστών

Το βράδυ της Τετάρτης (22/3) στις 19.00 το σώμα των σπουδαστών της κατάληψης του Εθνικού διοργανώνει συνέντευξη Τύπου προκειμένου να ενημερώσουν το κοινό για την συνέχιση των δράσεων τους. Οι ίδιοι σπουδαστές απέστειλαν στο διοικητικό Συμβούλιο και στον καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού επιστολή μέσω της οποίας ενημέρωσαν για τη λήξη της κατάληψης και ζητούσαν χώρους στο Εθνικού προκειμένου να αναπτύξουν τις δράσεις τους. Γι αυτό το τελευταίο θα αποφανθεί το Διοικητικό Συμβούλιο μετά την εισήγηση του Γιάννη Μόσχου, ώστε να υπάρξει η καλύτερη δυνατή λύση που να τους ικανοποιεί όλους.

Από τη Δευτέρα 20/3, η δραματική σχολή του Εθνικού είναι σε εγρήγορση. Μετά από επικοινωνία που είχαμε με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού, Γιάννη Μόσχο και την διευθύντρια της δραματικής σχολής του Εθνικού, Δηώ Καγκελάρη, μάθαμε πως γίνεται αγώνας προκειμένου να ανοίξει άμεσα η σχολή. Σκοπός τους είναι να επαναπροσληφθούν όλοι οι παραιτηθέντες καθηγητές της σχολής -θυμίζουμε οι καθηγητές της δραματικής είχαν προβεί σύσσωμοι σε παραίτηση στηρίζοντας με τον τρόπο αυτό των αγώνα των σπουδαστών τους- και να ξεκινήσουν τα μαθήματα προκειμένου να μη χαθεί η χρονιά.

Η κατάληψη του Τσίλλερ φτάνει στο τέλος της

Αναφορικά με την κατάληψη στο κτίριο Τσίλλερ, ο Γιάννης Μόσχος, μας ενημέρωσε πως “μέχρι τώρα τα παιδιά σεβάστηκαν απόλυτα το κτίριο Τσίλλερ και πως όσες φορές χρειάστηκε να μπουν οι εργαζόμενοι δεν είδαν καμία φθορά”. Όσο για το “κόστος” των καταλήψεων είναι εξόχως τσουχτερό καθώς υπολογίζεται πως οι απώλειες από εισιτήρια, προγράμματα και τα πωλητήρια του Εθνικού αγγίζουν τις 400.000 χιλιάδες ευρώ.

Ο ίδιος δηλώνει πως σε καμία περίπτωση δεν έχει μετανιώσει για την υποστήριξη που προσέφερε στον αγώνα των παιδιών. “Ποτέ δε σκεφτήκαμε να λάβουμε μέτρα ή να παρέμβει η αστυνομία. Παρόλα αυτά αισθάνομαι πως η στάση μας αυτή δεν εκτιμήθηκε και με έχει ενοχλήσει, ομολογώ, το γεγονός πως μέχρι σήμερα οι σκηνές του Εθνικού τελούν υπό κατάληψη.”

Και συνεχίζει: “Η δραστηριότητα του Εθνικού Θεάτρου δε σταμάτησε ούτε μία μέρα. Συνεχίζουμε να δουλεύουμε σε άλλους χώρους και διαρκώς προσπαθούμε να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε ακόμη και το χειρότερο σενάριο”.

Στην ερώτηση πώς αισθάνεται που το Εθνικό έχει “χτυπηθεί” περισσότερο από άλλα θέατρα, απάντησε πως “είναι παράδοξο. Δεν το καταλαβαίνω γιατί μόνο το Εθνικό έχει μείνει κλειστό, ενώ δουλεύουν όλα τα θέατρα των Αθηνών. Καταλαβαίνω τον συμβολισμό που μπορεί να έχει κατάληψη, όμως από ένα σημείο και πέρα δεν μπορώ να καταλάβω τι ακριβώς περιμένουν. Οι σπουδαστές που ήταν στο θέατρο Τσίλλερ το αντιλήφθηκαν. Γιατί πια δεν ασκείται και η δέουσα πολιτική πίεση. Δεν ξέρω αν έχει νόημα να συνεχίζεται ο αγώνας με αυτόν τον τρόπο. Γιατί απλώς ζημιώνεται μόνο το Εθνικό Θέατρο. Και δε μιλώ μόνο από οικονομικής απόψεως. Διακυβεύεται και η εμπιστοσύνη του κοινού. Το Εθνικό Θέατρο επέστρεψε δυναμικά μετά την πανδημία του κορονοϊού και ξαφνικά και πάλι ανακόπτεται η πορεία του”.

Και συνεχίζει “είμαστε ο μοναδικός οργανισμός που πήραμε ξεκάθαρα θέση εξαρχής και είμαστε και οργανισμός που πληρώνει το μεγαλύτερο κόστος. Αυτό είναι το παράδοξο. Στην επιστολή τους οι σπουδαστές ζητούν να υπάρξει κάποια παραχώρηση χώρων για τις δράσεις τους, δεν το έχουμε αποκλείσει, τους είπαμε πως μετά τη λήξη της κατάληψης θα συναντηθούμε και θα δούμε”.

Τι συμβαίνει στο Κτίριο του Ρεξ;

Άγνωστο είναι ακόμη τι θα γίνει με την κατάληψη του Ρεξ– που έχει πάρει άλλη μορφή τις τελευταίες εβδομάδες. Το αίτημα της καλλιτεχνικής διεύθυνσης να συνεδριάσουν πριν το προκαθορισμένο τους ραντεβού το βράδυ της Τετάρτης, δεν έγινε αποδεκτό, έτσι θα περιμένουμε να μάθουμε πώς θα συνεχίσουν τον αγώνα τους.

“Το κτίριο του Ρεξ το έχουν καταλάβει εργαζόμενοι στον χώρο του Πολιτισμού. Στο Τσίλερ ήταν ξεκάθαρο πως ήταν μέσα σπουδαστές. Στην αρχή στο Ρεξ ήταν και κάποιοι σπουδαστές και κάποιοι άνθρωποι του Πολιτισμού και η κατάληψη ήταν υποστηρικτική στα αιτήματα των σπουδαστών. Τώρα που οι καταλήψεις έχουν λήξει, θα πρέπει να αποφασίσουν τι θα γίνει και εκεί” αναφέρει ο Γιάννης Μόσχος.

Ο Γιώργος Κουτλής, υπεύθυνος της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου αναφέρει στο NEWS 24/7 πως “η κατάληψη στο Ρεξ έχει την Τετάρτη στις 18:00 Γενική Συνέλευση, για να αποφασίσει η Συνέλευση, όπως είναι και λογικό, την εξέλιξη της κατάληψης. Αρχικά, νομίζω είναι καλό να είμαστε όλοι εκεί για να συνδιαμορφώσουμε. Και προσωπικά πιστεύω ότι – όπως έγινε και στην έναρξη αυτών των καταλήψεων- ακολουθώντας το παράδειγμα της δραματικής σχολής του Εθνικού Θεάτρου και του Θεάτρου Τσίλλερ, η κατάληψη θα λάβει τέλος και συντονισμένα θα αποφασίσουν όλοι μαζί για την μορφή που θα πάρουν οι αγώνες από εδώ και πέρα”.

Και συνεχίζει αναφέροντας: “Θεωρώ ότι το Εθνικό Θέατρο δημόσια και φανερά πήρε θέση στήριξης όλων των αγώνων ανεξάρτητα του προσωπικού του οφέλους και του πρακτικού πλήγματος. Γεγονός που με κάνει περήφανο γι’ αυτόν τον οργανισμό.

Το κόστος μια απεργίας ή μιας κατάληψης είναι πάντα τεράστιο για όλους και φυσικά για τους ίδιους τους ανθρώπους που συμμετέχουν σε αυτούς τους αγώνες. Οπότε για να φτάσουν σε αυτό το σημείο οι ίδιοι οι καλλιτέχνες – πόσο μάλλον όταν μιλάμε για έναν κλάδο που όποιος κάνει αυτό το επάγγελμα το κάνει γιατί αγαπάει τη δουλειά του – καλό είναι να φανταστεί κι ο καθένας πόσο σημαντικά είναι τα αιτήματα. Μετά από δύο χρόνια κορονοϊού και αναγκαστικής αποχής από αυτό που αγαπάμε, οι απεργίες και οι καταλήψεις στοιχίζουν σε όλους μας, αλλά προφανώς το διακύβευμα είναι τεράστιο γι’ αυτό και γίνονται. Ναι, το Εθνικό Θέατρο επλήγη περισσότερο από κάθε άλλο οργανισμό, δυσανάλογα περισσότερο θα έλεγα και το κόστος οικονομικά και καλλιτεχνικά είναι τεράστιο. Πρακτικά, ως εργαζόμενοι στο Εθνικό Θέατρο, με το άνοιγμα το σκηνών θα τρέξουμε για να είναι πάλι το Εθνικό Θέατρο ο φορέας που οραματιστήκαμε όλοι μαζί και για να εκπληρωθεί η καλλιτεχνική υπόσχεση που δόθηκε στους καλλιτέχνες και στο κοινό. Οπότε θα γίνουν προσπάθειες φυσικά όσο αυτό είναι δυνατόν, να ολοκληρωθεί ο φετινός προγραμματισμός κανονικά”.

Και καταλήγει απαντώντας στην ερώτηση του ποια μορφή πιστεύει πως πρέπει πια να πάρει ο αγώνας των καλλιτεχνών: “Νομίζω οι αγωνιζόμενοι θα βρουν τον τρόπο και τις μορφές του αγώνα. Δεν έχουν ανάγκη εμένα, πόσω μάλλον από μια συνέντευξη, να τους κάνω υποδείξεις. Δεν χρειάζονται πατρονάρισμα από δήθεν αυθεντίες. Θεωρώ ότι καλά κάνουν και σταματάνε τις καταλήψεις και νιώθω ότι οι αγώνες θα συνεχιστούν. Ο αγώνας είναι πολυμορφικός”.

Τι θα γίνει με τις παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου

Όπως είπαμε οι άνθρωποι του Εθνικού Θεάτρου δεν έχασαν ούτε μία μέρα. Οι πρόβες για τις νέες παραστάσεις γίνονταν και μάλιστα εντατικά σε άλλους χώρους. Σύμφωνα με τον μέχρι τώρα προγραμματισμό, στις 23 Μαρτίου, την ημέρα δηλαδή παράδοσης του Τσίλλερ, θα ξεκινήσουν οι «Βρυκόλακες» του΄Ίψεν σε σκηνοθεσία του Σταμάτη Φασουλή, ενώ το «Ένα σπίτι φωτεινό σαν μέρα» του Τόνι Κούσνερ σε σκηνοθεσία του Γιάννη Μόσχου θα κάνει πρεμιέρα στις 30 Μαρτίου στη Νέα Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος» . Επίσης, η νέα παραγωγή της Κεντρικής Σκηνής του κτιρίου Τσίλλερ «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά θα κάνει πρεμιέρα στις 20 Απριλίου.

Αν τώρα σταματήσει η κατάληψη στο κτίριο Ρεξ την Τετάρτη 29 Μαρτίου θα ανέβει στην Πειραματική Σκηνή η παράσταση του Μάριο Μπανούσι «Goodbye Lindita». Αν όχι, η παραγωγή της Πειραματικής θα φιλοξενηθεί σε χώρο της Πειραιώς 260. Η παράσταση του Νίκου Καραθάνου «Μια νύχτα στην Επίδαυρο» θα κάνει πρεμιέρα στις 6 Απριλίου.